Ден на „станушина“ е манифестацијата што ќе се реализира во Кавадарци на 11 мај, во организација на Здружението „Македонски семејни винарии“. Од Здружението соопштија дека станува збор за единствената автохтона македонска сорта на грозје. Нашето македонско девојче, како што сите ние го нарекуваме, сакаме да го издигнеме на едно повисоко и достоинствено ниво“, нагласуваат од „Македонски семејни винарии“. Оттаму се децидни дека иако оваа сорта на грозје е малку застапена, со децении назад, од неа се прави квалитетно вино. Во рамките на здружението, има семејни винарии што ја негуваат оваа сорта. Од страна на семејните винарии, виното од автохтоната сорта се продава под различни имиња“, информираат од Здружението. Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.

Пазарите очекуваа априлската инфлација да биде уште пониска и да изнесува 2,1 отсто. Цените на храната се зголемија за 1,2 отсто на годишно ниво во април, забавувајќи во однос на мартовските 1,7 отсто. „Ова мало забавување на инфлацијата е последица на забавениот раст на цените на храната и тутунот, како и на годишното намалување на цените на индустриските производи“, се посочува во соопштението на веб-страницата ИНСЕЕ. Спротивно на тоа, цените на енергијата во април прелиминарно се зголемија за 3,8 отсто на годишно ниво, што е забрзано споредео со мартовските 3,4 отсто. На месечно ниво цените во Франција пораснале за 0,5 отсто. Француската инфлација мерена со хармонизираниот индекс на потрошувачки цени (HICP) што го користи Еуростат се зголеми за 2,4 отсто на годишно ниво во април, со исто темпо како и во март. Прва фотографија од КРАЛОТ ЧАРЛС: Се појави во јавноста откако му беше дијагностициран ракЗемјата ја очекува МАСОВНО ИЗУМИРАЊЕ кое ќе уништи се: Научниците открија и кога

Шмигал: Украинската влада одвои уште 392 милиони долари за набавка на дронови за армијата 30/04/2024 СВЕТ Украинската влада одвои уште 15,5 милијарди гривни (392 милиони долари) за купување дронови за армијата, соопшти денеска украинскиот премиер Денис Шмигал на каналот Телеграм. „Ова е дополнителен ресурс на буџетот од 43,3 милијарди гривни (околу 1,1 милијардa долари ), што веќе беше доделен за набавка на беспилотни летала во текот на оваа година. Средствата ќе и бидат доделени на Државната управа за посебни комуникации, која е надлежна за соодветните јавни набавки. Со денеска доделените средства, нашите безбедносни и одбранбени сили ќе добијат 300. 000 беспилотни летала “, се наведува во објавата на украинскиот премиер. сд/фото:МИА архива . Извор: МИА СВЕТ 2024-04-30 Zoran Popov

11 земји од Европската унија (ЕУ), вклучувајќи ги Франција и Италија, ќе добијат опомена од Европската комисија за прекумерно трошење на владата според новите фискални правила кои ќе стапат на сила оваа година, пишува Фајненшл тајмс. Минатата година овие земји имаа буџетски дефицити над прагот од 3 отсто од бруто домашниот производ (БДП) дозволен според европските правила. Комисијата во јуни ќе утврди дали ќе започне т.н процедури за прекумерен дефицит во секој случај. Земјите од еврозоната би можеле да се соочат со казни доколку не го поправат курсот, а земјите што не се во еврозоната се соочуваат со ризици за репутацијата. Речиси е загарантирано дека Франција, Италија и Белгија, чии дефицити се над 3% и не планираат да се вратат на усогласеноста во следните неколку години, ќе бидат казнети. Фискалните правила беа укинати за време на пандемијата со Ковид-19 и сега повторно се спроведуваат, се реформираат, вклучително и со клаузули кои даваат поголема слобода за инвестиции во одбраната. На новите правила им дава дополнителна сила од страна на Европската централна банка, која рече дека би можела да ги исклучи земјите од нејзината нова, но непроверена програма за купување обврзници доколку не ги исполнат препораките во рамките на процедурите за прекумерен дефицит. Некои земји, вклучувајќи ги Шпанија и Чешка, велат дека нивните дефицити ќе се вратат на или под 3% оваа година и не треба да бидат казнети за привремено нарушување. „Може да има гранични случаи. Ако постои земја чиј прекумерен дефицит е близу 3%, но е привремен, може да одлучиме да не користиме процедура за прекумерен дефицит. Буџетот за 2024 година може да стапи на сила“, изјави за потпретседателот на ЕК за економски прашања, Валдис Домбровскис. Романија е единствената земја во моментов со активна процедура за прекумерен дефицит. Полска и Романија, како и Словачка, која е дел од еврозоната, се залагаат за исклучок од правилата со образложение дека воените трошоци како резултат на руската инвазија на Украина ги надминале над прагот. „Полска има најголеми трошоци за одбрана меѓу земјите на НАТО, повисоки дури и од САД. Ова е вонредна ситуација која мора да се земе предвид при проценка на процедурата за прекумерен дефицит и за тоа се направени новите фискални правила на ЕУ“, изјави полскиот министер за финансии Анджеј Домански. Полска има дефицит од над 5% за 2023 година и потроши 3,9% од БДП за одбрана во истата година, што значи дека неодбранбениот дефицит е под прагот од 3%. „Ние сме во дијалог со Комисијата и постои широко разбирање дека таквите инвестиции треба соодветно да се разгледаат“, вели Домански. „Трошоците за одбрана „е еден од релевантните фактори“ во одредувањето дали да се отвори процедура за прекумерен дефицит“, рече Домбровскис. Новите правила на ЕУ беа договорени од министрите за финансии во декември, а пред само неколку дена беа одобрени од Европскиот парламент. Тие допрва треба да бидат официјално усвоени од Советот на ЕУ. Сепак, не сите трошоци за одбрана се квалификуваат за попустливост. Според правилата, може да се земат предвид „зголемените владини инвестиции во одбраната“, но не и повторливите трошоци. „За време на преговорите беше јасно дека тоа ќе биде тема. Платите на војниците наспроти тенковите“, вели дипломат на ЕУ, истакнувајќи дека Комисијата треба да утврди што може да биде изземено од правилата. Комисијата во минатото беше критикувана за неуспехот да ги спроведе правилата за дефицит, особено во случајот со Франција. Построгото спроведување беше клучното барање на Германија и другите за време на преговорите за реформирање на правилата. Еден веројатен исход е дека земјите сепак ќе бидат ставени во процедури за прекумерен дефицит, но дека буџетското прилагодување што Комисијата ќе го постави наесен ќе биде помало. „Јасни правила ги регулираат процедурите. Овие основни параметри не се променети. Три проценти од БДП остануваат релевантен праг за покренување постапка за прекумерен дефицит“, рече Домбровскис.

Министерството за финансии денеска ги објави податоците за состојбата на јавниот долг заклучно со 31 март 2024 година. Согласно објавените податоци, јавниот долг изнесува 8.769 милиони евра што претставува 58,6 отсто од БДП. Добивај вести на вибер – Во првиот квартал се издадени државни хартии од вредност во износ од 219,2 милиони евра, повлечени се средства во износ од 175,5 милион евра по основ на склучени кредитни аранжмани со странски кредитори, како што е повлекувањето на втората транша од ММФ од кредитната линија за претпазливост и ликвидност и 57,6 милиони евра по основ заеми за јавни претпријатија и АД основани од државата и општините, општините во градот Скопје и Градот Скопје. При тоа извршена е и исплата на обврски по основ на главнина за надворешен долг во износ од 82,7 милиони евра, се вели во соопштението. Министерството за финансии ја објавува состојбата на јавниот долг на квартално ниво, а при пресметката на јавениот долг во однос на БДП се користени податоци за вредноста на БДП за период 2005 – 2024 година, за 2022 година користен е податок за вредност на БДП објавен на веб-страната на Државниот завод за статистика, додека податоците за 2023 се прелиминарни податоци на Државниот завод за статистика, а 2024 година е проектирана вредност на БДП на Министерство за финансии. Согласно утврдената динамика, денеска Министерството за финансии ги објави податоците за состојбата на државниот долг кој заклучно со 31 март 2024 година изнесува 7.544 милиони евра што претставува 50,4 отсто од БДП. Состојбата на државниот долг се објавува на месечно ниво. Министерството за финансии транспарентно ги објавува овие податоци на својата веб-страница. Последниот податок, како што се наведува, укажува дека јавниот долг е во дефинираните граници со новиот Закон за буџети. Со новиот Закон за буџети е воспоставено правило со кое јавниот долг не треба да надминува 60 отсто од БДП, што е согласно и со Мастришките критериуми. Министерството за финансии останува на определбата за одржување на јавниот долг на стабилно ниво и во рамки на утврдените критериуми.

Работодавачите им ги споија работните денови со празничните. Ќе се намали продуктивноста, реагира бизнисот… Синдикатите на протест, дел од работниците на излет или на патување, работодавачите им ги споија работните денови со празничните. Ќе се намали продуктивноста, реагира бизнисот. Потребно е системско решение, но не на грбот на работата и работниците. Наследивме технолошки заостаната структура, која побавно се развива во однос на тоа што значи иновации, инвестиции, вложување во капитални проекти. Секој ваков излет може дополнително да влијае на продуктивноста. Профитот е мотивација за стопанствениците, но и за работниците, а Светската банка нотираше дека продуктивноста не соодветствува на платениот труд.

Народната банка информира дека во март годинава просечната каматна стапка на вкупните кредити изнесува 5,50 проценти и бележи месечно намалување од 0,02 п.п., додека на годишно ниво е зголемена за 0,46 п.п. Просечната каматна стапка на вкупните депозити, пак, изнесувала 1,80 проценти и забележала месечно и годишно зголемување за 0,04 п.п. и 0,69 п.п., соодветно. Добивај вести на вибер Податоците што ги сподели денеска централната банка покажуваат дека просечната каматна стапка на новоодобрените кредити во март, изнесувала 4,98 проценти и забележала месечно и годишно намалување од 0,37 п.п. и 0,28 п.п., соодветно. Просечната каматна стапка на новопримените депозити, пак, остварила месечен и годишен раст од 0,15 п.п. и 0,42 п.п., соодветно и изнесувала 2,46 проценти. -Просечната каматна стапка на новоодобрените кредити на домаќинствата, овој месец, изнесува 5,40 проценти и на месечна основа е намалена за 0,05 п.п. Надолната промена е резултат на намалените каматни стапки на денарските кредити со валутна клаузула и на кредитите во странска валута (за 0,12 п.п. и 0,07 п.п., соодветно), при раст на денарските кредити без валутна клаузула (за 0,10 п.п.). На годишно ниво, каматната стапка на новоодобрените кредити на домаќинствата е зголемена за 0,17 п.п, соопшти НБ. Оттаму дополнуваат дека каматната стапка на вкупните депозити на домаќинствата, во март, изнесува 1,76 проценти и оствари месечно зголемување од 0,03 п.п. Промената се должи на растот на каматните стапки на денарските депозити без валутна клаузула (за 0,03 п.п.) и на каматните стапки на депозитите во странска валута (за 0,02 п.п.), додека каматните стапки на денарските депозити со валутна клаузула се намалени (за 0,01 п.п.) На годишна основа, оваа каматна стапка е повисока за 0,72 п.п. – Овој месец, каматната стапка на новопримените депозити на домаќинствата6 оствари месечен раст од 0,07 п.п. и изнесува 2,42 проценти. Нагорната промена целосно произлегува од растот на каматните стапки на новопримените депозити во странска валута (за 0,19 п.п.), во услови кога каматните стапки на денарските депозити без валутна клаузула се непроменети. Овој месец банките и штедилниците не евидентирале новопримени денарски депозити со валутна клаузула. Во однос на март претходната година, каматната стапка на новопримените депозити на домаќинствата е зголемена за 0,15 п.п, информира централната банка. Во март, просечната каматна стапка на вкупните кредити на корпоративниот сектор изнесува 5,35 проценти и е намалена за 0,05 п.п. на месечно ниво. Надолната промена се должи на падот на сите компоненти, и тоа: каматните стапки на кредитите во странска валута (за 0,09 п.п.) и каматните стапки на денарските кредити со и без валутна клаузула (за 0,05 п.п. и 0,03 п.п., соодветно). На годишна основа, каматната стапка на вкупните кредити на корпоративниот сектор забележа раст од 0,65 п.п. Од НБ истакнуваат дека во март каматната стапка на новоодобрените кредити на корпоративниот сектор, оствари месечно намалување од 0,52 п.п. и изнесува 4,73 проценти. Анализирано по валута, промената е резултат на намалувањето на каматните стапки на сите компоненти, и тоа: денарските кредити со и без валутна клаузула (за 0,60 п.п. и 0,54 п.п., соодветно) и кредитите во странска валута (за 0,24 п.п.). Споредено на годишно ниво, оваа каматна стапка е намалена за 0,54 п.п. Кај просечната каматна стапка на вкупните депозити на корпоративниот сектор, во март, е забележано месечно зголемување од 0,04 п.п. и изнесува 2,12 проценти. Притоа, промената се должи на зголемените каматни стапки на депозитите во странска валута (за 0,17 п.п.) и на каматните стапки на денарските депозити со и без валутна клаузула (за 0,14 п.п. и 0,01 п.п., соодветно). Во споредба со март минатата година, оваа каматна стапка е повисока за 0,38 п.п. ‒ Овој месец, кај каматната стапка на новопримените депозити4 на корпоративниот сектор е забележан месечен раст од 0,33 п.п. и изнесува 2,52 проценти. Растот е резултат на зголемените каматни стапки на депозитите без валутна клаузула и на каматните стапки на депозитите во странска валута (за 0,55 п.п. и 0,09 п.п., соодветно), при намалени каматни стапки на денарските депозити со валутна клаузула (за 1,52 п.п.). Споредено на годишна основа, оваа каматна стапка бележи раст од 1,42 п.п, соопшти Народната банка.

Добивај вести на Viber Извршниот директор на Групацијата ХСБЦ, Ноел Квин, неочекувано се повлекува од функцијата по речиси пет години на чело на најголемата европска банка.Банката соопшти дека е во процес на изнаоѓање наследник за Квин (63), кој ќе остане на оваа улога додека не биде именуван нов извршен директор. HSBC размислува за кандидати и внатре и надвор од компанијата, пишува BBC.„По интензивни пет години, сега е вистинското време да направам подобар баланс помеѓу мојот личен и професионалниот живот“, рече Квин.Оставката доаѓа по веста дека заемодавачот со седиште во Велика Британија забележа пад на профитот за 1,8 отсто во првите три месеци од 2024 година, во споредба со истиот период минатата година.Компанијата соопшти дека нејзината добивка пред оданочување за периодот изнесувала 12,7 милијарди долари, малку подобра од очекувањата на пазарните аналитичари.HBSC: Фокус на АзијаКвин, кој работеше во HSBC 37 години, првпат беше назначен за главен извршен директор на привремена основа во 2019 година, откако неговиот претходник Џон Флинт беше сменет.„Тој, исто така, ја водеше нашата стратегија за трансформација и создаде поедноставен, пофокусиран бизнис кој обезбедува повисоки приноси“, рече претседателот на HSBC, Марк Такер.HSBC неодамна ја заврши продажбата на својот канадски бизнис и најави дека планира да го стори истото со својот бизнис во Аргентина.Продажбата е дел од напорите на банката со седиште во Лондон да се фокусира повеќе на пазарите во Азија со побрз раст.Извор: бонитетФото: Хсбц /биографија

Велигденската трпеза годинава за многу Македонци ќе помине без традиционалното јагнешко печење, судејќи по цените на месото за овие празници. Ако лани кило јагне беше околу 500 денари, годинава тоа чини над 550. Имајќи предвид дека најмалку може да се купи четврт јагне, односно најмалку 2,5 килограми во зависност од самото јагне, цената за едно парче е најмалку 1.400 денари. Имајќи предвид, пак, дека годинава Велигден е во мај, ретко кое јагне ќе биде помало од 10 килограми. Во месарниците во кои наминавме, скоро секаде, цената за кило јагне е точно 600 денари. Во зависност од кој дел од јагнето ќе го земете, предна или задна четвртина или половина јагне, со него го добивате или џигерот или главчето. Низ маркетите цената е од 550 па нагоре. Во „Рамстор“ цената за килограм јагне е 549 денари, а со купено четврт добивате лименка пиво. Во „Веро“, исто така, за купено четврт добивате лименка пиво, а цената за килограм е 559 денари. Во „Тинекс“, пак, цената е 569 денари за килограм, но со купено четврт јагне се добива газиран пијалок, кисела вода и лименка пиво. Најскапо е јагнето во „КАМ“, каде цената за килограм е 639 денари. Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.

Приходи од продажби Добивај вести на вибер Според единечниот биланс на успех, во периодот јануари – март 2024 година продажбите достигнуваат 3.419.742.486 денари, што е за 10 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година. Вкупните консолидирани продажби, пак, достигнуваат 4.925.260.049 денари, што е за 13 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година. Продажби според региони Консолидираните продажби остварени на домашниот пазар се зголемени за 11 %, а вкупниот консолидиран извоз на компанијата е зголемен за 14 %. Од вкупните консолидирани продажби 27 % се остварени на домашниот пазар, додека, пак, 73 % се остварени на странските пазари. Гледано според региони, во земјите од Југоисточна Европа се остварени 26 %, во земјите од Западна Европа (ЕУ и ЕФТА) се остварени 24 %, во земјите од Источна Европа (ЗНД, УКР…) се остварени 22 %, а на другите пазари е остварен 1 % од вкупните консолидирани продажби. Најголем пораст кај поголемите извозни пазари, во споредба со минатата година, бележат продажбите остварени во Велика Британија, во износ од 119.813.384 денари, кои се зголемени за 4-пати; потоа во Грузија, каде што се зголемени за 3-пати, како и во Украина, каде што се зголемени за 2,5-пати. Потоа следуваат оние во Унгарија (раст од 65 %), Романија (раст од 27 %), Албанија (раст од 27 %), во Полска (раст од 20 %), Италија (раст од 12 %), Хрватска (раст од 11 %), во Ерменија (раст од 10 %), Словенија (раст од 10 %), Србија (раст од 10 %), во Грција (раст од 10 %) итн. Продажби според групи производи Гледано според групи производи, во структурата на вкупните консолидирани продажби најголемо учество заземаат производите од сегментот фармација, и тоа 91 %. Од нив поголем удел имаат антибиотиците со 31 %, препаратите ОТЦ со 19 %, кардиолошките препарати со 12 %, невролошките препарати со 11 % од вкупните консолидирани продажби итн. Сегментот хемија, козметика и билкарство учествува со 9 % во вкупните консолидирани продажби, поточно хемија учествува со 2 %, козметика со 6 %, а билкарство учествува со 1 %. Вкупните продажби бележат пораст кај сите профитни центри во споредба со остварените во истиот период од 2023 година. Сегментот фармација бележи раст од 14 %, хемија раст од 3 %, козметика раст од 5 % и билкарство раст од 8 %. Инвестиции Во 2024 година, во насока на посветеноста за постојана модернизација и за проширување на производствените капацитети, производствените волумени и на асортиманот, АЛКАЛОИД АД Скопје ја комплетираше реализацијата на својот најголем инвестициски потфат во последните две децении – новиот погон за производство на цврсти фармацевтски форми Таблетно одделение 2.0 и придружните технички простории. Новиот техничко-технолошки капацитет, чија цел е повеќе од двојно зголемување на обемот и поголема флексибилност во производството на цврсти фармацевтски форми, зафаќа површина од 6.200 м2 (производствени и технички простории), а за него АЛКАЛОИД вложи вкупно 19,4 милиони евра. Вкупните инвестиции во основни средства во периодот јануари – март 2024 година изнесуваат 298.250.975 денари. Иновации АЛКАЛОИД во изминативе години започна процес на редизајнирање на постојни генерички фармацевтски производи за нови индикации, со цел создавање лекови со додадена вредност кои овозможуваат третирање и задоволување на потребите на индивидуални или на специфични групи пациенти. Стратешките инвестиции за модернизација на производственото портфолио доведоа до успешен развој на првиот патентиран лек со додадена вредност на АЛКАЛОИД, наменет, пред сѐ, за третман на рефлуксен езофагитис и на гастроезофагеална рефлуксна болест (ГЕРБ). Лекови од прв избор во третманот на рефлуксен езофагитис и на ГЕРБ се т.н. инхибитори на протонска пумпа, група во која спаѓа и Омепразолот, кои најчесто се достапни во форма на гастрорезистентни таблети и капсули, како и на прашок за растворање. За првпат во историјата, од „Алкалоид“, е развиена течна форма на лекот Омепразол, готов за употреба. За пероралниот раствор Омепразол „Алкалоид“ го доби првиот интернационален патент за лек со додадена вредност (Value Added Medicine – VAM), а првите одобренија за ставање во промет на овој иновативен лек веќе се доделени за македонскиот пазар и за пазарот во Обединетото Кралство. Во тек се регистрациските постапки за земјите во Европа и за пазарите на Европската Унија, при што се очекува добивање одобренија за ставање на лекот во промет и негово последователно лансирање. Резултати од работењето Единечната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА), која изнесува 659.500.874 денари, бележи зголемување од околу 10 %, додека, пак, единечната нето-добивка изнесува 390.910.925 денари и е зголемена исто така за 10 %. Консолидираната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА) достигна 804.400.748 денари и бележи раст од 6 %, додека, пак, консолидираната нето-добивка во износ од 479.529.291 денари е зголемена за 9 %. При извршувањето на оперативните активности АЛКАЛОИД АД Скопје ангажираше повеќе од 1.000 домашни добавувачи. Вработени Во периодот јануари – март 2024 година во АЛКАЛОИД АД Скопје се реализирани 90 нови вработувања во РС Македонија. Со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, во март 2024 година е одобрен и исплатен регрес за користење годишен одмор за вработените во компанијата, во висина на нето-износот од 40.500 денари. Групацијата АЛКАЛОИД брои 2.910 вработени, од кои 2.215 се во земјава, а 695 се вработени во капитално поврзаните друштва во странство. Податоци за акциите Акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје котираат на официјалниот пазар на Македонската берза за хартии од вредност од 2002 година и важат за едни од најтргуваните и најликвидните акции на Берзата. Цената на акцијата во периодот јануари – март 2024 година се движеше од 18.151,00 до 20.900,00 денари или просечно 19.602,82 денари за една акција. На 31.03.2024 година акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје беа во сопственост на 5.596 акционери, физички и правни лица, a пазарната капитализација на компанијата изнесуваше над 29 милијарди денари. На 1 април 2024 година, на Годишното собрание на акционерите, е одобрена пресметка и исплата на бруто-дивиденда за 2023 година, во износ од 772.931 илјади денари. Во согласност со дивидендниот календар, во мај 2024 година ќе започне исплатата на дивидендата во износ од 540 денари бруто, односно 486 денар нето за една акција. Дивидендата по акција за 2023 година е поголема за 10,2% во однос на исплатената дивиденда по акција за 2022 година. Бизнис-план за 2024 година Бизнис-планот за 2024 година, донесен со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, на Седницата одржана на 27.12.2023 година, предвидува инвестирање на околу 10% од консолидираните приходи од продажби во материјални и во нематеријални средства, раст од 10% на консолидираните продажби во однос на реализираните во 2023 година, како и раст од 7% на консолидираниот профит пред оданочување во однос на 2023 година. Бизнис-планот за 2024 година е базиран на очекувањата, проекциите и на можностите на тековните и на новите пазари и производи, достапни за компанијата во моментот на изготвување на планот. Околностите и настаните во 2024 година, а со тоа и остварените резултати, може да варираат од прикажаните во Бизнис-планот. Очекувања за претстојниот период Трендот на работење во отежнати економски услови кои беа актуелни во изминатите неколку години сосема е извесно дека ќе продолжи и во 2024 година. Доминанти предизвици беа инфлацијата и порастот на каматните стапки кои сепак, според сите очекувања, би требало да влезат во зоната на стагнација а можеби и благо опаѓање. Секако безбедносните глобални кризи го отежнуваат економскиот амбиент и предвидливоста што секогаш може да повлијае и на цените на енергенсите, да создаде потешкотии кај ланците на испораки но и да повлијае на достапноста на одредени материјали. Очекуваме во 2024 година да продолжиме по патеката на континуираниот раст базиран на можностите од нашите тековни инвестиции во новите производни капацитети и опреми и вложувањата во развојно-истражувачките проекти, на тој начин создавајќи конкурентно портфолио и можности за ширење на пазарите. За остварување на овие цели ќе продолжиме и со нови вработувања во земјава но и на странските пазари, притоа континуирано вложувајќи во подигнување и усовршување на нивото на знаења и вештини на нашите вработени и градење на таленти. ПР текст

Индустриското производство во март годинава во однос на март минатата година е намалено за 10,4 проценти, а за 3,1 процент во првиот квартал годинава споредено со истиот квартал од минатата година, објави денеска Државниот завод за статистика. Гледано по сектори, индустриското производство во секторот Рударство и вадење на камен во март 2024 година, во однос на март 2023 година, бележи пораст од 1,9 проценти, а опаѓање во Преработувачка индустрија од 7,6 проценти и во секторот Снабдување со електрична енергија, гас, пареа и климатизација од 38,6 проценти. Намалувањето во секторот Преработувачка индустрија е резултат, пред сѐ, на намаленото производство во следните оддели: Производство на прехранбени производи, Производство на тутунски производи, Производство на облека, Производство на хартија и производи од хартија, Печатење и продукција на снимени медиуми (записи), Производство на хемикалии и хемиски производи, Производство на основни фармацевтски производи и фармацевтски препарати, Производство на метали, Производство на фабрикувани метални производи, освен машини и опрема и Производство на моторни возила, приколки и полуприколки. Според главните индустриски групи, производството во март 2024 година, во однос на март 2023 година, бележи опаѓање кај Енергија за 34,9 проценти, Интермедијарни производи, освен енергија за 3,4 проценти, Капитални производи за 5 проценти и Нетрајни производи за широка потрошувачка за 12,8 проценти, додека пораст бележи кај Трајни производи за широка потрошувачка за 3,5 проценти. Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.

Извештајот за БДП од четвртокот претстави еден вид парадокс: економијата расте на сите вистински места (на пример, на пазарот на труд), но и на сите погрешни места (цени). Извештајот се однесува на некои инвеститори и набљудувачи на економијата кои стравуваат дека САД би можеле да започнат период во кој брзиот раст забавува додека трошоците за живот продолжуваат да растат, познат како стагфлација. Економистите рекоа дека деталите од извештајот покажуваат дека нема причини за загриженост. Тоа, сепак, ја комплицира работата на претставниците на Федералните резерви, кои се обидуваат да го ребалансираат економскиот раст и инфлацијата додека одлучуваат дали да ги намалат каматните стапки. Во ерата по пандемијата, економијата на САД имаше различни наопаку и негативни страни: добар пазар на труд и брз економски раст, по цена на тврдоглаво висока инфлација. Но, извештајот од четвртокот за Бруто домашниот производ (БДП) ја зголеми можноста брзиот раст да се забавува додека трошоците за живот продолжуваат да растат брзо – комбинација на стагнација на економијата и инфлација позната по „стагфлација“ на портманто. САД И ПОРАНО БИЛЕ ВО СТАГФЛАЦИЈА Според неодамнешната анализа на Велс Фарго, имало 13 случаи на стагфлација во САД од 1950 година. Додека сите периоди на стагнација на раст и висока инфлација се разликуваа во детали, тие имаа некои заеднички работи. Првата, велат аналитичарите на Велс Фарго, е стагфлацијата што им создаде проблеми на креаторите на политиката на Федералните резерви кои треба да одлучат како да реагираат. Тоа би било особено незгодно за централната банка сега, бидејќи постојано високата инфлација веќе ги потисна очекувањата за неизбежно намалување на стапката. Анализата на Wells Fargo идентификуваше надворешни шокови, како што се неочекувани поскапувања на нафтата и експанзивна политика од федералната влада во услови на тесниот пазар на трудот како заеднички фактори во неколку историски случаи на стагфлација. „Таа динамика го отсликува моменталното опкружување, бидејќи стапката на невработеност е на децениско ниско ниво, а фискалниот дефицит се зголемува“, напишаа економистите од Велс Фарго. Пред почетокот на годината, се чинеше дека економијата се повеќе се движи кон „меко приземјување“ од постпандемискиот излив на инфлација, а не кон економски крах, а многу експерти мислат дека економијата сè уште е на таа траекторија, дури и ако патот станува се побурни. ПРЕДУПРЕДУВАЧКИ СИГНАЛИ Сепак, имаше некои предупредувачки сигнали во податоците од четвртокот. БДП порасна со годишна стапка од 1,6% во првиот квартал, што е многу помалку од просечната прогноза на економистите од 2,2% и далеку под претходниот квартал. Во меѓувреме, инфлацијата мерена преку личните потрошувачки расходи скокна на 3,4% од 1,8% во претходниот квартал, надминувајќи ги очекувањата. Економистите сметаат дека стагфлацијата е малку веројатна бидејќи разочарувањето од БДП беше во детали. Но, копајќи во деталите, некои економисти открија дека сликата не е толку мрачна како што изгледаше на површината. „Ќе слушате многу за стагфлацијата до крајот на денешниот ден. Игнорирајте.” Иан Шепердсон, главен економист во Pantheon Macroeconomics напиша на платформата за социјалните медиуми X. Како прво, на забавувањето на растот на БДП влијаеше растот на увозот. Поради начинот на кој се пресметува БДП, увозот го намали БДП додека сè уште покажува дека луѓето имаат многу пари да потрошат за да купат работи од странство. Всушност, потрошувачките трошоци за услуги се забрзуваат иако домаќинствата се чини дека го намалуваат купувањето на поскапи артикли, велат економистите од Wells Fargo во посебна истражувачка белешка. Аналитичарите сметаат дека жешките бројки се силно поттикнати од трошоците за „финансиски услуги“, кои се под влијание на цените на акциите, а не од пошироките трендови на инфлација. Сепак зголемувањата на стапките на Федералните резерви „не функционираат“. Уште од март 2022 година, Банката на федерални резерви се бори против инфлацијата со зголемување на референтната каматна стапка, зголемувајќи ги трошоците за задолжување за да ја залади економијата и да го обесхрабри трошењето, со ризик да предизвика рецесија. Дури и со каматните стапки кои моментално се на највисоко ниво во последните 23 години, економијата можеби е на пат да продолжи со својот брз раст, во добро или во лошо. „Повисоките стапки се наменети да ја заладат побарувачката на потрошувачите“, напишаа во коментар Тим Квинлан и Шенон Сери Грин, економисти во Wells Fargo Securities. „Неволјата за ФЕД е: не функционира“. ФЕД потврди во петокот дека трошењето навистина не забавува, а не се намалуваат ниту зголемувањата на цените. Претставниците на ФЕД постојано велат дека им треба цврст доказ дека инфлацијата се движи кон целта на централната банка од 2% пред да ја намалат референтната каматна стапка. Меѓутоа, во март таа годишна стапка достигна 2,7%. Додека инфлацијата растеше, другиот елемент на стагфлација се чинеше дека недостасува во извештајот за инфлацијата. „Приходите и потрошувачките трошоци се зголемија солидно во март, што треба да обезбеди мало уверување дека забавувањето на БДП во првиот квартал објавено вчера не е знак за стагфлациска економија“, напиша Бил Адамс, главен економист за Comerica Bank, во коментар.

За многумина, работата во Германија претставува привлечна можност за заработка. Но колку точно може да се заработи ако сте појдени во оваа земја со една и единствена цел: да заработите?! Направивме мало истражување и ги дознавме првите три најплатени професии во Германија. Доктор на стоматологија (Zahnarzt): Годишно, докторите на стоматологија можат да сметаат на нето заработувачка од околу 117.000 евра. Ова е една од највисоките плати во здравствениот сектор. Лекар (Arzt): Лекарите имаат добра заработувачка во Германија. Годишно, како лекар може да заработите 78.000 евра. Менаџер на финансиски фонд (Fondsmanager): Во областа на финансиите, менаџерите на финансиски фондови имаат добри перспективи. Годишно, како менаџер на финансиски фонд, може да сметате на околу 75.700 евра.Остатокот од текстот можете да го прочитате ТУКА.

НовостиСветот на работникот Зошто ВМРО – ДПМНЕ планира да ги стави работниците под Економија? 29/04/202429/04/2024 Бобан М. Илијевски About Latest Posts Бобан М. ИлијевскиНовинар за работни односи, кариера и човечки ресурси Latest posts by Бобан М. Илијевски (see all) Зошто ВМРО – ДПМНЕ планира да ги стави работниците под Економија? - 29/04/2024 НИ УМИРААТ НА РАБОТНИТЕ МЕСТА: 15 работници загинале во 2023, речиси 100 биле повредени - 28/04/2024 Кампањите си течат, работниците плачат и молат за плата, но караванот си врви - 27/04/2024 Време за читање 5 минути „Сето ова се прави со консултација со сите засегнати. Тоа што ќе биде бенефит од ваквата реформа е дека со ваков зафат, на едно место сите партнери во тој дијалог, разговорите би биле поредовни, подинамични и со поголем и побрз ефект“, рекоа од ВМРО – ДПМНЕ. ВМРО – ДПМНЕ во својата изборна програма „Платформа 1198“ предвидува реорганизација на министерствата. Со оглед на тоа дека порталот Работник е специјализиран за работните односи и трудот, испративме прашања до партијата зошто сметаат дека Трудот, кој досега беше во Министерство за труд и социјална политика, планираат да биде дел од Економија. Ги прашавме и како во тој случај би функционирал Економско – социјалниот совет, кој сега е дел од МТСП. Од ВМРО – ДПМНЕ во одговорот ни посочија дека во својата програма посветиле огромно внимание на реорганизација на министерствата и институциите. Според нив, ова се прави за да може подобро и конкретно да се одговори на предизвиците на денешницата, а притоа да се намали бројот на јавни институции и укинувања на позиции како заменици директори и број на членови на управни одбори за да нема залудно трошење. „Главната реформа, односно онаа којашто веројатно ве интересира е реорганизацијата на министерствата за економија и тоа што е сега Министерство за труд и социјална политика. Мора да се објасни целата трансформација на министерствата за да не се добие слика дека само трудот се ‘преместува’“, рекоа од ВМРО – ДПМНЕ. Имено, ВМРО – ДПМНЕ планира од Економија да се изземе делот за енергетика, рударство и минерални суровини затоа што тоа е многу важен дел за развојот на државата и ќе прерасне во министерство. Спортот ќе добие свое министерство, а делот за млади од сегашната Агенција за млади и спорт ќе се припојат во идното Министерството за социјална политика, демографија и млади. „Веќе забележувате дека во тоа министерство го нема делот за труд. Ресорот труд ќе влезе во Министерството за економија, а од таму ќе се издвои туризмот и ќе биде дел од Министерството за култура. Министерството за информатичко општество и администрација ќе биде Министерство за дигитална трансформација. Вака поставен систем сметаме дека ќе даде реален одговор на современието“, рекоа од партијата. Подетално објаснето, реорганизацијата која секторот Труд го преместува од Министерството за труд и социјална политика во Министерството за економија се прави за да бидеме во тек со современите трендови, велат од ВМРО – ДПМНЕ. „До сега Економија се занимаваше со капиталот и инфраструктурата, а трудот, односно работниците беа сместени во делот на социјалната категорија. И тоа било одговор на потребите, поради огромната невработеност и распаднат економски систем во и по транзицијата, трудот се сметаше за социјална категорија“, велат од таму. Состојбите денес, според ВМРО – ДПМНЕ, со странските директни вложувачи кои решиле да останат и отвораат нови работни места, налагаат на трудот повеќе да не се гледа како на социјална категорија. „За жал и со иселувањето на работоспособното население, со падот на невработеноста преку овие состојби, реалноста е дека на трудот повеќе не може да се гледа како на социјална категорија. Трудот не е социјална категорија туку е реален учесник во економијата, заедно со капиталот и инфраструктурата“, вела од партијата. Со делот Труд, сиот сектор, па и делот Економско – социјален совет се „селат“ во Економија. Така, објаснуваат од таму, на едно место ќе бидат капиталот, стопанствениците, трговијата и трудот, како економски важен сегмент. „Сето ова се прави со консултација со сите засегнати. Тоа што ќе биде бенефит од ваквата реформа е дека со ваков зафат, на едно место сите партнери во тој дијалог, разговорите би биле поредовни, подинамични и со поголем и побрз ефект“, рекоа од ВМРО – ДПМНЕ. Сето ова, на крајот, како што велат од партијата, треба да резултира со подобро и побрзо исполнување на целта, а тоа е враќање на достоинството на Македонија, надминување на незадоволствата, создавање на една Македонија која нема да тоне во сиромаштија, туку за една достоинствена и горда Македонија во која ќе се врати предвидливоста, но со едни реални чекори да се достигнат вредностите на семејството во коешто природно припаѓаме. Facebook Twitter LinkedIn

Само 2,75 проценти од потребите за електрична енергија е обезбедена од увоз изминатата година, покажуваат податоците од Годишниот извештај за 2023 година што Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ), водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ) го достави до Собранието на Република Македонија, соопштија денеска од РКЕ. - По 32 години независна република, конечно можеме да соопштиме дека сме на праг до енергетски независна држава кога е во прашање електричната енергија. Податоците покажуваат дека Eldorado-то на инвестиции во фотонапонски централи, каде има пораст во инсталираниот капацитет за 251 проценти во споредба со 2022 година, го стопи увозот од 30 проценти на 2,75 проценти. Овој успех има сеопфатно влијание, како кон енергетска транзиција, така и кон финансиските текови преку намалувањето на дефицитот, посочил Марко Бислимоски, претседател на РКЕ, се наведува во соопштението. Во 2023 година, се додава, се регистрирал раст на извоз на нафтените деривати при што кај бензините имало забележителен раст на извезените количества за 139,53 проценти во однос на 2022 година, кај млазното гориво извозот е зголемен за 38,41 проценти и кај дизел горивата извозот има раст од 2,31 проценти, што е потврда, се подвлекува, дека во земјава има горива со најниска цена. Како што стои во соопштението од РКЕ, останува високо нивото на неприходуваната вода од 62,29 процент поради кој РКЕ инсистира да и се даде во целост надлежноста за регулирање на крајната цена на вода.

ФT: Став за економските ветувања на главните политички партии за парламентарните избори 2024 30/04/2024 ВЕСТИ, ЕКОНОМИЈА Овој ФТ Став ги сумира ставовите кои Finance Think веќе ги изнесе во периодот март-април 2024 година, во контекст на економските ветувања на главните политички партии во македонскиот блок – СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ. Ставовите од Finance Think се базираат на долгогодишната работа на продуцирање научни докази брз база на податоци, во сферите кои се предмет на анализа во овој ФТ Став, за кои референца е дадена низ овој текст. Раст на економијата. Програмата на СДСМ проектира просечен раст на БДП за периодот 2024-28 година од 5.1%, додека програмата на ВМРО-ДПМНЕ постепено забрзување на моменталниот раст до 5% во 2028 година, што дава просечен раст за целиот период од 4%. Finance Think, скоро целосно во линија со проекциите на Светската банка и ММФ, проценува дека просечен раст поголем од 4% за претстојниот период е невозможен. Под претпоставка на отсуство на значајни нови шокови во глобалната економија – особено шокови на страната на понудата кои може значајно да влијаат врз цените и/или да наметнат ограничувања и блокади во понудата на важни добра во делот на исхраната, енергијата и кај инпутите на клучни индустрии за европскиот континент – Северна Македонија може да постигне раст кој ќе се движи околу потенцијалниот раст од 4-4.5% на среден рок од 3-4 години, што би резултирало со просечен раст од 4% или нешто пониско. Сепак, двете политички програми се прилично воедначени во делот на изворите на растот, потенцирајќи ја амбицијата за поголема додадена вредност, поголема продуктивност и конкурентност на економијата, кои ќе се постинат преку: поголеми инвестиции во човечкиот капитал, поддршка на извозот и јакнењето на извозните капацитети, поддршка на системот на иновации и претприемништво. Сепак, за искористување на овие фактори на економскиот раст, потребно е да бидат земени предвид слабостите на системот, потреализацијата на клучни стратегии и стагнацијата кај клучни реформи во изминатиот период (како, на пример, недоволноста на образовните реформи, отсуството на транзиција на работната сила од системот на социјална заштита кон пазарот на труд, произволниот систем на државна помош, компромитациите во системот за поддршка на иновациите и сл.). Двете програми ги акцентираат домашните и странските инвестиции, но програмата на ВМРО-ДПМНЕ повеќе го нагласува фокусот врз привлекувањето странски инвестиции, иако тоа го прави и програмата на СДСМ преку концептот на ‘near shoring’, односно привлекување странски инвестиции кои поради геополитчките фрагментации се селат поблиску до своите фирми-мајки. Тоа е целосно во линија со препораката од Finance Think во Студија за политиките 33: Потенцијалот на извозно-ориентираните компании да придонесат за економското закрепнување по Ковид-19 во Северна Македонија, меѓутоа оценуваме дека моментумот за near shoring сега е намален. Дополнителен ризик кој е значајно потценет од двете програми е хроничниот недостиг од квалификувана работна сила, ограничениот потенцијал на домашните компании за извоз и станување дел од синџирите на добавување на странските компании. Двете политички програми предвидуваат поголем функционален ангажман на институциите за поддршка за вклучувањето на домашните компании во синџирите на снабдување на странските компании кои оперираат во слободните зони, што е во линија со препораката од Finance Think во Студија за политиките 19: Премостување на јазовите и искористување на потенцијалите: Домашните МСП во синџирот на снабдување на мултинационалните компании во земјата. Севкупно земено, впечатокот од анализата на двете политички програми во поглед на моделот за економски раст е дека ВМРО-ДПМНЕ скоро исклучиво се потпира на концептот на создавање нова додадена вредност во економијата, додека за СДСМ покрај создавањето нова вредност, и понатаму важна останува редистрибуцијата на веќе-создадениот доход (види подолу дел за минимална плата и даноци). Вработеност. Двете политички програми предвидуваат намалување на невработеноста до 7% (СДСМ) односно 7.5% (ВМРО-ДПМНЕ) до 2028 година. Тоа е еднакво на креирање дополнителни околу 50.000 работни места во економијата, што е сосем реалистично за следниот четиригодишен период. Сепак, Finance Think укажува дека за остварување на оваа цел неопходно е соодветно управување со контингентот на невработени лица во земјава, во смисла на потребата за нивна доквалификација, преквалификација, оневозможување потпирање врз системот на социјална помош неограничено долго (односно осигурување фазно излегување од системот за социјална помош на работоспособно население) и оневозможување остварување доходи во сивата економија. Дополнително, остварувањето на оваа цел е можно само во услови на контролирано потпирање врз странски работници, главно преку програма за увезување работници во сектори за кои работници не може да се обезбедат преку домашниот контингент на расположлива работна сила. Во контекст на вработеноста, ветувањето на СДСМ за намалување на работното време од 8 на 7 часа е целосно неконзистентно со ветувањето за повисок раст и поголема продуктивност, кои може да се постигнат само со поголем напор и вложување, односно со повеќе работа и работни часови. Инвестиции. Програмата на ВМРО-ДПМНЕ предвидува капитални инвестиции на државата од 3 милијарди евра за целиот мандат, додека програмата на СДСМ 3.5 милијарди евра. Иако овој контингент капитални инвестиции се пожелни за економскиот раст, сепак тие мора да се набљудуваат во контекст на капацитетот на државата за реализација на капитални инвестиции, којшто се движи околу 500 милиони евра годишно. Без отстранување на системските слабости за планирање, приоритизација, технички капацитети за тендерирање и имплементација од страна на институциите, овие ветувања се тешко изводливи. Програмата на ВМРО-ДПМНЕ дополнително предвидува капитални трансфери до општините во обем од 250 милиони евра годишно, што е исто така позитивно за економскиот раст, но трансферите мора да се строго сврзани со капитални инвестиции или со конкретни исходи кај општините, на пример, ако тие ја зголемат наплатата на данокот на имот, што е нивен важен изворен приход. На оваа тема, релевантни препораки се содржани во нашата Студија за политиките 44: Оценка на финансиската транспарентност и буџетската позиција на единиците на локалната самоуправа во Северна Македонија, со фокус врз јавните претпријатија во нивна надлежност. Плати. Платите се директно ветување само на политичката програма на СДСМ, која ветува просечна плата од 1,100 евра и минимална плата од 600 евра во 2028 година. Во програмата на ВМРО-ДПМНЕ само се спомнува дека платите во јавниот сектор ќе растат со растот на економијата, што може да е индикација дека ставот на ВМРО-ДПМНЕ во однос на сите плати е дека ќе резултираат од растот на економијата. Последниот став е стабилен и конзистентен со принципите на пазарната економија. Обврзување кон конкретен раст на платите, кои не се под директна контрола на владата, може да испрати погрешни сигнали за информираниот гласач. Имено, раст на платата до 1,100 евра подразбира нејзин раст од 70% за четири години, што е просечен годишен раст од околу 15%. Платите во земјава ќе продолжат да растат со економијата и со притисокот за квалификувана работна сила на пазарот на труд, што како главна детерминанта го искажаа две третини од фирмите во нашата Студија за политиките 46: Влијанието на кризата предизвикана од конфликтот во Украина врз фирмите во Северна Македонија: Докази од микро-анкета. Но, континуиран годишен раст од 15%, а со претпоставка на ниска инфлација и раст од околу 4%, е невозможен. Неопходно е да се забележи дека растот на платите во последните 2-3 години во голема мера, иако не исклучиво, е последица и на прилагодувањата со растот на ценовното ниво. Во истиот контекст, раст на минималната плата до 600 евра во 2028 година, односно вкупен раст од 65%, или просечен годишен раст од 13%, е невозможен со претпоставката за стабилни цени. Ветувањата за високо поставување на минималната плата, кое не е водено од законски предвиденото усогласување, ниту од динамиката на продуктивноста во економијата, а во услови кога голем удел од работната сила се’ уште работи во нископлатежни сектори како земјоделие, градежништво и трговија, создаваат потреба од субвенционирање на ветениот раст на минималната плата, што претставува фискален ризик и ја поттикнува сивата економија во делот на непријавени или делумно пријавени работници. Пензии. Програмата на СДСМ предвидува раст на просечната пензија до 30.000 денари до 2028 година, а на минималната пензија до 20.000 денари. Во однос на моменталната просечна пензија, предвидениот раст изнесува 50%, односно 11% просечен годишен раст. Програмата на ВМРО-ДПМНЕ предвидува по 5,000 денари за секој пензионер најдоцна до крајот од првата година, односно раст на пензиите во првата година од 25%. Finance Think останува на ставот искажан во повеќе наврати дека раст на пензиите кој отстапува од формулата за нивно усогласување со растот на просечната плата и растот на цените, ќе ја наруши патеката на стабилизација на Фондот за ПИОМ, којшто помина низ блага реформа во 2018 која ја овозможи таа стабилизација. За оваа тема, нашата Студија за политиките 14: Одржливост на пензискиот систем во Македонија: Сеопфатна анализа и предлог-реформа со МК-ПЕНС – динамички микросимулациски модел даде солидни фундаменти и останува широко-цитирана во релевантни документи кои се занимаваат со одржливоста на пензиските финансии во Северна Македонија. Социјална помош. Иако програмата на СДСМ дава фокус и врз редистрибуцијата на доходот, сепак и во двете политички програми социјалната помош е надвор од фокусот. Програмата на СДСМ се фокусира врз подобрување на системот на активација на примателите на социјална помош и на јакнење на социјалните услуги, што е соодветен став и е во линија со нашите наоди во Студија за политиките 31: Социјалните услуги во општините во Северна Македонија: Капацитет, ризици, потреби. Додека, во програмата на ВМРО-ДПМНЕ е наведено дека социјалната помош ќе се зголемува но не се дадени детали како и во колкав износ, што го земаме за индикација дека таа ќе се усогласува според постојните механизми за усогласување. Последново е соодветен став кон социјалната помош, иако одредени прилагодувања, како на пример, двократното усогласување со растот на цените, или одредени интервенции во делот на помоштите за деца, може да обезбедат подобри исходи за животниот стандард (види Студија за политиките 48: Влијанието од прехранбената и енергетската криза врз благосостојбата на домаќинствата во Северна Македонија). Даноци. Во линија со своите ставови во поглед на редистрибуцијата на доходот и богатството, СДСМ предвидува воведување данок на луксуз (богатство), за што не се дадени поконкретни контури, како и разгледување модел за прогресивно оданочување на доходот. Дополнително, СДСМ предвидува данок на доход од 0% на минималната плата. Од друга страна, ВМРО-ДПМНЕ изнесува став за задржување на сегашните даночни стапки и подигнување на прагот за регистрација за ДДВ обврзник на 3 милиони денари. Програмата на ВМРО-ДПМНЕ го поместува фокусот врз борбата со сивата економија, како неопходен услов на среден рок да се дојде до поголема даночна база и поголеми даночни приходи. Finance Think целосно се согласува со овој став, што се базира на следните истражувачки наоди и факти: 1. Сивата економија во Северна Македонија е флагрантна; нашата конзервативна проценка е 21.3% од вкупната економија, што е еднакво на неприбрани даночни приходи од најмалку 700 милиони евра годишно (види Бриф за политиките бр. 58: Колкава е нашата сива економија? Како клучни економски политики се одразуваат врз неа?). Во вакви услови, нема економска смисла да се зголемува даночниот товар на формалната економија, а неформалната економија да биде надвор од фокусот на носителите на политиките. 2. Сивата економија е широко распространета и поприма различни форми од непријавени работници, нецелосно пријавена работа, нецелосно пријавен промет и нецелосно пријавување на доходот на домаќинствата (види Студија за политиките 49: Неформално вработување и непријавена работа во секторот ‘хотели, ресторани и угостителство’: Сознанија од Северна Македонија и Студија за политиките 50: Грануларно испитување на неформалната економија во Северна Македонија: Увид во неформалните работници, непријавената работа и нецелосното пријавување на доходот во домаќинствата). Тоа бара системски и координиран пристапи кон сивата економија, пред да има смисла евентуално зголемување на даноците или воведување значајни прогресивности. 3. Сивата економија бара и мерки кои поттикнуваат формализација и мерки за казнување (види Студија за политиките 43: Нерегистрирани микровршители на деловна активност во Северна Македонија: Анализа со препораки за политиките), што повторно ја нагласува потребата од сеопфатен и пан-институционален пристап во нејзиното сузбивање, наместо наметнување нови и повисоки даноци. 4. Поголеми и прогресивни даноци во услови на сива економија и недоволно силни механизми за борба со неа, поттикнуваат даночна евазија и оттука поголемо прибегнување кон сива економија (види Студија за политиките 24: Добар или лош данок? Оценка на раните ефекти од прогресивниот и повисок данок на доход во Северна Македонија) Во однос на ветувањето за 0% данок на доход за примателите на минимална плата, укажуваме дека иако обезбедува соодветна прогресивност во оданочувањето, сепак ќе предизвика дисторзија во услови на застапеност на сивата економија кај примателите на минимална плата. Имено, нашата анализа Квалитет на живот 1: „Плата во плико“ од 2017 година укажа дека 69% примателите на минимална плата добиле и плата во плико, односно неформално плаќање покрај неформалната плата. Притоа, главниот товар кај платите е проценет во делот на придонесите, а не во делот на данокот на доход. Значи, понатамошно намалување на данокот на доход на минимална плата – повеќе од намалувањето определено со даночното ослободување – ќе го зголеми мотивот на работодавачите и работниците да нудат и прифаќаат осигурување на минимална плата, а исплата на остатокот преку „плата во плико“. Неопходни се механизми за превенирање и сузбивање на оваа појава, пред решението за понизок данок на минимална плата да биде ефективно. Субвенции. Двете политички програми навестуваат генерално придржување кон моменталните модели на субвенции. Се осврнуваме на две групи субвенции: за земјоделци и за домашни фирми, бидејќи тие се најголемите давања државна помош (види инфографикон). Програмата на СДСМ предвидува вкупен износ за земјоделски субвенции од 850 милиони евра (директна финансиска поддршка и поддршка за рурален развој), што е просечен годишен износ од 215 милиони евра, додека соодветниот износ во програмата на ВМРО-ДПМНЕ изнесува 180 милиони евра. Двата ветени износа се значајно над моменталните остварувања од околу 130 милиони евра. Дури и износите да се зголемат на предвидените нивоа, поважниот аспект на земјоделските субвенции со кој политичките програми не се занимаваат или се занимаваат маргинално (ВМРО-ДПМНЕ) е потребата што побрзо да се напушти моделот на распределба на субвенциите по принцип на инпути (единица површина или грло добиток) и да се премине на принцип на аутпути (квалитет на производството, односно обем на производство по единица површина). Двете програми предвидуваат поддршка на технолошкиот напредок и иновациите во земјоделството, преку понатамошно искористување на програмата ИПАРД. Во однос на поддршката со државна помош на компаниите, двете програми поголем акцент ставаат на поддршката на домашните компании преку Законот за финансиска поддршка на инвестициите. СДСМ предвидува задржување на постојното решение со 180 милиони евра државна помош годишно, а со сличен став е и ВМРО-ДПМНЕ, без наведување конкретен износ и со навестување прилагодувања на Законот кон поголеми износи и фокус кон извозни компании. Според нашите наоди од Студија за политиките 34: Мерење на економските ефекти од државната помош доделена на приватни претпријатија во Северна Македонија: Случајот на владиниот План за економски раст, неопходен е целосен ремонт на овој Закон, бидејќи државната помош според него се доделува по направена инвестиција од страна на компаниите, па согледаните ефекти се од инвестицијата а не од државната помош. Оттука, дадената државна помош не делува како поттик за инвестирање, туку обезбедува дополнителна и, најчесто, слободна готовина за фирмите. Finance Think Извор: МИА ВЕСТИ ЕКОНОМИЈА 2024-04-30 Zoran Popov

Филијалите и експозитурите на Комерцијална банка АД Скопје нема да работат на 1 мај (среда) поради прослава на 1 Мај – Денот на трудот. “Ги известуваме нашите клиенти дека за подигнување и уплата готовина може да ги користат банкоматите на Банката, а за други финансиски трансакции на располагање ги имаат веб и мобилните апликации Интернет банка и мБанка“, велат од Комерцијална банка. За корисниците на платежни картички, 24/7 во Скопје се отворени дигитализираната експозитура на Комерцијална банка на улица Македонија и дигиталните делови од експозитурите ГТЦ, Бисер, Буњаковец, Ист Гејт Мол, Ѓорче Петров, 11 Октомври и Лептокарија и во експозитурите во Дебар, Неготино и во Охрид.

Приходите од продажбата се зголемени за три проценти во споредба со истиот период од претходната година и изнесуваат 2.967 милиони денари, соопшти денеска компанијата. Како што информираат, бројот на корисници на широкопојасен интернет е зголемен за 3,7 проценти и изнесува 211 илјади, а вкупниот број на интернет пристапи порасна за 3,4 проценти. -И во мобилните комуникации се зголеми базата на корисници и достигна 1,266 милиони. Во фиксната телефонија, останавме на водечката позиција со 229 илјади корисници, информира Телеком и посочува дека со првата дигитална програма за наградување и поволности за корисниците - Magenta Moments, достигнале 160 000 корисници. Од Македонски Телеком истакнуваат дека во однос на ширењето и инвестициите во оптичката мрежа бележат 324 илјади пристапи до оптика, што е за 15,3 проценти повеќе споредено со истиот период од претходната година. - Најголемата 5G мрежа во Македонија продолжува да се шири и е достапна за 85 проценти од населението во Македонија со гигабитни брзини во повеќето градови. Продолжуваме да ја шириме инфраструктурата на целата територија со најновите технологии за да ги поврземе сите корисници со најдобрите услуги, стои во соопштението. Со 151 илјада корисници на ТВ пазарот што е раст од 2,3 проценти, посочуваат дека остануваат на лидерската позиција во овој сегмент со удел од 34,4 проценти.

Деновиве градот Штип е обоен и размислува синдикално, од две причини. Првата причина е поради одбележувањето 101 година од основањето на првата синдикална организација во градот (1923), а втората е поради одбележувањето 100 години од организирањето на првиот штрајк и првиот првомајски протест во Штип (1924) Значаен придонес во одбележувањето еден век синдикален живот во градот Штип дадоа и проф. д-р Андон Мајхошев од Правниот факултет и проф. д-р Оливер Цацков од Факултетот за образовни науки при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип, кои на градот и синдикалното движење, Штип, и на Републиката им подарија научна монографија со наслов „100 години синдикално движење во Штип 1923-2023 година“ ОДБЕЛЕЖАН ЕДЕН ВЕК СИНДИКАЛНО ДВИЖЕЊЕ ВО ШТИП Штип има долга синдикална традиција, која извира од прогресивните работнички идеи за еднаквост и социјална правда во општеството. Основата на револуционерниот синдикализам во Штип влече корени од тесната соработка на левичарските партии со прогресивните работнички идеи за социјална правда и еднаквост. Градот Штип е познат работнички и синдикален центар во Македонија. Во неговите најдобри денови синдикалното членство во градот било организирано во 133 основни синдикални организации, во кои од вкупно 22.500 вработени, во синдикатот членувале 22.000 работници или околу 95 отсто. Овие бројки покажуваат дека Штип бил најксиндикализиран град во Републиката, па дури и во поранешната заедничка држава Југославија. Деновиве градот Штип е обоен и размислува синдикално, од две причини. Првата причина е поради одбележувањето 101 година од основањето на првата синдикална организација во градот (1923), а втората е поради одбележување 100 години од организирањето на првиот штрајк и првиот првомајски протест во Штип (1924). Овие историски факти зборуваат дека синдикалното раководство во Штип веднаш се зафатило со организирање колективни акции против работодавците и тогашниот систем на своински односи. Организираниот синдикален живот во Штип има едновековна традиција и неговата појава всушност е израз на борба за социјална правда и подобрување на економско-социјалната положба на работниците во градот и пошироко. Синдикалната организација во Штип ги обединила следните подружници (секции): шивачка, берберска, чевларска, столарска, пекарска и др. Седиштето на синдикатот било во просторија близу хотелот „Гранд“ во Штип, каде што се читала револуционерна литература и се договарале наредните активности. Прв претседател на Синдикалната организација во Штип бил Тодор Аџитомов. Првите организирани колективни акции на синдикатот во градот биле во април 1924 година, кога синдикатот го организирал првиот штрајк на шивачките и чевларските работници, а Меѓународниот ден на трудот, Први мај, првпат бил одбележан со голем првомајски протест низ улиците на градот. Значаен придонес во одбележувањето еден век синдикален живот во градот Штип дадоа и проф. д-р Андон Мајхошев од Правниот факултет и проф. д-р Оливер Цацков од Факултетот за образовни науки при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип, кои на градот и синдикалното движење, Штип, и на Републиката им подарија научна монографија со наслов „100 години синдикално движење во Штип 1923-2023 година“ Научната и истражувачка студија беше промовирана на 16.4.2024 година, на Правниот факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип, а промотори на беа проф. д-р Лазар Јовевски, раководител на катедрата по трудово и социјално право од Правниот факултет при УКИМ-Скопје, и проф. д-р Билјана Тодорова, професорка по трудово и социјално право од Правниот факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип. За да ја напишат ова многу значајна историска книга, авторите истражувале повеќе од две години. – Идејата да се напише една ваква истражувачка сторија потекна од мене. Јас знаев дека се наближува стогодишнината од основањето на првите револуционерни синдикати во Штип и му предложив на проф. д-р Оливер Цацков да ја пишуваме заедно. И така, по двегодишно интензивно истражување, нашата идеја и мисија успешно ги реализиравме со издавање на ова многу значајно дело. Мотивот и поводот да ја напишеме монографијата е да дадеме наш научен придонес во одбележувањето на едновековното постоење на синдикалното живеење и дејствување во Штип – ни изјави проф. Мајхошев. Во книгата, синдикалното и работничкото движење се претставени во три историски периоди: 1918-1944 (период меѓу двете светски војни), кој го напиша проф. д-р Оливер Цацков, додека периодот 1945-1990 (социјалистички период) и периодот 1991-2023 година (транзициски период) се напишани од проф. д-р Андон Мајхошев. Станува збор за долг временски период, поради што авторите имале проблем со историски празнини и историски дисконтинуитет. Сите текстови и научни трудови што претходно биле пишувани за синдикалното движење се однесувале на кратки периоди, кои немале историска поврзаност во една историска научна целина. Во самото истражување авторите се соочиле со проблеми, како на пример недостиг од литература и недостиг од историски документи од одделни временски периоди. Тој проблем го премостувале преку пронаоѓање живи учесници во одредени настани, кои автентично ги опишувале настаните, особено настаните по 1950 г. Истражувачка база им биле книгите, списанијата и весниците од Роднокрајното одделение на Националната универзитетска библиотека „Гоце Делчев“ во Штип и документите депонирани во Државниот архив на Македонија-Регионално одделение во Штип. Книгата содржи 383 страница, на кои има сто фотографии од сите историски периоди, селектирани оригинални документи на органите и телата на синдикатот во Штип, штрајкувачките одбори, прилози за составот на органите на Општинскиот, Околискиот и Регионалниот синдикален совет во Штип во периодот од 1955 до 2023 година, прегледи на одржани штрајкови и протести по претпријатија и установи и години на нивно одржување, како и 20 табели од кои можат да се видат тенденциите на одредени општествено-економски и социјални процеси и појави во Штип и државата. До кои сознанија е дојдено во книгата? Прво, по ослободувањето на градот, на 8 ноември 1944 година, синдикатот веднаш бил вклучен во обновување на разурнатите производствени капацитети, при што за многу краток период повторно била ставена во погон фабриката за тутун (монополот). Второ, во 1945 година во Штип имало само 900 члена на синдикатот, организирани во 15 претпријатија. Трето, во 1949 година, со одлука на Стопанскиот совет на ФНРЈ, а по предлог на Републичкиот синдикат на НРМ, било предложено две претпријатија од Штип да бидат ставени на листата на претпријатија за воведување работничко самоуправување. Подоцна на таа листа биле ставени фабриката „Метална“ во 1950 година и текстилното претпријатие „Македонка“ во 1952 година. Четврто, во 1964 година е организиран првиот штрајк во Штип и во Македонија во периодот на социјализмот, кога околу 250 работници/работнички спонтано го прекинале производствениот процес во „Македонка“, во погонот Предилница, а причината била помала исплата на плата и покрај реализација на поставената норма. Петто, синдикатот во Штип може да се пофали и со издавање на шест фабрички весници. Шесто, во 1981 г. за првпат во Штип во официјален документ (Записник) е спомнат терминот штрајк. Седмо, најмасовниот штрајк во социјализмот во СР Македонија е одржан во 1988 г. во Штип, во кој учествувале над 7.000 текстилни работници од ТК „Македонка“ и МК „Астибо“ Осмо, во 1988 г. во Штип имало 22.500 вработени, од кои 22.000 биле членови на синдикатот, кои биле организирани во 133 основни синдикални организации… И многу други. Сознанијата во книгата говорат дека Штип имал динамичен и разнолик синдикален живот, а книгата несомнено има огромно историско значење во зачувувањето на колективната меморија на штипскиот синдикален живот.

Амбасадата на Словачка во Скопје известува за нов повик за доделување една стипендија на кандидат од Македонија за учество на 60. Летна школа по словачки јазик и култура (Studia Academica Slovaca). Како што објави Министерството за образование и наука, Летната школа ќе се одржува од 28 јули до 17 август 2024 со физичко присуство на Филозофскиот факултет при Универзитетот „Коменски“ во Братислава и од 29 јули до 9 август 2024 година со виртуелно присуство. Во објавата на МОН се наведени веб-страници на кои се достапни повеќе информации за Школата и за апликацијата со која кандидатите треба да конкурираат, најдоцна до 7 мај 2024. МОН, исто така, го објави и известувањето на Амбасадата на Индија во Софија дека Индискиот совет за културни односи (ICCR – Indian Consul for Cultural Relations) доделува една стипендија за студенти од Македонија за индиските универзитети и институти за академската 2024-2025, која почнува во август 2024. Во објавата е достапна веб-страницата со информации за стипендијата за која аплицирањето ќе трае до 31 мај 2024. Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.

ПочетнаЕКОНОМИЈАИнфлацијата во Германија бележи благ раст ЕКОНОМИЈА Инфлацијата во Германија бележи благ раст 30 април, 2024 1662 FacebookTwitterLinkedinWhatsAppPinterestEmail Инфлацијата во Германија благо забрза до 2,4% во април. Ова го покажуваат прелиминарните податоци на Федералниот завод за статистика од понеделникот. За споредба, во март инфлацијата беше 2,3%. Потрошувачките цени во земјава, усогласени со оние во другите земји од Европската унија, во март пораснаа за 2,3% на годишна основа. Базичната инфлација во Германија, која ги исклучува нестабилните цени на храната и енергијата, изнесуваше 3 отсто во април, во однос на 3,3 отсто во март. Добивајте вести на Viber Економистите посветуваат големо внимание на податоците за германската инфлација бидејќи Берлин ги споделува своите податоци непосредно пред објавувањето на податоците за инфлацијата во еврозоната, што се очекува во вторник. Според економистите анкетирани од Reuters, инфлацијата во еврозоната се очекува да остане на 2,4%, непроменета во однос на претходниот месец. Европската централна банка претходно даде јасен сигнал дека ќе започне со намалување на трошоците за задолжување во јуни во услови на забавување на инфлацијата во валутната унија. Таговигерманијаекономијазголемувањеинфлацијаподатоцирезултати FacebookTwitterLinkedinWhatsAppPinterestEmail НАЈНОВИ ВЕСТИ МФ: Јавниот долг на крајот на првиот квартал 58,6% од БДП 11 земји ги прекршуваат правилата за фискален дефицит на ЕУ „HSBC“ ги надмина прогнозите „Samsung“ има нов полнач за телефон: Еве што може да... Овие три намирници можат да ги затнат артериите ХОРОСКОП ХОРОСКОП Дневен хороскоп 30.04.202430 април, 2024прочитајте повеќе

Поради модернизација на патни премини ќе бидат исклучени од работа премини помеѓу станици од Куманово-Романовце 30/04/2024 ВЕСТИ, ЛОКАЛНО Поради модернизација, патните премини кај кумановските села Романовце-Брзак, кај Липково и кај Превој нема да работат од 7 до 27 мај годинава, соопштија денеска од јавното претпријатие ЖРСМ Инфраструктура – Скопје. – Поради изведување на електромонтажни работи на сигнално сигурносните постројки односно реализација на проектот модернизација на АПБ,(автоматски пружен блок), (монтажа на бројачи на осовини), АПБ-то помеѓу станиците Куманово – Романовце, ќе биде исклучено од редовна работа на ден 7 мај до 27 мај годинава, информираа од претпријатието. Сообраќајот помеѓу двете станици ќе се одвива во станично растојание, патните премини ПББ-2 на км 417+ 295 (с. Превој), патни премин ПББ-3 на км 418+082 (с. Липково) и патниот премин ПББ-5 на км 419 + 403 (Романовце-Брзак) ќе бидат исклучени од работа. Сообраќајот на овие премини ќе се одвива согласно постоечките сообраќајни правила и прописи кога патните премини не работат. ам/лв/Фото: скриншот МИА Романовце железница . Извор: МИА ВЕСТИ ЛОКАЛНО 2024-04-30 Zoran Popov

Реакција на ДУИ на изјавата на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски 30/04/2024 ВЕСТИ, ЛОКАЛНО СООПШТЕНИЕ . Извор: МИА ВЕСТИ ЛОКАЛНО 2024-04-30 Zoran Popov

Решен проблемот со канализациската мрежа кај училиштето „Гоце Делчев“ 30/04/2024 ВЕСТИ, ЛОКАЛНО Решен е проблемот со фекалната канализација на домаќинствата кај Општинското основно училиште „Гоце Делчев“, по што од денеска започна уредувањето на просторот со павер елементи на платото кај училиштето. Градоначалникот на Општина Штип Иван Јорданов на денешната прес-конференција истакна дека откако заврши првата фаза, односно решавање на проблемот со излевање на фекалната канлизација се пристапи кон втората фаза уредување на просторот со павер елементи. – Овде долги години се создаваше проблем со излевање на фекалната канализација. Во изминатиот месец екипите на ЈП „Исар“ работеа на санирање на овој долгогодишен проблем кој ги засегаше и станарите од станбените згради и самите ученици. Го решивме тој проблем и сега се навлегува во втората фаза, а тоа е уредување на самото плато, вели Јорданов. Во меѓувреме се работи и на неколку останати локации во Штип, уредување на улици, тротоари и влезови пред станбени згради, со што се подобруваат условите за живот на граѓаните. -Се заврши улицата „Милојкова“ во Ново Село која партерно се уредуваше. Наредните денови треба да се работи на улицата „Партизанска“, како и довршување на улиците„ „Енгелсова“ и „ЈНА“ во населбата Осми Ноември, изјави Јорданов. За завршување на инфраструктурните зафати кај училиштето „Гоце Делчев“ се издвоени половина милион денари од Буџетот на Општина Штип. вдј/мд/Фото: МИА . Извор: МИА ВЕСТИ ЛОКАЛНО 2024-04-30 Zoran Popov

Баша останува лидер на Демократската партија 30/04/2024 СВЕТ – Основниот суд во Тирана одлучи дека лидер на албанската опозициска Демократска партија е Љуљзим Баша, кој на оваа функција е од 2013 година, откако се повлече Сали Бериша, по поразот на парламентарните избори. Со тоа, судот го отфрли барањето на Националниот совет на крилото на Бериша, кое сега го предводи пратеникот Газменд Барди, за бришење на Баша од судскиот регистар, каде стои неговото име како претседател на партијата. Во исто време судот го отфрлил барањето доставено од шест пратеници и за нелегитимен го прогласил Националниот совет свикан од Барди во јули 2023 година. На крилото на Бериша „Иницијатива за обнова на ДП“ легитимност не му призна ни Централната изборна комисија, за локалните избори што се одржаа во мај минатата година. Право на учество со партиското лого и печатот имаше Баша, додека останатите демократи настапија под логото на Партијата на слободата на Илир Мета. Расколот во редовите на демократите почна во септември 2021 година, откако Баша од партијата го исклучи Бериша, кој во мај, истата година, САД го прогласи за непожелна личност. вт/ми/ . Извор: МИА СВЕТ 2024-04-30 Zoran Popov

Добивај вести на Viber Дали имате желба да започнете ново патување во кариерата, но немате претходно искуство во банкарскиот сектор? Не дозволувајте тоа да ви биде пречка! Банкарскиот сектор нуди широк спектар на можности за кариера, во распон од услуги за корисниците и продажни улоги до позиции на високо ниво на финансии и инвестирање. Светот на банкарството е преполн со бескрајни хоризонти што чекаат да бидат откриени од амбициозни и мотивирани поединци. Дури и без претходно искуство во банкарскиот сектор, постојат бројни начини за истражување на можностите за кариера во оваа динамична индустрија.Во согласност со стратегијата за забрзан и континуиран растеж и обезбедување на најдобри услуги на своите клиенти, Халкбанк АД Скопје е постојано отворена за нови, образовани, високо мотивирани и талентирани кадри кои знаат да ги препознаат предизвиците на новите времиња.Халкбанк во моментов бара кандидати за вработување без претходно релевантно искуство за позицијата референт, кои може да очекуваат конкуретна нето плата и приватно здравствено осигурување за вработените и членови од нивното семејство. Покрај значително поголемиотизнос од минималниот за исплата на годишен регрес, кандидатот што ќе биде вработен треба да очекува и награди врз основа на системот на бонуси, континуирани обуки за кариерен и професионален развој спроведени од банката, како и отворен пристап и пријатна работна средина.Покрај тоа, вработувањето во Халкбанк АД Скопје значи и да се биде дел од динамична работна средина насочена кон развој и иновации, можност за соработка со амбициозен тим со големи можности за забрзан професионален развој и континурано стручно усовршување под менторство на експертскиот и искусен кадар. Угледот на банката, досегашните резултати како и стремежот за заземање на една од водечките улоги на македонскиот финаниски пазар, се гарант на стабилноста, сигурноста и перспективноста на банката.За возврат, од кандидатите се бара да бидат личности кои знаат да ги препознаат можностите за остварување профит, способност за функционирање во високо развојна и пазарно флексибилна средина и располагање со квалитет и ефективност во работењето.Една од придобивките од работата во Халкбанк е и користењето на простории со фитнес центар, пинг понг, пикадо, билјард и менза. Сплотената и инклузивна атмосфера во банката се огледува и преку спроведување редовни тим билдинзи, спортски активности, настани за дружење и заеднички патувања, како и наградувања и инсентивни наградни игри наменети за вработените во филијали, а треба да се истакне и успешното функционирање на синдикалната организација за остварување на правата на вработените.*Пр објава

ВО Азиските берзи цените на акциите пораснаа денеска, како и на Волстрит во петокот, додека курсот на доларот во однос на јените драстично падна откако на почетокот на тргувањето се проби над нивото од 160 јени за прв пат по 34 години. Добивај вести на вибер Индексот MSCI на азиско-пацифичките акции, без јапонските акции, во 07:00 часот порасна за 0,8 отсто. Во исто време, цените на акциите во Шангај, Австралија, Јужна Кореја и Хонг Конг пораснаа меѓу 0,8 и 1,3 отсто. Во Јапонија нема работа поради празници. Така, азиските берзи го следат растот на Волстрит во петокот, кога силно пораснаа цените на акциите на технолошките гиганти, како Alphabet и Microsoft. Покрај кварталните деловни резултати, во фокусот на инвеститорите ќе биде и овонеделниот дводневен состанок на лидерите на американската централна банка, кој започнува во вторник. Мора да се признае, бидејќи инфлацијата во САД е сè уште висока, никој не очекува ФЕД да ги намали каматните стапки оваа сесија, но инвеститорите внимателно ќе ја анализираат изјавата на централната банка и прес-конференцијата на нејзиниот претседател Џером Пауел. На девизните пазари, пак, вредноста на доларот во однос на кошничката валути нагло падна. Индексот на доларот, кој ја покажува вредноста на американскиот долар во однос на другите шест најважни светски валути, утринава ослабна за 0,4 отсто, на 105,48 поени. Истовремено, курсот на доларот во однос на јапонската валута потона од 158,33 јени, колку што беше во петокот вечерта, на 155,50 јени. Рано утринава курсот на доларот првпат од 1990 година се проби над 160 јени, но потоа нагло падна. Агенциите пишуваат дека се уште не е јасно што предизвикало таков пад на курсот на доларот, но јапонските власти со недели предупредуваат дека би можеле да интервенираат на пазарот за да го запрат слабеењето на јенот. Американската валута ослабе и во однос на европската, па цената на еврото достигна 1,0730 долари, додека во петокот вечерта беше 1,0690 долари. Цените на нафтата, пак, паднаа по минатонеделниот пораст. Цената на барелот на лондонскиот пазар утринава се лизна за 0,89 отсто, на 88,70 долари, додека на американскиот пазар барелот падна за 0,82 отсто, на 83,15 долари.

Добивај вести на Viber На претстојното акционерско Собрание, акционерите на „Макстил“ ќе гласаат за распределбата на добивката на овој челичарски гигант во земјава.Она што е битно е дека целата добивка од 5,8 милиони евра ќе се намени за покривање на загуби од претходни години. „Нето добивката во износ од 355.552.079 денари (5,8 милиони евра - н.з.), остварена во деловната 2023 година, се распоредува за покривање на загуби од работењето на Друштвото од претходните години“, се вели во предлог одлуката.Ќе има промени и во Статутот на нашата најголема челичарска компанија „Макстил“, а тоа треба да биде потврдено на акционерското собрание кое ќе се одржи на 30 мај оваа година.Во своите предлог одлуки за Собранието, од компанијата ја информираат инвеститорската јавност дека целта на овие измени на Статутот е потребата од намалување на бројот на членови на Одборот на директори, како и усогласување со добрите корпоративни практики. „Поради потребата од намалување на бројот на членови на Одборот на директори, како и намерата за усогласување на одредбите на Статутот со добрите корпоративни практики, се предлагаат следните измени на Статутот на Друштвото“, се вели во образложението, и се наведува како ќе изгледаат новите членови на статутот. „Собранието на Друштвото, при вршењето на правата и обврските, одлучува само за прашања коишто со закон и со овој Статут се утврдени како прашања што спаѓаат во надлежност на Собранието на Друштвото, и тоа: го усвојува Статутот и измените и дополнувањата на Статутот на Друштвото; одлучува за зголемување и намалување на основната главнина на Друштвото; ги разгледува и ги усвојува годишната сметка и финансиските извештаи на Друштвото, како и годишниот извештај за работењето на Друштвото во претходната деловна година, го разгледува извештајот на друштвото за ревизија; одлучува за употребата и распоредувањето на остварената добивка или за покривањето на загубите; одлучува за нова емисија на акции на Друштвото и промена на правата врзани со одделни родови и класи акции; одлучува за статусни промени и за престанок на работење на Друштвото; ги избира и ги отповикува членовите на Одборот на директори и го утврдува надоместокот којшто ќе им се исплаќа на неизвршните членови на Одборот на директори за нивната работа; ја одобрува работата на членовите на Одборот на директори; назначува овластен ревизор за ревизија на годишната сметка и на финансиските извештаи и одлучува по предлогот за раскинување на договорот со овластениот ревизор; одобрува големи зделки во согласност со член 56а од овој Статут и со Законот за трговски друштва; одлучува за престанување на друштвото; и одлучува за други прашања од значење за работењето на Друштвото, предвидени со Статутот“. Друг член предвидува дека „Одборот на директори е орган на управување на Друштвото, којшто има најшироки овластувања во управувањето со Друштвото и врши надзор на работењето на Извршните членови на Одборот на директори. “ А, во еден од членовите се наведува дека „Одборот на директори на Друштвото го сочинуваат 7 (седум) членови, од кои што 5 (пет) се неизвршни членови, а 2 (два) се извршни членови, избрани во постапка и на начин во согласност со закон. Двајца од петте неизвршни членови на Одборот на директори ќе бидат избрани како независни членови. Во одлуката на Собранието за избор на членови на Одборот на директори се назначува кои членови се избираат како независни членови на Одборот на директори. Независните членови на Одборот на директори задолжително се избираат од редот на неизвршните членови на Одборот на директори. Мандатот на член на Одборот на директори трае 4 (четири) години, со можност за реизбор. Членовите на Одборот на директори од своите редови избираат Претседател на Одборот на директори на Друштвото. Одборот на директори се состанува најмалку еднаш квартално, во согласност со закон, при што еден од состаноците мора задолжително да се одржи во рок од еден месец пред одржувањето на годишното Собрание на акционери.” Член на Одборот на директори не може да биде лице коешто има некое ограничување предвидено според Законот за трговските друштва.Акционерите ќе гласаат и за одобрување на работата и водењето на работењето на Друштвото од страна на членовите на Одборот на директори на Макстил АД Скопје за 2023 година. „Собранието на Друштвото ја одобрува работата и водењето на работењето на Макстил АД Скопје за 2023 година, поединечно за секој член на Одборот на директори (ОД) на Друштвото со активен мандат на 31 декември 2023 година, кои работеа во составот на ОД во текот на целата година, како што следува: - Г-дин Димитар Цветковски; - Г-ѓаМарија Дуковска-Павловска; - Г-ѓа Александра Мишковска; - Г-дин Стефано Грамиња; - Г-дин Луис Кристиан Карстенс; - Г-дин Алесандро Казале и - Г-дин Пјетро Москети“, се вели во предлог одлуката.Н.Н.Ф.

Преку дигитални и технолошки решенија до зголемување на продуктивноста кај компаниите 30/04/2024 ВЕСТИ, ЛОКАЛНО СООПШТЕНИЕ – Активноста на УСАИД Партнерства за економски раст заедно со компании, понудувачи на дигитални и технолошки решенија, ја претстави новата Платформа за зголемување на продуктивноста кај производствените компании. Преку оваа Платформа приватниот сектор ќе има можност да имплементира различни дигитални и технолошки решенија во своите производствени процеси за да ја зголеми ефикасноста во работењето. . Извор: МИА ВЕСТИ ЛОКАЛНО 2024-04-30 Zoran Popov

На семејниот фестивал во НОВА собрани средства за училиштето за деца со посебни потреби „Браќа Миладиновци“ во Куманово и други добротворни цели 30/04/2024 НАУКА И ТЕХНОЛОГИЈА, ПРЕТПРИЕМНИШТВО Во меѓународната образовна институција НОВА во Скопје изминатата сабота по 17. пат се одржа хуманитарниот семеен фестивал на кој беа собрани над 330.000 денари. Поголемиот дел од овие средства ќе бидат донирани на oсновното училиште за деца со посебни потреби „Браќа Миладиновци“ во Куманово, а остатокот од сумата ќе биде искористена за различни добротворни иницијативи, кои се организираат како дел од програмите за општествена одговорност на училиштето. На отворениот настан дојдоа стотици граѓани кои вкусија автентична храна од повеќе од 10 земји и притоа имаа можност да се запознаат со различни кулинарски приказни и култури. Воедно, присутните уживаа во повеќе настапи од учениците од НОВА, во посета на мини зоо-градина и се забавуваа на лотаријата со различни производи. Овој хуманитарен настан е конципиран како семејна забава, а НОВА по втор пат го реализира во соработка со невладината организација Let’s Spread Love од Куманово која потоа ќе ги пренасочи средствата кон „Браќа Миладиновци“. Воедно, минатата година беа собрани и донирани 254.780 денари за учениците во интернатот на основното училиште „Христијан Тодоровски – Карпош“ во село Драгоманце, општина Старо Нагоричане. Организатор на настанот е Асоцијацијата на родители и наставници при училиштето НОВА кои се грижат за севкупната програма. – Хуманитарните активности и иницијативи се приоритет во нашето училиште, кои како човечки вредности секојдневно ги пренесуваме на учениците. Силно веруваме дека, пред сè треба да ја негуваме емпатијата и секогаш да подадеме рака на оној што во тој момент му е потребна затоа што тоа нè прави луѓе во вистинска смисла на зборот. Како училиште отсекогаш сме биле интегрален дел од општеството и се трудиме да помогнеме во рамки на нашите капацитети, а фестивалот е настан кој од година во година, зема сè поголем замав со што и големината на собрани средства расте и тоа резултира со помош на повеќе институции и граѓани – велат од НОВА. Досега дел од собраните средства на семејниот фестивал биле наменети и за Клиниката за педијатриска хематологија и онкологија при Универзитетската детска клиника, Домот за деца без родители „11 Oктомври“ во Скопје, Државното училиште за деца и младинци со оштетен вид „Димитар Влахов“, Заводот за ментално здравје на деца и младинци (ЗМЗДМ) „Младост“, Дневниот центар за деца на улица – Шуто Оризари и други институции. 2024-04-30 Toni Ivanoski

„Apple ID“ имаше проблеми изминатиот викенд. Како што известува „9to5Mac“, корисниците на „Apple“ почнаа да се жалат на интернет дека се одјавени од нивните сметки на „Apple ID“ од сите нивни уреди, без објаснување. Откако се обидоа да се логираат на нивниот профил, некои беа целосно заклучени, и покрај внесувањето на точните информации, и мораа да ги ресетираат лозинките. I was mid FaceTime with @milesabovetech and my Apple account got locked and signed out of all of my Apple products tf is happening — Max Weinbach (@MaxWinebach) April 26, 2024 „Apple“ допрва треба да даде официјална изјава за проблемот, а страницата за статус на системот на компанијата не споменува никакви проблеми со „Apple ID“ или други системи. Не е познато колку корисници се погодени од овој проблем, а голем број од нив се пожалија на социјалните мрежи. Извор: Б92

Централната банка на Босна и Херцеговина, Управа за индиректно оданочување го објави списокот на должници за ДДВ и акцизи заклучно со 31 март годинава. Овој вид долгови имаат дури 1.517 стопански субјекти, меѓу кои и јавни и приватни компании. Добиј ги најважните вести, бесплатно на Viber Десет деловни субјекти со најголем долг заедно должат повеќе од 99 милиони КМ. Сараевската компанија ГРАС е најголем должник, која должи повеќе од 26,1 милиони КМ. Овој деловен субјект со години е најголемиот должник на Управата за индиректно оданочување. На второ и трето место се и Сараевската пиварница која должи 21,5 милиони КМ и Босмал која должи 12,9 милиони КМ. Меѓу десетте најголеми должници се Монтер од Бијељи (7,6 милиони КМ), Хисар Трејд од Брц (7 милиони КМ), Радиотелевизија Босна и Херцеговина (6,5 милиони КМ), Екстраблат од Градац (5,6 милиони КМ), ПроКар од Которваро (4,8 милиони КМ), рудникот за кафеав јаглен Ѓурѓевик (3,8 милиони KM) и сараевската компанија FlyBosnia (три милиони KM), објави Кликс.ба.

Мециновиќ: Ги повикуваме гласачите на СДС да гласаат за Левица, за да се задржи левиот контингент 30/04/2024 ВЕСТИ, ЛОКАЛНО За пасокизацијата на СДСМ што први ја најавија од Левица, во дебатата на ,,Канал 77″, отворено зборуваше носителот на ИЕ 2 и портпарол на Левица, Амар Мециновиќ: ,,Честа е да се натпреваруваме против СДС во секој случај, затоа што СДС редно е да отиде во историја”. Со јавен апел до гласачите на СДСМ, Мециновиќ го истакна следново: ,,Ние дури и отворено се обраќаме до СДС – гласачите дека секој даден глас за СДС, во овој случај, е глас фрлен во бунар! Тоа е очигледно. Ги повикуваме да гласаат за нашата опција, за да се задржи тој лев контингент! Да не потпаѓаат, затоа што ние го носиме знамето на АСНОМ, ние го носиме знамето на партизаните! Да не учествуваат во уште еден проект како НСДП! Да не учествуваат во нешто што се нарекува повторно центар – лево! Центар – лево, всушност, значи: лево ветуваме, центар застануваме. Ние ги ветуваме правите левичарски вредности. Ги повикуваме сите СДС – гласачи да размислат мудро и својот глас да го дадат на левата опција – ЛЕВИЦА, за да се сконцентрираат овие гласови во еден ЛЕВ ПОЛИТИЧКИ ТАБОР”. Амар Мециновиќ уште говореше и за фактот дека на неколку месеци пред изборите, СДС ја остави пола држава без плата што е одраз на матрицата со која владее партијата во распад. Политичка партија Левица Извор: МИА ВЕСТИ ЛОКАЛНО 2024-04-30 Zoran Popov

Марко Драгиќ од Националната организација на потрошувачи за РТС изјави дека на пазарот во Србија може да се очекуваат голем број фалсификувани производи, а граѓаните кои ги забележале можат да ги пријават во пазарната и даночната инспекција. Пазарните инспектори неодамна открија нелегално производство на фалсификувани детергенти, шампони и бисквити „плазма“. Според Драгиќ, тоа е очекувано, бидејќи пред една година биле откриени фалсификувани детергенти кои се продавале по маркети и „хауби“. Тој посочи дека е зачудувачки што производителите на фалсификати не се вразумиле и прекинале со ваквото однесување, но и што надлежните не покренале доволно адекватни постапки. Драгиќ рече дека на пазарот во Србија може да се очекуваат голем број фалсификувани производи. Добиј ги најважните вести, бесплатно на Viber – Посебно што има многу големи разлики во цените и не е реално и природно да има толку многу разлики во цените на маркетите и во самите продавници. И покрај маржите и заработката што ги имаат трговците, не може да има толку осцилации и цената не може да биде толку пониска на пазарите – рече Драгиќ. Како што појасни, тоа е токму показател дека се работи за стока со сомнително потекло и квалитет и дека таквите производи треба да се избегнуваат или претерано да се контролираат за да не се доведат потрошувачите во заблуда или да не се појави некаков здравствен проблем, пишува Каматица. Драгиќ посочи дека доколку постои сомнеж дека во објект се продаваат фалсификувани производи, тоа треба да се пријави во пазарната и даночната инспекција, а доколку има проблем со одреден производ, да се пријави до надлежната инспекција. за контрола на потеклото на тој производ. Зборувајќи за цените и попустите, Драгиќ рече дека просечниот потрошувач не може да знае кога цената се променила и дека единствено што му преостанува е да му верува на трговецот дека навистина е така.

Од среда, поточно 1 мај, во Србија важат новите износи на акцизата, кои се во согласност со ланската инфлација од 7,6 отсто, пренесува Данас. Ова е нова лоша вест, а пред се за пушачите, бидејќи веќе се зголемени цените на разни цигари, што е објавено во Службен весник. Немаше дилема дека сега ќе поскапува тутунот и тутунските производи, прашање беше само колку ќе биде поскапувањето. Добиј ги најважните вести, бесплатно на Viber Како што пишуваше РТС пред неколку дена, со просечна цена од околу три евра за кутија, цигарите во Србија и натаму се најевтини, иако учеството на акцизата во цената е 61 отсто, а со ДДВ дури 77 отсто. Досегашната практика беше производителите да ги покачуваат цените за 10 динари по кутија цигари, што се чини дека и сега се почитуваше, пренесува Каматица. Целта на измените на акцизата за цигарите е да се усогласат со стандардите на Европската Унија, според кои до 2025 година државата треба да заработува најмалку 90 евра за 1.000 цигари, што е 1,8 евра за кутија, за да по поскапувањето во наредната година, цената ќе биде иста како во земјите од ЕУ, напиша претходно Данас. Последната година имаше три поскапувања, бидејќи во октомври Владата ги зголеми акцизите за цигарите за осум отсто, поради што производителите ги покачија цените за 10 динари. Со тоа зголемување државата заработува 90,99 динари по пакување.

ЈЗУ Институтот за јавно здравје одбележа 100-годишен јубилеј, еден век чувар на јавното здравје 30/04/2024 ПРЕТПРИЕМНИШТВО ЈЗУ Институт за јавно здравје на Република Северна Македонија со пригодна свеченост и во присуство на бројни гости прослави 100 години од своето постоење. Во знак на одбележување на еден век посветена служба на јавното здравје овој јубилеј се прославува под мотото „Институт за јавно здравје на Република Северна Македонија – 100 години чувар на Вашето здравје“. Основан во 1924, ЈЗУ Институт за јавно здравје беше во првите редови на превентивната здравствена заштита, служејќи како чувар на благосостојбата на граѓаните и темелник на грижата за јавното здравје. Во текот на својата историја, Институтот остана посветен на унапредување на здравјето и благосостојбата на сите граѓани, пионерски иновативни истражувања и застапување за политики и интервенции засновани на докази. Во рамки на одбележувањето се одржа и свеченост во присуство на бројни гости, соработници и поддржувачи на работата на Институтот. „Несомнено, еден од најголемите предизвици со кои се соочивме во последната деценија е пандемијата со вирусот Ковид-19. Пандемијата ја тестираше нашата отпорност и способности како никогаш досега. Сепак, преку нашите колективни напори, ние се движиме низ овие турбулентни времиња со издржливост и решителност, приспособувајќи ги нашите стратегии за да го заштитиме здравјето, а истовремено и да го ублажиме влијанието на биолошките опасности врз работната способност на населението. Предизвиците од минатото се константен потсетник за заштита на јавното здравје. Битката е секојдневна и неопходно е постојано да бидеме подготвени навреме да ги препознаеме заканите и опасностите. Нашите цели и приоритети за иднината се јасни и познати. Ние сме чувари на јавното здравје! “, истакна во својот говор по повод одбележувањето на јубилејот директорот на Институтот, проф. Д-р Шабан Мемети. Министерот за здравство, проф. Д-р Илир Демири го честиташе значајниот јубилеј на Институтот и ја истакна неговата особена важност како дел од македонскиот здравствени систем. „Колку е битен Институтот за јавно здравје, толку е битна специјалноста – епидемиолог“, истакна Демири и дополни дека во многу блиска иднина треба да се формираат и други одделенија, сектори во склоп на Институтот за јавно здравје, но и во склоп на Министерството за здравство, со цел развој на програми што се во улога на превенција на здравјето и за да имаме поквалитетен здравствен систем. По повод јубилејот свои поздравни честитки испратија и претседателот на Владата, Талат Џафери и претседателот на државата, Стево Пендаровски кои ја истакнаа важност на Институтот во системот на превентивна здравствена заштита, неговите досегашни постигнувања во унапредувањето на јавното здравје и посакаа успешна реализација на поставените цели и задачи на Институтот и во иднина. По повод јубилејот свои пораки испратија и претставници од Светската здравствена организација (СЗО) и Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ЕЦДЦ), истакнувајќи го придонесот на Институтот за глобалното јавно здравје. „Ова патување почна во 1924 година, кога беше основан Институтот за тропски болести во Скопје и се разви од станица за бактериологија до лабораторија за тестирање заразни болести. Оттогаш, развојот на Северна Македонија беше неверојатен“, подвлече директорот на Регионалната канцеларија за Европа на СЗО, д-р Ханс Хенри Клуге. „ЕЦДЦ е многу помлада институција во однос на Институтот но многу сум задоволна што во 15 години нашата соработка порасна во плодна и зрело партнерство. Почнавме соработка со Северна Македонија во 2009 како одел од Европската комисија поддршка на земјите кандидати за Европската Унија. Оттогаш ЕЦДД има за цел да ја прошири соработката со Институтот во насоки да го зајакне капацитетот на државата да ја имплементира европската легислатива за превенција на болести и контрола на болести, да ги исполни неопходни критериумите и да исполни сет од барања во оваа област“, рече во својата порака директорката на ЕЦДЦ, доктор Андреа Амон. По повод одбележувањето на јубилејот се промовираше и монографија со наслов „100 години Институт за јавно здравје на Република Северна Македонија 1924-2024 година – чувар на јавното здравје“. Оваа публикација ќе послужи како доказ за богатото наследство на Институтот и трајното влијание врз јавното здравје во државата. 2024-04-30 Toni Ivanoski

Добивката на Хрватска пошта лани скокнала за цели 1.270 отсто и изнесувала 13,6 милиони евра. Државниот гигант лани заработил 270 милиони евра, што е за 11 отсто повеќе од претходната година. Добиј ги најважните вести, бесплатно на Viber Поштата очигледно подобро ги менаџирала трошоците, но и ги зголемила цените во јули, пишува Даница.хр. Сепак, еден деловен показател имаше значително влијание врз пониските трошоци. Минатата година Хрватска пошта имала околу 8.300 вработени, што е за 430 помалку од претходната година. Ова е бројот на вработени според работното време. Истовремено, просечната нето плата лани била околу 1.040 евра, што е за 12 отсто повеќе. Во апсолутна сума нето платата пораснала за околу 110 евра.

130.000 посетители од 150 земји, 4.000 изложбени компании и над 300 економски и политички делегации од целиот свет во Саемот во Хановер (ВИДЕО) Фото: Hannover Messe Повеќе од 130.000 посетители од 150 земји, 4.000 изложбени компании, 300 стартапи и над 300 економски и политички делегации од целиот свет, Саемот во Хановер импресивно ја покажа својата способност на меѓународно синтетизирање на најдоброто од технолошките иновации, деловниот саем и економската и политичката агенда. Ви благодариме на сите што бевте таму и што сте дел од потегот! – стои во соопштението на Саемот Хановер Advertisement Post Views: 28 Hannover Messe 2024 Саемот во Хановер 2024-04-30 Весник Илинден

Ворлд Популејшн Ривју објави листа на европски земји според трошоците за живот, рангирани од најскапи до најевтини, информира Н1. Листата што ја состави оваа американска организација за собирање податоци за глобалното население и демографија вклучува 41 европска земја. Добиј ги најважните вести, бесплатно на Viber Пресметката е направена според споредба со цените на стоките и услугите во Њујорк, при што се земени предвид пет критериуми – трошоците за живот воопшто, цените за изнајмување или станови, цените на намирниците, цените во рестораните и индексот на цените на производителите. Според оваа пресметка, најскапи земји за живеење се Швајцарија и Исланд. По нив следат два британски даночни оази – островите Џерси и Гернзи, а Ирска е на петтото место. Меѓу десетте најскапи се и Норвешка, Луксембург, Данска, Холандија и Обединетото Кралство. Австрија е на 11, а Германија на 12 место. Белорусија е најевтина, Хрватска на средина Гледајќи го дното на табелата, земјата со најниски трошоци за живот е Белорусија. Малку над него се две завојувани земји – Украина и Русија, а малку над нив Северна Македонија и Молдавија. На 36-то место е Бугарија, која затоа е најевтина (и секако најсиромашна) членка на Европската унија. Веднаш над неа, на 35. место е Романија. Членките на ЕУ Унгарија и Полска се на 32. и 30. место, а Хрватска е на 29. место. Од соседните земји, само Словенија е 25-та најскапа за живеење (но просечната бруто-плата на Словенија е за 600 евра повисока од Хрватска), додека Црна Гора е на 31-ва, Унгарија на 32-ра, а Србија на 34-та. Босна и Херцеговина не е вклучена во оваа листа. Просечните месечни трошоци за живот во Хрватска, изнесуваат 1.001 американски долари или 933 евра за поединец. А просечната месечна нето плата во Хрватска во февруари изнесувала 1.248 евра.

Фото: ЕПА Во продолжение, за читателите на „Нова Македонија“, економската рубрика ќе претстави една компилација на забележени и анализирани актуелни интересни движења на глобалниот финансиски систем, на кои се осврнуваат повеќе светски економски аналитичари. Економската рубрика смета дека читателите треба да бидат во тек со ваквите аналитички опсервации за да го пополнат базенот информации од областа на финансиите и економијата и да создадат целосна и појасна глобална слика за актуелните трендови Актуелни и интересни движења на глобалниот финансиски систем Деновиве БРИКС повторно упати повик до земјите од Блискиот Исток постепено, но со сѐ позабрзана динамика да престануваат да го користат американскиот долар за плаќање нафта, а, наместо тоа, да ги користат своите (локални) валути, додека не се воспостави нова заедничка валута на БРИКС. Во тој контекст актуелно е тоа што БРИКС ги интензивира своите подготовки за проширување на своето членство, во насока да ги приклучи како свои членки земјите производители на нафта: ОАЕ, Египет, Етиопија и Иран. БРИКС исто така работи на модели зајакнување на економските врски на Кина и Индија, кои претставуваат два најголеми трговски партнери на Емиратите. Патиштата и крстопатите на БРИКС за преоѓањето на плаќањата за нафта од долари во некоја друга валута Одлуката на БРИКС да се откаже од американскиот долар за плаќањето нафта е дел од поширокиот напор да се намали зависноста од американскиот финансиски систем и да се промовира употребата на локалните валути. Овој потег има голема веројатност за значителен импакт на глобалната трговија со нафта и поширокиот меѓународен финансиски систем. БРИКС, кој поседува поголем дел од глобалниот БДП од земјите од Г7 кога се приспособува на паритетот на куповната моќ, се очекува да добие зголемено економско и политичко влијание преку формално учество во алијансата. Сепак, транзицијата од американскиот долар за плаќања за нафта претставува и одреден сериозен предизвик, кој БРИКС се обидува што поефектно да го реши. Јасно е дека американскиот долар сѐ уште е широко прифатен како средство за плаќање нафта и гас, додека локалните валути сочинуваат само мал дел од целата трговија и трансакции. Понатаму, сложената иницијатива за воспоставување заедничка валута на БРИКС, за подобрување на опциите за плаќање би наложила едногласна согласност (консензус) меѓу сите членки во врска со девизниот курс и сеопфатен пакет од финансиски регулативи. И покрај тие пречки, БРИКС не запира со своите напори за дедоларизација, што може да има значителен импакт врз глобалниот финансиски систем и влијанието на САД. Доминацијата на доларот и импликациите од тоа Доминацијата на американскиот долар во глобалната економија имаше значителни импликации за пазарите во развој. Според повеќе западни економски аналитичари, „позитивната страна е што стабилноста на доларот и прифаќањето како резервна валута им овозможија на пазарите во развој да пристапат до поевтино финансирање и да ја намалат својата изложеност на ризици од девизниот курс“. Но, сепак, тие истакнуваат и битни недостатоци, како што е „потенцијалот за недискриминирачко трошење и економски дисбаланс, што очигледно доведуваше до економска нестабилност и конфликти“. Сепак, едно од најзначајните влијанија на доминацијата на доларот е „зголемената ранливост на пазарите во развој на глобалните економски шокови“! Имено, земјите во развој или помалку развиените земји често се потпираат на меѓународните финансии, како што се странската помош и странските директни инвестиции, што ги изложува на зголемена ранливост на флуктуации на глобалните финансиски пазари, промени во расположението на инвеститорите или економски падови во големите економии. Пазарите во развој дефинитивно се соочуваат со предизвици со валутниот ризик. Силата на локалната валута, нивото на економски развој и потпирањето на меѓународната трговија и финансии се фактори што го одредуваат влијанието на дедоларизацијата врз една земја. Земјите во развој може да доживеат нестабилност на валутата и инфлација, што може да влијае на трговските и инвестициските текови, што го прави поголем предизвик за пристап до меѓународните пазари. Натаму, доминацијата на американскиот долар во глобалната економија има негативни ефекти врз пазарите во развој, особено кога доларот е силен. Зголемениот долар може да резултира со зголемена економска нестабилност на пазарите во развој поради депрецијација на девизниот курс, ограничена достапност на кредити и намалени приливи на капитал. Влијанието на силниот долар е посериозно на пазарите во развој во споредба со напредните економии, бидејќи овие нации имаат ограничена флексибилност во монетарната политика и можеби немаат потребни ресурси за да се спротивстават на негативните последици од силниот долар. Издвојуваме некои примери од светот што ги истакнуваат економските аналитичари. Имено, неодамнешниот пад на тајванската валута на најниско ниво во речиси осум години ги нагласува предизвиците со кои се соочуваат пазарите во развој во справувањето со силниот долар. Слично на тоа, рекордно ниското ниво на индиската рупија означува значителна девалвација на валутата во однос на американскиот долар. Дополнително, малезискиот рингит се приближува до својата најслаба точка од азиската финансиска криза во 1998 година, нагласувајќи ја подложноста на пазарите во развој на влијанието на силниот долар. Според БРИКС, дедоларизацијата ќе поттикне поголема економска и финансиска автономија за земјите учеснички во споменатиот процес Неодамнешниот предлог на алијансата БРИКС за земјите од Блискиот Исток да престанат да го прифаќаат американскиот долар за плаќања за нафта и наместо тоа да ги користат локалните валути може да има далекосежни последици за потпирањето на глобалната економија на американскиот долар. Американскиот долар е широко признаен како резервна валута и средство за размена, при што земјите чуваат резерви за различни цели, вклучувајќи и управување со економски шокови, финансирање увоз, сервисирање долгови и регулирање валутни вредности. Доминацијата на американскиот долар првенствено се припишува на неговата клучна улога во цените на нафтата, бидејќи повеќе од 90 отсто од трансакциите на девизните пазари се деноминирани во долари. Напорот на БРИКС за дедоларизација на меѓународниот финансиски систем има потенцијал да ја намали ефикасноста на американските санкции, кои се клучни алатки во областа на надворешната политика на САД. Доколку повеќе земји прифатат локални валути за плаќања за нафта, учеството на американскиот долар во официјалните девизни резерви би можело дополнително да се намали, што потенцијално ќе го ослаби неговиот статус како примарна резервна валута во светот. Сепак, дедоларизацијата не е без свои предизвици. Доминацијата на американскиот долар е длабоко вкоренета, а транзицијата кон алтернативни валути би наложила безброј извозници, увозници, заемопримачи, заемодавци и трговци со валути низ светот независно да одлучат да користат други валути. Понатаму, алијансата БРИКС опфаќа различни нации со различни економски, политички и географски разлики, што донесувањето одлуки засновани на консензус го прави огромна задача. И покрај овие пречки, алијансата БРИКС останува непоколеблива во својата потрага по дедоларизација, што може да има значителни последици за глобалниот финансиски систем и влијанието на САД. Иако оддалечувањето од американскиот долар може да ја поткопа ефективноста на американските санкции, исто така може да поттикне поголема економска и финансиска автономија за земјите учеснички, потенцијално придонесувајќи за глобалната економска стабилност. Како заклучок, предлогот на алијансата БРИКС партнерите од Блискиот Исток да престанат да тргуваат со нафта во американски долари има глобални економски импликации. Според аналитичарите, доколку се случи оваа промена, тоа би можело да ја оспори доминацијата на доларот како светска резервна валута, што ќе влијае на американските санкции и на глобалната финансиска состојба. Пазарите во развој сѐ уште силно се потпираат на доларот, а доминацијата на доларот ја ограничува флексибилноста на монетарната политика и негативно влијае на трговската конкурентност и економскиот раст на земјите во развој. Ова се некои од актуелните и интересни движења на глобалниот финансиски систем со кои читателите треба да бидат во тек за да го пополнат мозаикот на информации од областа на финансиите и економијата и да создадат целосна и појасна глобална слика за актуелните трендови. К.М.