...

...

Идниот мандатар мора најпрво да разговора со нас, за државата е најдобро во новата влада да има и претставник на Албанците, а ќе направиме се да се убедиме заедно со идниот партнер да влеземе во процес на уставни измени, вели во интервју за МИА Африм Гаши, претседател на политичката партија Алтернатива и носител на кандидатската листа на коалицијата „Вреди“ во Втората изборна единица за претстојните парламентарни избори. Нашиот прв приоритет секако ќе биде европската интеграција, ќе направиме се да се убедиме заедно со идниот наш партнер да влеземе во процес на уставни измени. Ќе разговараме со меѓународниот фактор, ќе направиме се да влеземе во процес во кој ќе ги отпочнеме и практично поглавјата за да ги затвориме што побргу и Македонија да стане член на ЕУ. Тоа е наш прв приоритет, посочува Гаши. Очекувањата од парламентарните избори ги темели на обединувањето во албанскиот блок, добрата програма, човечките ресурси на листите, како и тоа дека, како што вели, граѓаните веќе знаат што ги очекува ако го изберат нашиот противкандидат...

Им ги исклучивме лифтовите… Кажиму, и него и жена му и децата сите у ендек ќе ги најде, мамицу им ебам комунистичка… Се држат за рачиња и одат на гласање, душички… Абе го легнаа пред клозет, еј…, 8 најмалку ќе ги крка… не, него ќе му пуштам у ќелија некој надарен… Линк...

Да се преврти некој камион со песок, да го блокира патот, а? Им ги исклучивме лифтовите… Кажиму, и него и жена му и децата сите у ендек ќе ги најде, мамицу им ебам комунистичка… Се држат за рачиња и одат на гласање, душички… Абе го легнаа пред клозет, еј…, 8 најмалку ќе ги крка… не, него ќе му пуштам у ќелија некој надарен… Како бе да сокриеш убиство? Леш имаш… Му теше низ ногавици, хи хи хиии… Не ни е интерес телевизијата, туку фирмите на Велија… (прва ја затворивте телевизијата, а после и фирмите и Велија и целото семејство на Велија) А да зееме со динамит, да не ја тупиме многу… Лустриравте мртви, а на политичките неистомисленици им измислувавте лустрациски процеси. Мртвите по втор пат ги убивте, живите ги умревте пред време… Пред очите на светската јавност, со полиција ги влечевте пратениците од опозицијата за да изгласате буџет… На Тричковски му го запаливте џипот, Кежо го апсевте ко у амерички филм, со неизлечиви трауми кај семејството, за да го бутнете во затвор, за дело, за кое, дури сега се потврдува дека било политички терор и реваншизам, мафијашка пресметка… Мал е овој простор за да се изнапишат примерите за начинот на нивното владеење. Се лажете ако мислите дека нешто ќе се смени во нивните навики. Не, тие не знаат на друг начин да владеат. Внимателно на 8 мај… Тенкју…...

Проф д-р ЦанеТ. Мојаноски Ако ја погледнеме дистрибуцијата според општина, може да се констатира дека од 15 општини се предложени 1069 или 63,74% од кандидатите за пратеници. Најбројни се предлозите на кандидатите од Битола со 129 или 7,69%од вкупниот број предложени кандидати на сите листи, потоа следи Карпош со 122 или 7,27% од кандидатите, Тетово со 84 или 5,01%, Аеродром со 82 или 4,89%, Кисела Вода со 81 или 4,83%, Прилеп со 76 или 4,53%, Центар со 75 или 4,47%, Велес со 63 или 3,76%, Ѓорче Петров со 57 или 3,40%, Чаир со 56 или 3,43%, Куманово со 55 или 3,28%, Гази Баба со 51 или 3,04%, Кавадарци со 50 или 2,98%, Бутел со 45 или 2,68% и Штип со 43 или 2,56% од вкупниот број прифатени кандидати. Останатите 608 или 36,26% се од останатите 64 општини во државата. Графикон број 1 Кандидати за пратеници според општина од која доаѓаат: Основни обележја на кандидатите за пратеници: Податоците покажуваат дека во 22 општини, како што се Битола, Карпош, Тетово, Аеродром, Кисела Вода, Прилеп, Центар, Велес, Ѓорче Петров, Чаир, Куманово, Гази Баба, Кавадарци, Бутел, Штип, Гостивар, Кичево, Охрид, Струмица, Струга, Кочани и Радовиш се предложени 1282 или 76,45% од кандидатите. Значи повеќе од две третини и повеќе од четири петини се од кандидатите за пратеници се од овие општини. Втората група од 16 општини (Неготино, Брвеница, Виница, Студеничани, Гевгелија, Босилово, Сарај, Теарце, Шуто Оризари, Долнени, Сопиште, Чашка, Дебар, Илинден, Јегуновце и Липково) предложени се 389 или 23,20% кандидати за пратеници. И третата група од 42 општини (Боговиње, Могила, Ресен, Желино, Крива Паланка, Берово, Врапчиште, Демир Хисар, Конче, Македонска Каменица, Ново Село, Петровец, Свети Николе, Валандово, Демир Капија, Дојран, Зелениково, Кратово, Кривогаштани, Крушево, Пробиштип, Вевчани, Делчево, Карбинци, Македонски Брод, Росоман, Чешиново – Облешево, Чучер – Сандево, Арачиново, Василево, Маврово и Ростуше, Новаци, Центар Жупа, Пласница, Ранковце, Старо Нагоричане, Богданци, Градско, Дебарца, Зрновци, Лозово и Пехчево), предложила 60 или 3,58% од кандидатите. Овие податоци упатуваат дека од секоја општина има најмалку по еден кандидат и може да се констатира дека вкупните листи како целина нудат можност за избор на пратеници преку кои може да се постигне регионална претставеност. Дистрибуција на кандидатите според општината од која доаѓаат: Податоците упатуваат на тоа дека најбројни се предложените кандидати од Битола со 129 или 7,69% од вкупниот број 1677 кандидати, потоа се кандидатите од општина Карпош со 122 или 7,27% од предложените кандидати. Во првите 10 според зачестеноста предложени кандидати се од општините Тетово со 84 или 50,01%, Аеродром со 82 или 4,89%, Кисела Вода со 81 или 4,83%, Прилеп со 76 или 4,53%, Центар со 75 или 4,47%, Велес со 63 или 3,76%, Ѓорче Петров со 57 или 3,40%, Чаир со 56 или 3,34%, Куманово со 55 или 3,28%, Гази Баба со 51 или 3,04% и Кавадарци со 50 или 2,98% од предложените кандидати. Втората група општини во кои се предложени над 20 кандидати, според зачестеноста на податоците го одржуваат следниот редослед: 45 или 2,68% се предложени од општината Бутел, 43 или 2,56% од Штип, 37 или 2,21% од Гостивар, по 35 или 2,09% од Кичево и Охрид, 34 или 2,03% од Струмица, 30 или 1,79% од Струга и по 21 или 1,25% се предложени од општините Кочани и Радовиш. Во третата група на општини според зачестеноста на предложените кандидати повеќе од 10, а помалку од 20 се 16 општини, кои според зачестеноста на предлозите се 19 или 1,13% од Неготино, 18 или 1,07% се од Брвеница, по 16 или 0,95% се од Виница и Студеничани, 15 или 0,89% од Гевгелија, со по 14 или 0,83% се од Босилово и Сарај, со по 13 или 0,78% се од Теарце и Шуто Оризари, со по 12 или 0,72% од Долнени и Сопиште, до 111 или 0,66% од Чашка, со по 10 или 0,60% кандидати од општините Дебар, Илинден, Јегуновце и Липково. Во четвртата група на предложените кандидати од општините се 9 или 0,54% од Боговиње, со по 8 или 0,48% од Могила и Ресен, со по 7 или 0,42% од Желино и Крива Планка, со по 6 или 0,36% се од Берово, Врапчиште, Демир Хисар, Конче, Македонска Каменица, Ново Село, Петровец и Свети Николе, со по 5 или 0,30% се кандидати од Валандово, Демир Капија, Дојран, Зелениково, Кратово, Кривогаштани, Крушево и Пробиштип, со по 4 или 0,24% кандидати од Вевчани, Делчево, Карбинци, Македонски Брод, Росоман, Чешиново – Облешево и Чучер – Сандево, по 3 или 0,18% кандидати се од Арачиново, Василево, Маврово и Ростуше, Новаци и Центар Жупа, со 2 или 0,12% кандидати се од Центар Жупа, Пласница и Ранковце, и со по 1 или 0,06% од предложените кандидати се општините Богданци, Градско, Дебарца, Зрновци, Лозово и Пехчево. Најдобра илустрација за тоа е следниот графички приказ: Графикон број 2 Кандидатки за пратеници според општината од која доаѓаат Може да се воочи дека најбројни се кандидатките од Битола 59 или 8,23%, потоа следуваат, од Карпош со 51 или 7,11%, Аеродром со 43 или 6,00%, Центар со 38 или 5,30%, Кисела Вода со 35 или 4,88%, Тетово со 34 или 4,74%, Гази Баба со 30 или 4,18%, Чаир со 28 или 3,91%, Ѓорче Петров со 27 или 3,77 %, Велес со 27 или 3,77%, Прилеп со 27 или 3,77%, Кочани со 26 или 3,63%, и Бутел со 20 или 2,79%. Во втората група на општини зачестеноста на кандидатките е во распонот меѓу 10 и 19. Така може да се констатира дека по 19 или 2,65% од кандидатките се предложени во општините Струмица и Куманово, по 18 или 2,51% во Кавадарци и Охрид, 15 или 2,09% во Струга, 14 или 1,95% во Гостивар, 13 или 1,81% во Штип и 10 или 1,39% во Виница. Третата група општини од кои се предложени кандидатките, а нивниот број изнесува помалку од 10 се вкупно 48 општини. Имено, 9 или 1,26 кандидатки се предложени од Брвеница, 8 или 1,12% од Радовиш, 7 или 0,98% од Јегуновце, по 6 или 0,84% кандидатки се предложени од Гевгелија, Неготино, Сопиште и Студеничани, 5 или 0,70% од Теарце, по 4 или 0,56 % од Шуто Оризари, Берово, Демир Капија, Долнени, Илинден, Липково и Свети Николе, по 3 или 0,42% од Сарај, Боговиње, Валандово, Врапчиште, Дојран, Желино, Карбинци, Могила, Петровец и Пробиштип, по 2 или 0,42 кандидатки од Босилово, Вевчани, Дебар, Конче, Кратово, Крива Паланка, Македонска Каменица, Македонски Брод, Ново Село, Ресен, Росоман и Чашка и по 1 или 0,14% кандидатки се од општините Василево, Дебарца, Демир Хисар, Зелениково, Кривогаштани, Крушево, Лозово, Маврово и Ростушe, Новаци, Пехчево и Чучер Сандево. Четвртата група се општините од кои нема кандидирано кандидатки. Имено од Арачиново, Богданци, Градско, Делчево, Зрновци, Пласница, Ранковце, Старо Негоричане, Центар Жупа и Чешиново, нема кандидирано жени. Што покажува оваа дистрибуција. Имено во 7 општини се предложени 290 или 40,45% од кандидатките, 185 или 25,80% се од 6 општини, 107 или 14,92% се од 8 општини. Во групата од 1 до 9 кандидати се вкупно 48 општини. Од 5 до 9 кандидатки се од 8 општини, во нив се предложени 44 или 6,14% кандидатки, од 2 до 4 кандидатки се од 22 општини со 14 или 1,95% кандидатки, во 11 општини се предложени по една кандидатка, односно 11 или 1,53% кандидатки. Од досегашното излагање може да заклучиме дека бројот на политичките субјекти, на политичките партии и коалициите се доминантрни субјекти во кандидирањето на пратениците, дека слободната граѓанската иницијатива е присутна. Овде да укажеме дека во дебатите што се водат околу политичкото претставништво, а особено за оној облик конституиран со слободниот мандат, (иако практиката кај нас зборува дека тој е повеќе партиски отколку слободен грански мандат), е дискутабилна можноста или понагласената употреба на непосредната партиципација на граѓаните, освен во случаите кога тоа е опредлено со нормативните акти....

Русија и Украина беа блиску до постигнување мировен договор во пролетта 2022 година, според кој Киев бил подготвен да се посвети на неутралност, пренесува „Велт“ повикувајќи се на нацрт-договорот. Повикувајќи се на документ од 17 страници од 15 април 2022 година, германскиот весник наведува дека Москва и Киев постигнале начелен договор и дека преостанатите разлики ќе бидат „измазнети“ на самитот меѓу претседателите на Русија и Украина, Владимир Путин и Володимир Зеленски. Според „Велт“, Украина тогаш се обврзала на „постојана неутралност“ без присуство на странско оружје или војници, како и да не „прима, произведува или стекнува“ нуклеарно оружје. Киев, наводно, гарантирал и дека нема да одржува воени вежби со други земји. За возврат, Русија се обврза да не ја напаѓа Украина, а Киев можеше да добие безбедносни гаранции од САД, Велика Британија, Франција и Кина. Доколку Украина биде нападната, нејзините гаранти ќе го поддржат нејзиното право на самоодбрана во рок од три дена, со ратификација на соодветните договори од секоја држава учесничка, што ќе ги направи правно обврзувачки. „Велт“ наведува и дека договорот го исклучил рускиот полуостров Крим, како и делови од Донбас од какви било безбедносни гаранции дадени на Украина. Сепак, не е јасно кои делови на Донбас беа опфатени со клаузулата. Весникот наведува дека иако Русија сакала да се утврдат точните граници на самитот Путин-Зеленски, Киев одбил, инсистирајќи дека тие се засновани на украинско толкување. Во исто време, Москва наводно сигнализирала дека е подготвена да ги повлече своите војници од украинска територија, но не и од Крим и Донбас. И тоа требаше да разговараат Путин и Зеленски. Двете страни, исто така, наводно имале големи несогласувања околу големината на украинската војска, бидејќи Киев сакал да задржи многу повеќе војници отколку што Москва била подготвена да дозволи. „Велт“ објави дека Москва бара рускиот да стане втор официјален јазик во Украина. Русија, наводно, побарала укинување на сите меѓусебни санкции и отфрлање на тужбите, истовремено повикувајќи го Киев да го забрани нацизмот и „агресивниот национализам“. Украина ги одби тие барања, пишува весникот. Коментирајќи го сега пропаднатиот договор, еден украински преговарач за „Велт“ изјави: „Тоа беше најдобриот договор што можевме да го постигнеме“. Преговарачот исто така изјави дека Киев бил во посилна преговарачка позиција во 2022 година отколку сега. Руските власти претходно потврдија дека Украина и Русија се блиску до мировен договор, но тврдеа дека напредокот е закочен од тогашниот британски премиер Борис Џонсон, кој наводно го советувал Киев да продолжи со борбите. Џонсон ги отфрли обвинувањата....

Проф д-р ЦанеТ. Мојаноски на замолница за НОВАтв.мк, а во екот на претседателските и парламентарните избори во Република Северна Македонија, за читателите на порталот да подготви студија, практично анализа за структуралната кадровска понуда за годинешниве парламентарни изборни за новиот четиригодишен состав на македонското собрание закажани за 8-ми мај-ти 2024. НОВАтв.мк, во категоријата Тема во 6 последователни продолженија, ќе ја објави студијата на проф. Д-р Цане Т. Мојаноски насловена „Цртички за кандидатската понуда за парламентарните избори во мај 2024 година“. Линк за првото продолжение...

Проф д-р ЦанеТ. Мојаноски Второ продолжение: Кога се зборува за изборниот систем, всушност се зборува за принципите на избирачкото право и изборната техника. Изборниот систем најчесто се определува како збир на норми со коишто се регулираат изборните принципи и односи, односно тој поим го опфаќа збирот на постапки и дејства со коишто се врши избор на државните и други органи, а посебно на парламентот, како претставничка институција. Можеме да констатираме дека изборниот систем претставува сложен механизам на норми и дејства и бројни носители. Кандидирањето на кандидатите – појдовна фаза на изборниот процес Со него, се опфатени и правните и фактичките односи и дејствија што се применуваат во постапката на изборот на претставничките тела и на други органи и тела. Во литературата се укажува дека изборниот систем е производ и на други правни и не правни правила како и на фактички однесувања. Оттука, изборниот систем, како што вели професорот Шкариќ, не е само правна туку и политиколошка или социолошка категорија. Во врска со изборите значајно е да се спомене дека изборната техника како збир на дејства и инструменти се применува избирачкото право во изборниот процес. Изборната техника е суштинско и политичко прашање. Кандидирањето или предлагањето кандидати е појдовната фаза на изборниот процес. Од неа зависи демократскиот карактер на изборите. Ако избирачите имаат влијание врз предлагањето кандидати за носители на политички и други функции, во таков случај, изборите можат да бидат демократски чин. И обратно, ако избирачите немаат таква можност, во таков случај, изборот се трансформира во потврдување на претходно избраните кандидати од страна на политичките партии или на другите фактори. Во изборниот процес се препознаваат два субјекти на предлагање на кандидати за изборни функции: политичките партии и граѓаните. Како најприменувана практика е таа, кандидирањето да го вршат политичките партии како субјект. Државната изборна комисија прифатила 1.677 кандидати, а отфрлила 98. До кандидатите се доаѓа како предлог на партиското раководство; од страна членовите на партијата, од страна на симпатизерите, како и со самокандидирање, преку јавен оглас. Граѓаните се субјект на предлагањето кандидати. Во практиката доминира групната кандидатура или кандидатурата чијшто носител е група граѓани. На парламентарни избори 2024 учествуваат 17 предлагачи на листи, од кои 10 политички партии самостојно 6 коалиции и 1 независна листа Кандидирањето има демократски облик, ако е засновано врз следниве два принципи: прво, постоење на повеќе кандидати за едно изборно место и второ, постоење на повеќе кандидати со различни изборни програми. Овие денови на интернет страницата на Државната изборна комисија се објавени потврдените листи на политичките партии, изборните коалиции и независните предлагачи. Според податоците достапни на официјалната web страница на овој државен орган, на годинешните парламентарни избори учествуваат 17 предлагачи на листи, од кои 10 политички партии самостојно 6 коалиции и 1 независна листа. Државната изборна комисија прифатила 1.677 кандидати, а отфрлила 98. При тоа, листи со 120 кандидати се прифатени од „Движењето ЗНАМ – За Наша Македонија“, Коалицијата “Твоја Македонија“ предводена од ВМРО-ДПМНЕ, Коалицијата „ВЛЕН“, Коалицијата „За европска иднина“ предводена од СДСМ, Коалиција „Храбро за Македонија“ предводена од ГРОМ, и политичките партии Демократи, Левица и Родина. Со 119 прифатени кандидати е политичкиот субјект „Македонска Ера Трета / Македонски Независни Листи – Суверенисти“, додека политичкиот субјект Единствена Македонија прифатени се 100 кандидати, со по 80 се политичките субјекти Аваја – Доста е! и Нова алтернатива, додека на политичките субјекти Твоја партија и Десна им се прифатени листи од 79 кандидати, Работничката партија со 40 и на Групата избирачи Џула Челику е прифатена листата со 20 кандидати. На листите како потврдени кандидати остануваат 1.677 кандидати. Меѓу политичките субјекти чии листи со кандидати се отфрлени е Работничката со 79, Десна со 18 и Единствена Македонија со 1 кандидат. Може да констатираме дека на годинешните парламентарни избори, како носители на постапката на кандидирање пред надлежниот државен орган се граѓаните, со независни листи и политичките партии, самостојно или во коалиции. Од податоците може да се констатира, прво, дека постојат повеќе листи на кандидати за изборна единица и второ, постојат повеќе кандидатски листи со различни изборни програми....

Денеска после седум години од упадот во Парламентот на 27 април 2017 година, и после крвавите сцени и судските пресуди за „терористичко загрозување на уставниот поредок“, јавноста останува поделена дали напаѓачите беа уставобранители или насилници. ДПМНЕ наместо да се извинат пред јавноста, наместо да се покајат, за крвавиот четврток, тие осудените насилници ги нарекуваат херои и уставобранители. Учесниците на 27-ми април се насилници, а не уставобранители, како што велат Силјановска и Мицкоски. Не може насилниците, што се обидоа да го суспендираат Уставот, на тој крвав ден, точно пред седум години, да бидат уставобранители. Поттикнати од ДПМНЕ, тие со насилство го бранеа режимот, а не Уставот, соопштиваат денеска од СДСМ. За некои маскираните го бранеле уставниот поредок и упадот е оправдан, додека за останатите, напаѓачите се терористи и порачуваат дека ваквиот немил настан не треба да се повтори, но никогаш нема да се заборави....

„Ноќта на долгите ножеви“ е назив за чистката во Германија за време на нацистичкото владеење една година по доаѓањето на Хитлер на власт во 1933 година. Чистката се спроведе од 30 јуни до 2 јули 1934 година, кога Хитлер ги активираше одредите за егзекуција во операцијата позната како „Колибри“. Најмалку 85, а според некои извори дури и околу 500 луѓе беа убиени. Илјадници завршија в затвор со асистенција на единиците на злогласниот СС, Гестапо и тајната полиција. По изборите во 2016 година, на 16 декември се одржа првото судско рочиште за обвинение од СЈО, во кое беше обвинет Никола Груевски за настаните пред Општина Центар во 2013 година. На 19 декември, најавата на Груевски за „десоросоизација“ започна во форма на финансиски контроли на УЈП на дваесетина граѓански организации, a на 17 јануари 2017 година се формира здружението „Стоп операција Сорос“. Претходно, на 7 јануари 2017, претставници на албанските политички партии во земјава, ДУИ, Алијанса за Албанците и Беса, во Тирана, Албанија, потпишаа заедничка платформа од седум точки. Тие се согласија на заедничко постигнување целосна рамноправност во согласност со Охридскиот договор и со Уставот, економска рамноправност, зајакнување на владеењето на правото, учество во напредокот на евроатлантскиот интегративен процес, создавање на духот на довербата за добри меѓуетнички односи заради политичка стабилност во земјата, решавање на спорот со името, добрососедски односи и брза интеграција во НАТО и ЕУ. „Тиранската“ платформа, како што ја нарекоа од ВМРО-ДПМНЕ, беше уште еден од изговорите кои оваа партија ги користеше за да ја обвини опозицијата за предавство, федерализација и промена на името на државата. На 23 јануари СДСМ и ДУИ склучија договор за коалиција и избор на новата влада. Игор Дурловски, Борис Дамовски и Богдан Илиевски, организаторите на националистичките протести под името „За заедничка Македонија“ Изговор за создавање на иницијативата „За заедничка Македонија“ беше револтот од одлуката на Зоран Заев, претседателот на СДСМ, да влезе во преговори за формирање влада со албанските партии без да ја отфрли платформата. Во телевизиско интервју за Сител, ден пред протестите на 26 февруари, Никола Груевски, претседател на ВМРО-ДПМНЕ, го повика членството на улица со зборовите „сите оние кои планираат да седат дома и да гледаат телевизија верувајќи дека друг ќе им ја заврши работата за заштита на нивната држава, се во заблуда“. Првиот протест се одржа на 27 февруари во Скопје пред Владата. Протести се одржаа низ повеќе градови и беа поддржани од повеќе јавни личности, меѓу кои оперскиот пејач и директор на МОБ Игор Дурловски, актерите Владо Јовановски, Васил Зафирчев, Ванчо Петрушевски и Гоце Тодоровски, ракометарите Кирил Лазаров и Индира Кастратовиќ, како и пијанистката и тогашната директорка на Агенцијата за иселеништво Елена Мисиркова Лоза. Никола Груевски на 29 јануари не успеа да состави влада во уставно предвидениот рок од 20 дена по врачувањето на мандатот од Ѓорге Иванов, тогашниот претседател на државата, кој потоа одбиваше да му го врачи мандатот на претседателот на опозициската СДСМ, Зоран Заев. На 1 март, претседателот на СДСМ, Заев, поднесе 67 пратенички потписи до Иванов за добивање мандат за состав на новата влада со СДСМ, ДУИ, Алијансата за Албанците и Беса. КРВАВИОТ ЧЕТВРТОК „Ноќта на долгите ножеви“ се случи на 27 април 2017, кога неколку стотини демонстранти од здружението „За заедничка Македонија“, го нападнаа Македонското собрание за да го спречат изборот на Талат Џафери за претседател на Собранието. По насилството што се случи таа ноќ во Собранието, 27 април го доби името „Крвавиот четврток“. Додека течеше седницата за избор на Талат Џафери за претседател на Собранието, пред законодавниот дом се одржуваа протести на ова здружение. По завршувањето на собраниската седница, во 18 часот со која претседаваше спикерот од претходниот парламентарен состав, Трајко Велјаноски, пратениците од новоформираното парламентарно мнозинство останаа во пленарната сала за да го изберат новиот собраниски претседател. Пратеникот Ферид Мухиќ, како најстар од присутните, претседаваше со седницата на која за свој заменик го именуваше пратеникот Горан Мисовски. Мисовски продолжи да ја води седницата и кратко по тоа Талат Џафери беше изгласан за нов претседател на Собранието на Република Македонија. За сето ова време и во моментот кога Џафери ја даваше свечената заклетва, пратениците од ВМРО-ДПМНЕ извикуваа дека ова е пуч. Околу 19 часот, околу 300 лица кои учествуваа на протестите, го нападнаа Собранието. Дел од нив беа маскирани. Нив ги пропушти собраниското обезбедување, по што тие влегоа во салата за новинари каде во моментот течеше прес-конференцијата на новоизбраниот претседател на Собранието, Џафери. Насилниците физички ги нападнаа пратениците и новинарите. Во моментот на влегување на напаѓачите, во Собранието воопшто немаше полиција. Дел од напаѓачите на Собранието се поздравија со пратениците од ВМРО-ДПМНЕ, а неколкумина од нив ѝ бакнаа рака на пратеничката Елизабета Канческа Милевска. Според безбедносните камери, вратите на Собранието ги отворија пратениците Крсто Мукоски и Сашо Василевски, а пратеникот Јохан Тарчуловски и личното обезбедување на Вељаноски ги упатија насилниците во салата во која се наоѓаа пратениците од СДСМ. Со тешки телесни повреди се здобија Зијадин Села и Зоран Заев. Пратеникот Села по бруталниот напад падна во бесознание, а снимките од камерите во Собранието, кои први ги објави ЦИВИЛ Медиа, сведочеа за тоа како насилниците го влечеа по подот и го шутираа, во очигледна намера да го убијат. Села заврши во болница со скршеници и нагмечување на мозокот и во сериозна животна опасност. Зоран Заев, Оливер Спасовски, Љупчо Николовски, Дамјан Манчевски, Максим Димитриевски и Радмила Шекеринска беа со видливи телесни повреди и крв по лицата. Полицијата реагираше дури три часа по упадот во Собранието, а тогашниот министер за внатрешни работи Агим Нухиу подоцна изјави дека директорот на БЈБ Митко Чавков намерно ја попречувал полициската интервенција, како и дека за време на нападот, Чавков два часа не бил достапен на телефон. Пратениците беа евакуирани од Собранието околу полноќ, а полицијата со шок бомби ги растера демонстрантите и напаѓачите. Ноќта, 70 граѓани, 22 полицајци и тројца пратеници побарале лекарска помош во болниците во Скопје. Тогашниот претседател Иванов во своето обраќање доцна ноќта ги повика претседателите на сите парламентарни партии на средба во неговиот кабинет, но не го осуди нападот. Заев и Ахмети ја одбија поканата посочувајќи го Иванов како една од причините за кризата. Линк Д. Т. и М. И...

27. април Пендаровски: Бројот 1 е изборот за успех на државата, се друго е рецепт за продолжена агонија, за враќање на режимот Охрид Три века наназад во ниту еден европски парламент не е забележано да се направи насилен упад да се спречи мирен трансфер на власта на оние кои ја добиле довербата на граѓаните,…Тоа е една од главните работи по што оваа гарнитура се разликува од нив, дека откако ќе се изгубат изборите еден ден, да организираме насилници кои ќе тепаат колеги за да спречиме заминување од власта. Само изборот за бројот 1 е рецептот за успех на државата, се друго е рецепт за продолжена агонија, за враќање на режимот кога еден човек, една фамилија, една партија решаваа за судбината за 1,8 милиони луѓе, рече Пендаровски. Јас разбирам да кажеш криви биле тие и тие, по име и по презиме и да речеш дека многу им се високи казните или во име на некакво национално помирување да им простиме дел од казната, да си одат дома, било што било. Но ништо од тоа не се случува, само се најавува амнестија. Според мене тоа е јасен индикатор дека на таков начин, ако дојдат на власт и ќе се владее. Силјановска-Давкова: Ја заслужувате мојата благодарност Дебар: Ја заслуживте мојата благодарност за поддршката во првиот круг, без вашите гласови сигурно дека немаше да биде ваков резултатот каков што е многу инспиративен, не само за мене, не само за ВМРО-ДПМНЕ, туку за сите граѓани. Ние не агитираме, не ви велиме дека мора да гласате за нас, ама знаеме за кого ќе гласате. Ќе гласате за подобрите, ќе гласате за оние кои носат промени. Ако реков дека во првиот круг очекувам политички земјотрес, тој се случи, дури и со поголема разорна сила, а на 8 мај очекувам политички вулкан. Можеби ова е добар момент да кажам дека ќе бидам претседателка на сите, ќе се однесувам натпартиски, ќе се однесувам со почит кон граѓаните без оглед на етничката, верска или било каква друга припадност, бидејќи претседателите, а особено претседателките треба да обединуваат, а не да разединуваат....

ЗОРАН ИВАНОВ Околу сценаријата предизборни, меѓуизборни, пост изборни баш и не би можеле да знаеме што точно се крчка во партиските штабови но извесно е дека сега, по резултатите од 24-ти април, многу принципи не ќе важат зашто власта е страст но повеќе и сласт па сега секој секому го опипува пулсот коалициски или клиентелистички, сеедно, притоа, се чини дека само СДСМ е малку настрана и како во меѓуизбориево никој да не го игра, а тој игра на единствениот адут што засега за 8-ми мај му остана, на излезноста, да се подразбудат граѓаните и да решат изолација или европеизација, да ги разберат блефовите на ВМРО-ДПМНЕ дека ќе ја кутнале Софија на грб и дека Брисел ќе се затрча и наместо на источниот сосед, конечно пенал или барем слободен удар сега би свирел за нас но, кажано во една реченица, таа бајка не бива, па или од ЕУ процесот ќе си останеме настрана до следните избори или само до скорешната измена во уставот од страна на опозицијата преку големата лага „Бугарите во уставот – не”. Извор: ЦИВИЛ МЕДИА...

СОЊА ТАНЕСКА Македонија денеска одбележува 7 години од драматичните настани, тензии и насилства кои се случија на 27 април, 2017 година, попознат како „крвавиот четврток“, кога поголема група протестирачи упаднаа во Собранието, а беа физички повредени пратеници и новинари. Во тековната кампања за претседателски и парламентарни избори кампањата, наративот на досега опозициската ВМРО-ДПМНЕ е ист како и во последните 4 години, , тие се ставија во програма за ревизија на злоделата на заробената држава и да ги именуваат како жртви насилниците од 27 април кои извршија организиран државен удар. Најцрн датум „Ова е најцрниот датум во историјата на македонската демократија, 27 април е крвавиот печат на ВМРО-ДПМНЕ. ВМРО-ДПМНЕ поттикна вооружени насилници да упаднат во Собранието обидувајќи се да убијат пратеници, да повредат новинари и вработени во собраниските служби, да го урнат уставниот поредок и да предизвикаат и граѓанска војна. Денес, тие насилници кои беа придружувани и од самиот Христијан Мицкоски пред македонското Собрание, ВМРО-ДПМНЕ ги нарекува уставобранители, дури бараше и нивна амнестија, што само покажува дека ништо не е сменето во ВМРО-ДПМНЕ“, велат од владејачката СДСМ. Седум години по „крвавиот четврток“, тие велат дека во ВМРО-ДПМНЕ нема ниту ронка каење или извинување за теророт што оваа партија го создаде само за да не ја предаде власта. „Напротив, не само што нема извинување или осуда, туку партијата предводена од Христијан Мицкоски ги слави и наградува извршителите на грозоморниот чин и се залага за нивна амнестија. Пример за тоа е одлуката на мнозинството од ВМРО-ДПМНЕ и Левица во Советот на општина Битола парично да ги награди осудените лица за 27 април“, реагира минатата година од партијата. Сиљановска-Давкова најави дека од позиција на претседателка ќе ги помилува осудените од 27 април Во името на правдата, етиката и моралот, претседателот на државата потребно е понекогаш да се одважи и да посегне по кочницата наречена помилување. Тоа ќе го направам и честопати го споменувам, особено кога ги имам на ум обвинетите од 27 април, ова го соопшти на вториот ден од изборната камапања за првиот круг од претседателските избори, кандидатката поддржана од ВМРО-ДПМНЕ, Гордана Сиљановска-Давкова, најавувајќи дека доколку дојде на позицијата претседател на државата, ќе ги помилува осудените од 27 април. „Вам, граѓаните, кога некогаш неоправдано ќе се најдете во судот, пред лицето на правдата, односно на неправдата, многу ви е важно дали има шанса од една кочница наречена помилување. Да, помилувањето не е случајно, има долга историска традиција. Го користеле кралеви, кралици, претседатели, ама кај нас мислам дека не се користело кога треба или се злоупотребувало кога не треба. Потребно е во името на правдата, на етиката, на моралот, претседателот понекогаш да се одважи и да посегне по една кочница во однос на судот. Тоа ќе го направам и честопати го спомнувам, особено кога ги имам на ум обвинетите од 27 април. Страшно ме погоди судбината на Јане Ченто. Зар е можно судбината на неговиот дедо да се повторува во 21 век, во современа Македонија. Замислете да бидете обвинети за организирање на тетрористичка закана или за рушење на уставниот поредок на Македонија. Последиците ќе ги чувствувавме до ден денес ако имаше таква закана“, рече во оваа насока Сиљановска-Давкова. Дали Максим Димитриевски има „амнезија“? Советник во Куманово, пратеник во Собранието и градоначалник. Ова се скалилата по кои се движеше досегашната политичка кариера на Максим Димитриевски, чиј амбиции се од мај годинава беа да биде и претседател на државата. Порано, член на СДСМ, а од ноември лани претседател на партијата ЗНАМ – За наша Македонија, која ја формираше откако му се разделија патиштата со социјалдемократите кои не го поддржаа за вториот градоначалнички мандат во Куманово. Според изборниот резултат на претседателските избори во првиот круг тој се споменува како можен коалиционен партнер на ВМРО-ДПМНЕ. За време на кампањата тој воопшто не го спомена законот за амнестија на осудените за „27 април“ иако јасни се позициите на ВМРО-ДПМНЕ по доаќањето на власт. -Никогаш повеќе никаде и никому да не се повтори, напиша кумановскиот градоначалник Максим Димитриевски, во 2021 година, споделувајќи фотографии од истиот ден пред кога се случи упадот во Собранието. Димитриевски додава дека верува дека постапиле исправно, но им се обрати и на своите истомисленици во тој период, дел од кои, како што вели, можеби сега се трансформирале во тоа против што се бореле. „Ден денеска верувам дека во тој момент постапивме исправно, слободата и демократијата е се, кога некој те напаѓа должен си да се браниш. Времето ќе покаже дали сите останавме доследни на тогашната идеологија или пак поединци денеска се трансформираа во тоа против што тогаш се боревме, како и да е историјата еден ден ќе запише се!, вели тој. Новинарите добија ветер во грб од Уставниот суд за 27 април Уставниот суд 12 јули минатата година донесе одлука со која го трасираше патот како судовите треба да постапуваат во иднина во тужбите поднесени од страна на новинари за случувањата од 27 април 2017 година во Собранието, кога е повредена нивната уставно загарантирана слобода на изразување при известувањето за „крвавиот четврток“. По повеќе од една година од поднесувањето на иницијативата, судот утврди дека е сторена повреда на слободата на јавно изразување на мислата на новинарот на „Фокус“, Влатко Стојановски и тоа со две пресуди, една од Граѓанскиот суд Скопје од 2021 година и една од Апелациониот суд Скопје исто од 2021 година. Според чуварите на Уставот, во двете пресуди е пропуштено да се утврди повреда на слободата на изразување на Стојановски. Новинарот сметал дека државата преку соодветни државни институции не ја гарантирала неговата безбедност на 27 април, а двата суда со пресудите не ги зеле предвид тужбените барања за повреда на слободата на изразување додека известувал како новинар за собраниските случувања. Граѓанскиот суд го одбил Стојановски со образложение дека членот 10 од Европската конвенција за човекови права се однесувал на овозможување на секој да го изрази своето мислење во секојдневното живеење, а не во услови кога се случуваат акти на насилство како што бил настанот на 27 април. „Одлуката е исклучително битна, иако не е прва со која се утврдува повреда на слободата на изразување, заради тоа што со неа за прв пат Уставниот суд утврдува повреда на позитивните обврски на државата да обезбеди заштита на новинарите при извршување на нивните професионални обврски, односно информирање на јавноста“, рече тогаш адвокатот Филип Медарски, кој често ги застапува новинарите во нивните правни битки. Според него, важноста на јавноста да биде информирана за определени настани од јавен интерес подразбира обврска на државата да обезбеди услови новинарите да можат непречено да известуваат за нив. „Доколку државата затаи во овој дел, постои повреда на слободата на изразување. Уставниот суд преку својата одлука ја афирмира ваквата позитивна обврска на државата и заради тоа оваа одлука е битна“, истакнува Медарски. Дел од правните експерти се на мислење дека во иднина не ќе има потреба да се оди во Стразбур, бидејќи новинарите ќе можат да го остварат своето право на барање надомест и пред домашните судови. Висината на штетата се утврдува согласно Законот за парнична постапка по пат на вештак или на друг начин. Затворски казани Седум години потоа, 17 лица осудени за 27 април (заедно со Сашо Марковски, за кого постапката беше одвоена) се во неколку затвори во земјава. Митко Чавков, носителот на златната команда и раководител на оперативниот штаб, е во затворот во Штип. Таму се и полицаецот Митко Пешов, Душко Лазаров, полициски службеник со долгогодишно искуство, полицаецот Оливер Поповски, Оливер Радулов, Мунир Пепиќ, Младен Додевски, Јане Ченто, Влатко Трајковски и Никола Митровски – Кољо. Во затворот во Штип неколкумина од осудените се и работно ангажирани, односно полицаецот Митко Пешов работи во пералната за алишта, Оливер Поповски работи во училницата за компјутери, односно ги обучува осудените лица со основни познавања од компјутерите, Ченто работи во затворската библиотека и води евиденција за тоа кој од осудените лица зема и враќа книги, Додевски е работно ангажиран во кујната, а Пепиќ и Трајковски во резбарското одделение. Во затворот во Прилеп се Горан Ѓошевски – Леви, Игор Југ и Вилијам Михајловски, а во најголемиот затвор во државава од оваа постапка се само Сашо Марковски. Извор: Градска...

26. април Скопје Ковачевски: Повикувам на масовност на гласање на 8. мај, а поддршка за Пендаровски очекувам од сите граѓани независно од припадноста Претседателот наСДСМ Димитар Ковачевски ги повика сите граѓани масовно да излезат на гласање на 8. мај за вториот круг Претседателски и за Парламентарните избори и негира дека СДСМ и ДУИ договараат бојкот на изборите. Тоа е неточно. Ги повикувам сите гласачи масовно да излезат на изборите на 8 мај и да го поддржат претседателскиот кандидат Стево Пендаровски и коалицијата „За европска иднина“ на Парламентарните избори. По слабите резултати од првиот круг Претседателски избори Ковачевски порача: Ние ја примивме пораката во првиот круг на Претседателските избори за сите грешки коишто беа направени во текот на изминатите седум години. Седум години не е мал период на водење влада. Но, очекуваме со разговор со граѓаните во сите градови, во сите села во државата да ја добиеме поддршката во вториот круг за претседателскиот кандидат Стево Пендаровски… Но, со крената глава продолжуваме во вториот круг, рече Ковачевски одговарајќи на новинарски прашања по средбата со претставници на МАСИТ. Претседателот на СДСМ нагласи дека во СДСМ знаат од што се незадоволни граѓаните и дека главни теми што ги преокупираат се поголема борба со корупцијата, поголемо владеење на правото и поголем животен стандард. Но, клучен услов за сето тоа да се оствари, нагласи лидерот на СДСМ, е државата да стане членка на Европската Унија и затоа нивната програма е наслоена „За европска Македонија“. Притоа посочи дека се зaлага за спроведување ветинг, т.е. проверка на имотот на сите судии, обвинители и политичари. Кавадарци Мицкоски: Повикувам масовно да се гласа на осми мај и да се прати ДУИ во опозиција Масовно да се гласа на осми мај и да се прати ДУИ во опозиција, повика претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, од Росоман, а во рамки на претседателската и парламентарната кампања. Има центри на моќ кои не сакаат да ја видат успешна Македонија, имаме такви и тие беа клучен фактор, до сега беа и во Владата и тука мислам на ДУИ и Али Ахмети, тој сака да ја види осиромашена Македонија и слично. Тие не сакаат да ја видат успешна Македонија, рече Мицкоски. Тој рече дека овие избори се шанса криминалците да се пратат во опозиција. И ова го зборам само поради криминалот, не го зборам за ДУИ затоа што се Албанци, не, туку поради криминалот. Јас ја повикав опозицијата кај Албанците да се бориме заедно. Јас се борам против ДУИ кои ја ограбуваат и на колена ја ставаат Македонија, додаде Мицкоски. Скопје Касами: Веќе е најавено дека „Влен“ ќе биде дел од наредната влада Претседателот на Движењето Беса и дел од албанската опозициска коалиција „Влен“, Биљал Касами денеска на настан во Тетово изјави дека, како што веќе е најавено, нивната коалиција ќе биде дел од наредната влада. Посочува дека во таа влада, па дури и со ВМРО-ДПМНЕ, полесно ќе се изгласат уставните измени. Ќе има европска влада, влада во која коалицијата „Влен“ веќе е најавено дека ќе биде дел. Во таа влада, се разбира, кажавме и кажуваме дека го гарантираме интегрирањето на земјата во ЕУ и унапредувањето на правата на Албанците. И претходно имаме кажано дека во таква влада ќе биде многу полесно, дури и ако ВМРО-ДПМНЕ е во таа влада или која било политичка партија, треба да се изгласат уставните измени. Затоа, кога велиме дека ќе се изгласат уставните измени и ќе се изгласат. Ние не сме како ДУИ која за 10 години коалицинирање со ВМРО-ДПМНЕ не направи ниту најмал чекор кон интеграција во Европската Унија, рече тој. Касами нагласи дека нивната коалиција се „гаранти на уставните измени и унапредувањето на правата на Албанците. Скопје Буневски: ЗНАМ со над 40 предлог мерки за производство и преработка на храна Професорот Ѓоко Буневски од Движењето ЗНАМ денеска на прес-конференција во Скопје промовираше дел од предлог мерките од „Прогласот за достоинствена Македонија“,кои се во рамки на нивната програма за земјоделство и производство на храна. Тој напомена дека имаат над 40 предлог мерки за подобрување на секторот за производство и преработка на храна. Како што рече, една од предлог мерките е воведување на забрана за пренамена на земјоделско земјиште од прва до трета категорија за друга намена, освен за производство на храна. Штип Крмов: Левица во ИЕ3 ќе има два до три пратеника Носителот на листата за пратеници на Левица во ИЕ 3, Борислав Крмов денеска имаше средба со граѓани во Градскиот пазар во Штип, каде што на граѓаните им ја презентираше програмата. Посочи дека граѓаните најтопло ги прифаќаат, бидејќи како што вели, Левица е единствената автентична, непотпуклива опција, а тоа директно го покажале во Собранието. Очекувањата во Изборната единица три се дека Левица ќе има два до три пратеника, ова е една од најпатриотските Изборни единици и затоа ние сме толку силни. Значи ова е една работничка и земјоделска изборна единица, вели Крмов....

Во ТВ соочување на Канал 5 Телевизија, носителката на изборната листа на СДСМ и коалицијата во ИЕ Шест, Славјанка Петровска порача дека ВМРО-ДПМНЕ е пример за лажен патриотизам. Името Македонија го нема во вашиот Статут кој го сменивте во 2021 година. Замислете, партијата која тврди дека е најнационалната и најпатриотска партија, ниту еднаш не е спомнато името Република Македонија или Република Северна Македонија. Тој статут на ВМРО-ДПМНЕ зборува за кукавичлукот и за предавството, на народот му е преку глава од лицемерието на ВМРО-ДПМНЕ“ ѝ реплицираше Петровска на носителката од ВМРО-ДПМНЕ, Дафина Стојаноска....

Одметнатите политички ентитети, всушност, се огледало на неуспехот на владејачките партии за спроведување на трансформативните реформи, како и за зајакнувањето на демократските вредности во сопствените редови. Кокетирањето со популизмот, компромисите со националистичките структури, нерешителноста во носењето и спроведувањето на политиките за унапредување на општествената кохезија, особено во доменот на меѓуетничките односи, прераснаа во авении по кои антидемократските тенденции непречено пристигнуваа до својата цел – блокада на демократските, реформските и интегративните процеси. Линк...

Навигација низ влијанието на национализмот, руските хибридни тактики и политичката стагнација: Откривање на главните предизвици во изборниот пејзаж на Северна Македонија Улогата на национализмот во обликувањето на изборните резултати Влијанието на руските хибридни тактики врз изборните процеси Влијанието на политичката апатија врз прогресивните кандидати на изборите ЏАБИР ДЕРАЛА Може (и треба) да се издвојат три клучни фактори што доведоа до изборните резултати од првиот круг на претседателските избори во Северна Македонија. Тоа се национализмот, руското влијание и – нерешителноста , односно политичката и вредносната инертност на СДСМ – партијата што е на чело на владејачката коалиција од јуни, 2017 година. Изборниот процес оваа година, во целина, беше придружен со жестока антидемократска и националистичка кампања што и најголемите и најзначајните успеси на политиката на владејачката коалиција (Преспански договор, НАТО, добрососедските односи, почнување на преговорите со ЕУ и низа други) ги претвори во „пораз, капитулација и предавство“. Тука треба да се истакне дека барем дел од тоа што се случува со и во демократијата во Северна Македонија може многу лесно да се аплицира, односно да се идентификува и кај развиените демократии во Европа и светот. Националистичкиот популизам и расизмот на повампирениот ултра радикализам (и фашизам) од една страна и колебањето, опортунизмот и ерозијата на демократските вредности на прогресивните сили во општеството, се бележат и во дел од западните демократии погодени од добро организирани антидемократски хибридни операции кои водат до поларизација и кризи во општеството. Тие процеси се во голема мера, ако не и целосно поттикнати и зајакнати со хибридната војна што ја води Кремљ против Западот. Притоа, овде не треба да се заборават и апатијата на неопределените гласачи, својствената фрагментираност на демократското ткиво на општеството, како и антидемократските и корумпираните инсталации во клучните институции на системот. Сето тоа значително се одразува на изборниот пејзаж, како и на општествените и политичките процеси во демократските општества во целост. Низ таа призма може да се анализира и неуспехот на актуелниот претседател на Северна Македонија, наспроти успехот на популистите и националистите во првиот круг на претседателските избори во Северна Македонија на 24 април. Гласачите, оние што излегоа на избирачките места, а и оние што апстинираа од гласањето, на три дена пред годишнината од крвавиот четврток (27 април 2017), кога тогашната власт се обиде да изврши државен удар со крвав упад во македонскиот парламент, требаше да избираат меѓу два концепта. Едниот, националистички, антидемократски и антизападен, а другиот – проевропски и демократски. Вториот концепт е под жесток напад со години, долга и комплексна операција во која учествуваат медиуми, граѓански организации, интелектуалци и академија, бизниси, верски заедници, криминалци и оперативци на руското разузнавање. Воедно, демократската и прогресивна јавност се соочи (и се разочара) со неказнивоста на протагонистите на авторитарниот режим на Груевски и недоволната решителност да се изгради вистински современо, европско, мултикултурно општество, отпорно на националистичката хистерија, верскиот фанатизам и злокобниот руски напад врз тешко стекнатите придобивки на демократијата во нашата земја. Улогата на национализмот во обликувањето на изборните резултати Национализмот секогаш има клучна улога во обликувањето на изборните резултати. Тоа е идеолошкиот и програмскиот столб на голем број политички партии, почнувајќи од големи играчи како ВМРО-ДПМНЕ до помали екстремни групи како Десна или Единствена Македонија или Левица. Овие партии систематски ги култивираат националистичките сентименти во општеството, нагласувајќи ја својата „загриженост“ за заштита на националните, јазичните и културните идентитети. Националистичкото поимање за „нација“ и „национално“ е тесна и исклучива, односно ги поистоветува овие поими исклучиво со доминантната етничка заедница. Овој пристап ги исклучува принципите на граѓанското општество и мултикултурализмот, освен во случаите кога се очекува етничките заедници да бидат покорни, да го знаат „своето место“ во – вториот или третиот ред во етничката „хиерархија“ во општеството. Наративот за „тиранија на малцинството“, кој сугерира дека малцинствата го експлоатираат и владеат мнозинството на нивна сметка, е многу проблематичен. Ваквиот концепт е ехо на дискриминаторските идеологии историски користени за да се оправда прогонството, вклучително и оние што ги употреби нацистичка Германија против еврејскиот народ. Овие наративи поттикнуваат предрасуди, омраза и социјална поларизација, што претставува значителна закана за стабилноста на земјата. Слично на тоа, концептот на „Македонска Македонија“, иако навидум радикален, ја отсликува суштината на наративот „тиранија на малцинството“. И двата концепта ги поедноставуваат општествените реалности преку промовирање на етничката и религиозната „чистота“ како единствена основа за организирање на општеството и државата, отфрлајќи ги алтернативните гледишта како предавнички. Овие исклучиви гледишта ја задушуваат дебатата и различноста на мислењата, оневозможувајќи простор за конструктивен дијалог и меѓусебно разбирање. Прифаќањето на поинклузивен и плуралистички пристап е од суштинско значење за поттикнување на хармонично и граѓанско општество во кое се почитуваат човековите права и слободи, како и идентитетите на сите заедници. Влијанието на руските хибридни тактики врз изборните процеси Пропагандните и дезинформациони операции во пресрет на изборните процеси (и воопшто) претставуваат критична компонента на хибридното војување оркестрирано од Русија против демократските земји. Во пошироката рамка на хибридното војување, кое опфаќа низа неконвенционални тактики, влијанието во изборите со дезинформации и пропагандни тактитки служат како моќно оружје за сеење раздор, поткопување на демократските процеси и слабеење на општествената отпорност, односно загрозување на националната безбедност. Ова влијание може да се манифестира преку различни средства како што се дезинформациони кампањи или стратешки сојузи со одредени политички партии и организации на граѓанското општество, што може да биде погубно за демократските, а особено за изборните процеси во една земја. Токму тоа ѝ се случува на Северна Македонија веќе со години. Руските злонамерни кампањи со дезинформации и медиумски манипулации се насочени кон демократските земји, за да се постигнат стратешките цели на Путиновата диктаторска и агресорска клика. Притоа, се искористуваат сите ранливости на општеството и недостатоците во политиките во земјата за да се поттикнат и мултиплицираат изразите на незадоволство и да се продлабочи недовербата кон институциите. Потенцијалните решенија на отворените прашања во општеството редовно се прогласуваат за погрешни, коруптивни или предавнички, а прогресивните интелектуалци и новинари се подложени на јавен линч и се етикетираат како странски платеници, предавници и криминалци кои „народниот суд“ треба да ги силува, убие, живи да ги запали, обеси, застрела… Особено ранливи се земјите од регионот на Западен Балкан, лоцирани надвор од економскиот, политичкиот и безбедносниот чадор на ЕУ. Додека членството во НАТО обезбедува безбедносни гаранции против директни напади врз територијалниот суверенитет, овие ранливи демократии се соочуваат со бројни внатрешни предизвици. Руското влијание имаше важна, ако не и клучна улога во претседателските избори во САД во 2016 година. Ако еден голем и силно елабориран демократски систем како американскиот покажа слабости и недоволна отпорност кон руското влијание, може да се замисли колку се ранливи далеку помалите земји во Европа и на Балканот. Метафорично, ако Русија можеше да го загрози демократскиот процес во САД, секција по општотехничко образование во основно училиште на Камчатка може со леснотија да го загрози демократското ткиво во една балканска земја. Влијанието на политичката апатија врз прогресивните кандидати на изборите Изминатите години на владеење на СДСМ и коалицијата беше исполнето со невидени кризи во светот (Ковид пандемија, економска и енергетска криза, руска агресија против Украина, војна на Блискиот Исток итн.) и политичко-безбедносни турбуленции во регионот. Сепак, наспроти кризите кои би можеле да се наведат како релевантно оправдание во низа области, беа пропуштени низа прилики за зацврстување на прогресивниот демократски курс на општеството. Да ги разгледаме пропустите наспроти успесите спомнати на почетокот. Владејачката коалиција манифестираше делумно, а често и целосно отсуство на политичка волја за спроведување на неопходните општествени реформи кои се очекуваа по 11-годишното заробување на државата и девастација на демократијата од авторитарниот, клептократски режим на ВМРО-ДПМНЕ. Лошите изборни резултати на актуелниот претседател Пендаровски се последица и од разочарувањето кај гласачите кои очекуваа поголема решителност во спроведувањето на ветувањата што произлегоа од граѓанскиот отпор и Шарената револуција. Тоа го отвори патот за популистичките, антизападни и националистички „алтернативи“. Национализмот и антизападните наративи не ги понудија само „традиционалните“ антидемократски ентитети, туку и цели структури што произлегоа токму од владејачките партии. Одметнатите политички ентитети, всушност, се огледало на неуспехот на владејачките партии за спроведување на трансформативните реформи, како и за зајакнувањето на демократските вредности во сопствените редови. Кокетирањето со популизмот, компромисите со националистичките структури, нерешителноста во носењето и спроведувањето на политиките за унапредување на општествената кохезија, особено во доменот на меѓуетничките односи, прераснаа во авении по кои антидемократските тенденции непречено пристигнуваа до својата цел – блокада на демократските, реформските и интегративните процеси. Комбинацијата од овие фактори придонесе кон обликување на изборниот пејзаж во кој доминираат поларизирачки, националистички и антизападни наративи. Перспектива? Со овие премиси, може да се очекува само обновување и продлабочување на кризите, стагнирање на евроатлантските процеси и дестабилизација на земјата. Линк...

Гордана Сиљановска-Давкова во рамките на кампањата за вториот изборен круг од претседателските избори беше во Крушево. Крушево: Во своето обраќање пред граѓаните на Крушево, Сиљановска-Давкова порача: Морам да кажам дека тука во Крушево има куќи кои се бисер на македонската архитектура, доказ за нашата историја, тие сведочат дека во нив илинденците мислеле, правеле планови за Македонија. Крушево треба да биде метропола на културата. Вие Крушевчани има на што да сте горди и вие заслужувате самопочит. Не заборавјате, ако не се самопочитуваме никој нема да не почитува. Мора да го вратиме животот во Крушево, тука има шанси за опстанок“, рече таа. Ви ветувам, додаде Сиљановска-Давкова, дека ќе се опкружам со луѓе од знаење. Но и ви ветувам дека секогаш ќе бидам блиску до вас. Како? Преку народните канцеларии. Народните канцеларии за првпат ги примени поранешниот претседател, господинот Иванов. Мислам дека требаше да останат. Токму преку народните канцеларии јас ќе имам можност честопати да доаѓам овде, да ве видам и да видам на што сте се покажлиле, што сте предложиле. Понатаму, во зависност од тоа дали сметаат граѓаните дека треба нешто да се промени ќе правам список на приоритети кои ќе ги реализирам. Ќе покажам и ќе докажам дека сум тука поради вас, не поради себе“, истакна таа....

Крушво: Борбава и формално правно и политички почнува од нула како да немало прв круг. На 8 мај не само овде во Крушево ќе славиме и во цела Македонија, порача претседателскиот кандидат Стево Пендаровски на средбите со жителите на Крушево, повикувајќи ги крушевчани масовно да излезат на гласање и на 8 мај. Тој ги негираше обвинувањата на опозицијата дека ќе го бојкотира вториот круг од претседателските избори. Вројатно сте слушале вчера, денес од кога заврши првиот круг, нашиве политички противници коишто се уште се убедени дека ќе победат, нека живеат во тоа уверување, почнуваат да ги кажуваат овие муабети што ги зборуваат уште во првиот круг, ќе била разликата толку голема и ќе сме немале никакви шанси да победиме затоа ќе сме бојкотирале. Дали е логично да дојдам јас во Крушево, ако мислам да бојкотирам? Јас мислам со сите вас да победам, а кој сака нека бојкотира, рече Пендаровски. Тие нека му ја мислат за крајниот резултат. Ние сите го знаеме и наместо бојкот ние ќе прославуваме. И во минатото и денес, крушевчани секогаш знаеле да донесат правилна одлука. Тоа го докажаа на првиот круг од претседателските избори. Знам дека и на 8 мај нивниот избор ќе биде бројот 1. Македонија заслужува натпартиски, претседател на сите граѓани без разлика на нивната етничка, верска или политичка припадност, рече Пендаровски. Посочувајќи дека меѓуетничките односи и темелите на нашата држава се потпираат на идејата, на концептот на Крушевскиот манифест, претседателскиот кандидат Пендаровски од Крушево порача дека наместо нов Устав, на граѓаните на оваа земја им се потребни подобри услови за живот, подобра економија и поголеми инвестиции, повеќе работни места и можности за младите, за да останат дома, во својата татковина. Нам не ни треба враќање назад во историјата, нам не ни треба некој да биде повисоко, некој пониско. Нам ни треба подобра економија, подобра социјала, повеќе инвестиции, повеќе работни места. Ако го направиме тоа, можеме да кажеме дека бил успешен мандатот. Сè друго е карање со комшиите и внатре со најблиските, и карање на регионално ниво, со соседите – и тоа е погубно, рече Пендаровски пред присутните. Пендаровски во Крушево, во споменикот Македониум, положи и свежо цвеќе на гробот на првиот претседател на Крушевската Република, Никола Карев....

Борбава и формално правно и политички почнува од нула како да немало прв круг. На 8 мај не само овде во Крушево ќе славиме и во цела Македонија, порача претседателскиот кандидат Стево Пендаровски на средбите со жителите на Крушево, повикувајќи ги крушевчани масовно да излезат на гласање и на 8 мај. Тој ги негираше обвинувањата на опозицијата дека ќе го бојкотира вториот круг од претседателските избори. -Веројатно сте слушале вчера, денес од кога заврши првиот круг, нашиве политички противници коишто се уште се убедени дека ќе победат, нека живеат во тоа уверување, почнуваат да ги кажуваат овие муабети што ги зборуваат уште во првиот круг, ќе била разликата толку голема и ќе сме немале никакви шанси да победиме затоа ќе сме бојкотирале. Дали е логично да дојдам јас во Крушево, ако мислам да бојкотирам? Јас мислам со сите вас да победам, а кој сака нека бојкотира, рече Пендаровски. Тие нека му ја мислат за крајниот резултат. Ние сите го знаеме и наместо бојкот ние ќе прославуваме. И во минатото и денес, крушевчани секогаш знаеле да донесат правилна одлука. Тоа го докажаа на првиот круг од претседателските избори. Знам дека и на 8 мај нивниот избор ќе биде бројот 1. Македонија заслужува натпартиски, претседател на сите граѓани без разлика на нивната етничка, верска или политичка припадност, рече Пендаровски. Посочувајќи дека меѓуетничките односи и темелите на нашата држава се потпираат на идејата, на концептот на Крушевскиот манифест, претседателскиот кандидат Пендаровски од Крушево порача дека наместо нов Устав, на граѓаните на оваа земја им се потребни подобри услови за живот, подобра економија и поголеми инвестиции, повеќе работни места и можности за младите, за да останат дома, во својата татковина. Нам не ни треба враќање назад во историјата, нам не ни треба некој да биде повисоко, некој пониско. Нам ни треба подобра економија, подобра социјала, повеќе инвестиции, повеќе работни места. Ако го направиме тоа, можеме да кажеме дека бил успешен мандатот. Сè друго е карање со комшиите и внатре со најблиските, и карање на регионално ниво, со соседите – и тоа е погубно, рече Пендаровски пред присутните. Пендаровски во Крушево, во споменикот Македониум, положи и свежо цвеќе на гробот на првиот претседател на Крушевската Република, Никола Карев....

Националното биро за осигурување (НБО) соопштува дека актуелните пазарни услови предизвикаа неопходност од промена на цената на полисата за задолжителното авто осигурување. Посочуваат дека процентот на пораст секоја осигурителна компанија сама го дефинира, зависно од деловната политика и направената анализа. Оттаму објаснуваат дека се работи за европски компании кои одлуките ги носат врз основа на сериозни повеќегодишни анализи, кои покажуваат дека, како што велат, бизнисот за осигурување на автоодговорност е неодржлив со сегашните цени. -Порастот на цената е предизвикан од континуираниот раст на цените на реосигурувањето, автомобилите, порастот на цената на резервните делови, порастот на платите и постојаната голема инфлациона тенденција. Општиот пораст на цените од 2008 до 2023 година изнесува 61,56 отсто. Истовремено цената за осигурување од автомобилснка одговорност не е променета веќе 15 години и е единствената категорија во нашата земја која не претрпела зголемување на цена, соопштуваат од Националното биро за осигурување, истакнувајќи дека цената на осигурување од автоодговорност во Република Северна Македонија е најниска во регионот. Од НБО посочуваат дека предходната цена на задолжителното авто осигурување била непазарна, прениска, меѓу најниските во регионот, непроменета уште од 2008 година и велат дека ја доведува во прашање исплатливоста на работењето на осигурителните компании во оваа класа, делувајќи демотивирачки на понудата на оваа полиса. -Без поскапувањето овој бизнис е неодржлив и ќе биде полека напуштен од страна на осигурителните компании. Финансиските институции имаат обврска да работат по строго дефинирани одржливи параметри, со цел зајакнување на стабилноста на финансискиот систем. Како потсетување, во 2008 година цената на автомобилската одговорност беше намалена за 30 отсто, но, денес условите за работење се променети и неодржливо е за Осигурителните компании да работат со цени на ова ниво, информираат од Националното биро за осигурување....

Пишува: ЈАНЕ ЃОРЃИОСКИ / ФРОНТЛАЈН Бидна првиот круг од претседателските избори. Гласачите си кажаа дека сакаат цврста националистичка рака ем празна популистичка реторика. Дека ги боли уво за ЕУ, НАТО, демократија, слобода на медиуми и слични небитни ствари. Дека си го сакаат Мицкоски и ВМРО. Огромно мнозинство од гласачите им прати јасна порака на Пендаровски и предавниците комуњари дека не им е место во оваа балканска оаза на македонштината и да си бараат чаре. Многу јасно го кажаа тоа, со двојно повеќе гласови за Силјановска Давкова отколку за Пендаровски. Што друго да ви кажам што не кажуваат бројките? Првичните официјални резултати што вчера ги објави Државната изборна комисија покажуваат дека на гласање излегле 905.971 граѓанин односно дека одѕивот бил 49,93 проценти. За Силјановска-Давкова гласале 363.086 гласови или 40.08 проценти, за Пендаровски 180.500 гласачи или 19,92 проценти, за Бујар Османи од ДУИ 121.088 или 13,07 проценти, за Максим Димитриевски од ЗНАМ 83.856 гласови или 9,26 проценти, за Арбен Таравари од албанската опозиција Вреди 83.393 гласови или 9,2 проценти, за Билјана Ваковска од Левица 41.331 глас или 4,56 проценти и за Стевчо Јакимовски од ГРОМ – 8.121 глас. Внимавајте ваму: Мицкоски сега повикува на обединување и единство на сите. Силјановска Давкова, ќе ги наброи сите народи спомнати во уставот, ама беља работа нели, ќе заборави да ги спомне Албанците. (Да не и се земе за зло на жената си има години?! Аман те, нели за малку во младоста ќе имала дечко Албанец?!) Добро, кој им е сега виновен на оние 380 илјади гласачи што бираат зацртана европска иднина наместо матни паради? Добро, добар дел ќе се посватат со Мицкоски после изборите со малку чеиз, а поголем дел, од онаа или оваа причина, нема да го поддржат Стево. – Арно им се стори, ќе коментираат. Оној – добар дел, знае дека Таравари е растргнат помеѓу шансата да го победи Ахмети, и голготата што ќе ја има со Мицкоски. Но, големи и умни се, си знаат, дали ќе слушаат партиска наредба или разумот. Другите да се борат ли? И сега неминовно се поставува прашањето за што и за кого? Прашање на кое нема да ви дадам одговор, затоа што сите си го знаете. Што правеше политичката вмровска вересија скриена зад Максо, Апасиев и Стевче? Јаден Максо славеше небаре победил, а далеку е од вториот повеќе од 100 илјади гласа. Си ја славеше победата на ВМРО-ДПМНЕ. Ако не им беше пред тоа јасно на оние што го гласаа, ете им жива прилика да се уверат, дека на 8 мај ќе слават пред белата палата со зурли и тапани гушнати со Антонио Милошоски, Чавков, Горде, Миле и другите што даваа наредби да се тепа на 27 април. Апасиев наместо да трча тој, се издрибла сам со другарка ѝ на Силјановска, па се избрука. Ќе се избрука сега и на парламентарните. Стевче предизборниот црно листаш, беше го поебал стратешки чичко Сем во корист на Мицко, баш кога земаше залет. Што им ветил Мицко за така да го помазат предизборно, ќе видиме. Живели, народе! И само уште ова – Не заборавајте, на 8 мај да им дадеме апсолутна власт на ДПМНЕ и Мицковци. Локална имаат, судската им е загарантирана во тевтерчето, сега уште парламентарна и претседателска им недостасува. Гордо и достоинствено, сега е моментот да си ја сјебиме секоја шанса да имаме извесна европска иднина! Текстот е личен став на Авторот....

Северна Македонија и Молдавија ги поврзуваат заедничките вредности и определбата за што побрз влез во Европската унија, и на тој пат соработката и споделувањето на искуствата и практиките се од особена важност истакнаа молдавската вицепремиерка за европски прашања Кристина Герасимов и нејзиниот домаќин и колега Бојан Маричиќ на заедничката прс-конференцијата во медија центарот на Владата. Вицепремиерот Маричиќ посочи дека заедничата цел на двете земји е дополнителен поттик за зацврстување на сојузништвото помеѓу двете земји. -Со оглед на тоа дека земјата се наоѓа во фаза која ние ја поминавме, а тоа е скринингот, на вицепремиерката и пренесов дека Северна Македонија ќе го стави на располагање целото знаење и искуство на нашите колеги во процесот на скринингот. Тоа е израз на една европска пријателска слидарност и поддршка и пријателство како европски вредности. Двете држави сериозно претендираме за членство при првото наредно рпоширување на ЕУ, тоа проширување добива на значење и во забрзување заради геостратешките и безбеднсоните аспекти, подвлече Маричиќ. Додаде дека споделувањето на искуството во изодувањето на патот кон ЕУ е од големо значење. Вицепремиерката Герасимов рече дека денешната посета е основа за започнување на многу продуктивен дијалог и за разменување на ставови и пракси. -Мило ми е што имавме можност денеска да го започнеме она што ќе биде основа за многу продуктивен дијалог за Моладивија и Северна Македонија за европските работи онака како што се движиме кон достигнување на нашата цел евроинеграцијата, ги споделуваме истите цели и вредности, како и силна посветеност на слободата безбедноста и демократијата. Република Молдавија силно го поддржува процесот на проширување врз заслуги. Истовремено сум убедена дека судбината на демократијата во источното соседство на ЕУ како и на Западниот Балкан е еден ден да станат членови на европското семејство. Тука се покажани аспирациите на нашите граѓани за постигнување на просперитетна иднина. Затоа сметаме дека зааедно сме посилни и навистина сме заинтересирани да продолжиме да ги разменуваме ставовите и најдобрите пракси онака како што ќе напредуват преговорите, истакна Герасимов. Дискусијата на одржаната средба таа ја оцени како продуктивна. -Го уверувам мојот колега дека ќе се обидеме да дознаеме повеќе како вашата јавна администрација и општество успеа да се справи со обврската да го пренесе европското законодавство во националното, да ги воведе реформте со цел и ние да можеме да го достигнеме стандардот на живеење во ЕУ, воедно отворени сме да ги споделиме и нашите искуства за тоа како ние ги кооридинираме интерните процеси, порача Герасимов....

Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје донесе Одлука за основање на Фондација „Горан Стефановски“. Одлуката, на предлог на Ректорската управа, денеска, во очи на роденденот на овој великан на македонската драма – 27 април, ја донесе Сенатот на УКИМ, по што ќе започне постапката за носење на основачките акти и избор на органите на Фондацијата. Фондацијата се основа на иницијатива на Факултетот за драмски уметности – Скопје, каде што Стефановски долги години ги предаваше драмските занаети, пред да го продолжи својот животен пат во Велика Британија. Во органите на Фондацијата, освен претставниците на академската заедница и на семејството на Стефановски, ќе партиципира и Драмскиот театар од Скопје, на чија сцена драмите на овој автор ги доживеаја најголемите успеси. Цели на Фондацијата ќе бидат заштита и негување на оставината на делото на нашиот најголем современ драмски автор Горан Стефановски, како трајна културна вредност, публикување на објавени и необјавени негови трудови, во печатен и електронски формат, подобрување на достапноста на неговото творештво на сите светски јазици, градење на културата – посета на театар и однос кон драмските уметности кај новите генерации, но и проекти за промоција и поттикнување на македонското драмско творештво воопшто. Фондацијата ќе обезбеди стипендирање на образованието во сите степени на талентирани ученици и студенти во областа на драмските уметности, поддршка и унапредување на талентираните ученици, студенти и млади кои аматерски се занимаваат со филм и театар. Исто така, таа ќе го поттикнува и поддржува неформалното образование за создавање драми, ќе организира едукативни дебати, работилници и семинари, уметнички и научни конференции, како и хуманитарни проекти од сценскоизведувачка и аудиовизуелна природа за поддршка на ранливи категории. Великанот на македонската драмска уметност, Горан Стефановски, почина пред пет години во Кентбери, Англија, на 66-годишна возраст. Автор е на култните драми: „Диво месо“, „Лет во место“, „Јане Задрогаз“, „Дупло дно“, „Тетовирани души“, „Демонот од Дебар маало“ и многу други. Беше еден од креаторите на популарната ТВ-серија „Бушава азбука“ и на повеќе филмски сценарија. Завршил Филолошки факултет во Скопје – англиски јазик и книжевност. Студирал драматургија на театарската академија на Универзитетот во Белград, каде што и магистрирал на тема: „Сценските напатствија како основа на драматургијата на Семјуел Бекет“. Работеше во драмската редакција на Телевизија Скопје, а потоа како асистент на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје. Во 1986 година ја основал Катедрата за театарска и филмска драматургија и бил професор по драматургија на Факултетот за драмски уметности во Скопје. Добитник е на наградите: „Стале Попов“, „11 Октомври“, „Војдан Чернодрински“, „Стериина награда“. Стефановски беше и дописен член на МАНУ....

Ден по првиот круг од Претседателските избори во земјава на 24 април 2024, набљудувачката мисија на Канцеларијата за демократски институции и човекови права (ОДИХР) на ОБСЕ и Парламентарното собрание на Советот на Европа (ПССЕ) го објави својот прелиминарен извештај, во кој изборниот процес го оцени како мирен, демократски и конкурентен, но со одредени законски празнини особено во финансирањето на кампањите. Извештајот посочи и неколку конкретни оценки и препораки за медиумите. Финалната оценка од мониторингот на медиумите е дека во кампањата се известувало генерално избалансирано и со неутрален тон, но се посочуваат и некои медиуми кои биле пристрасни кон одредени кандидати и политички опции. „Јавниот радиодифузен сервис МРТ ги опфати сите претседателски кандидати во согласност со законските одредби со кои се воспоставува рамка за доделување време на политичките партии за време на избори. Кандидатите поддржани од СДСМ и од ВМРО-ДПМНЕ доминираа кај приватните радиодифузери (19 проценти од покривањето), и двајцата во голема мера со неутрален тон. Телма обезбеди побалансирано покривање од другите набљудувани радиодифузери, посветувајќи еднакво време на сите седум претседателски кандидати. Алсат-М одвои подеднакво време (16-19 проценти) на кандидатите поддржани од четирите најголеми политички партии, додека Сител првенствено се фокусираше на кандидатите поддржани од СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ, посветувајќи по 20 проценти од содржините поврзани со изборите на секој од нив, главно со неутрален тон. Канал 5 го насочи своето известување во ударните термини на трката меѓу кандидатите поддржани од СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ, при што и двајцата добија по 22 проценти од покриеноста. Телевизијата Алфа со негативен тон го прикажа кандидатот поддржан од СДСМ во околу 51 процент од известувањата. Од онлајн порталите за вести, Kurir.mk посвети 71 процент од своето покривање на кандидатот поддржан од ВМРОДПМНЕ, а Tetovasot.com посвети речиси 50 проценти на кандидатот на ДУИ, главно со позитивен тон.“ се посочува во извештајот. Генерално, медиумите се оценети како слободни, избалансирани и неутрални, но со нарушен квалитет. „Медиумскиот пејзаж е разновиден, со 40 телевизиски и 58 радио станици, 22 печатени медиуми и преку 200 онлајн портали. Иако телевизијата е главниот извор на информации, онлајн порталите сè позначајно влијаат на медиумското опкружување, особено за време на избори. Додека опкружувањето генерално е погодно за слободата на медиумите, на квалитетот на новинарството негативно влијаат политичката фрагментација и етничките поделби, интензивната конкуренција меѓу бројните медиуми на ограничен пазар и неповолните услови за работа на новинарите“, се укажува во извештајот на ОДИХР и ПССЕ. Во извештајот се посочува и дека со измените на Законот за граѓанска одговорност за навреда и клевета од ноември 2022 година, како и со измените на Кривичниот законик од февруари 2023 година, се воведоа дополнителни заштитни мерки за новинарите. „Сепак, онлајн нападите, вклучувајќи ги и оние врз жените, како и изолираните инциденти на физички напади врз новинари остануваат причина за загриженост“, се вели во извештајот. Понатаму, во извештајот се оценуваат и законските реформи, конкретно последните усвоени измени на Законот за медиуми и на Законот за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги, со кои се воведоа јавни субвенции за печатени медиуми и се укина забраната за државно рекламирање на кампањи од јавен интерес, како и потребата од понатамошни реформи во медиумскиот сектор. „Иако наведената цел беше да се придонесе кон одржливоста на секторот, оваа промена беше критикувана од повеќето соговорници на МНМИ, бидејќи веројатно ќе резултира со политичко влијание врз медиумите. Многу соговорници ја истакнаа потребата од понатамошни реформи во медиумскиот сектор за цели на подобрување на одржливоста на медиумите, регулирање на онлајн медиумите и понатамошно усогласување на правната рамка со правото на ЕУ во однос на зајакнувањето на независноста и капацитетот на регулаторот на медиумите и јавниот радиодифузен сервис“, се објаснува во извештајот. Дополнително, ОДИХР и ПССЕ ги поздравуваат законските измени од март 2024 насочени кон подобрување на пристапноста до вестите за изборите за лицата со попреченост, со кои се забележал позитивен тренд кај „повеќето национални јавни и приватни радиодифузери“ кои надополнувале „делови од нивните содржини во ударен термин со титлови или со знаковен јазик“. Врз база на Изборниот законик, очекувањето од медиумите е да обезбедат правично и избалансирано покривање на изборите, со што јавниот радиодифузен сервис е обврзан на бесплатна политичка промоција, додека другите приватни медиуми можат да нудат платено политичко рекламирање. Во овој контекст, извештајот нотира дека, сепак, различни одредби во законот се однесуваат само на покривањето на политичките партии, а не и на претседателските кандидати, а со нивната примена на претседателските избори се фаворизираа кандидатите коишто се поддржани од најголемите политички партии. „Законските одредби коишто дозволуваат финансирање за платено политичко рекламирање во медиумите директно од државниот буџет беа критикувани од голем број соговорници на МНМИ поради тоа што ја зголемуваат зависноста на медиумите од државните средства. Покрај тоа, повеќето соговорници на МНМИ тврдеа дека значителен број портали за вести коишто се регистрирани за рекламирање во рамките на кампањата, биле создадени со единствена цел да добиваат државни средства за време на изборните кампањи и, во некои случаи, да ги канализираат овие средства кон политичките партии“ , се посочува во извештајот на меѓународните набљудувачи. Во однос на јавниот сервис МРТ, се заклучува дека и покрај препораките на ОДИХР, тој продолжува да биде строго регулиран, со што негативно се влијае на уредувачката политика и се оневозможува правичен пристап со вести за претседателските кандидати од помалите партии. Освен тоа се укажува дека и покрај законските измени од јули 2023 година кои имаа за цел да го подобрат неговото финансирање, тој сè уште останува првенствено финансиран од државниот буџет. „Додека неговото ново раководство требаше да биде избрано во 2019 година, поради недостиг на договор во Собранието за именување на новите членови на Програмскиот совет, радиодифузерот работи под раководство со истечен мандат“, се вели во извештајот. Извештајот ја споменува и работата на Агенцијата за аудио и аудио-визуелни медиумски услуги (ААВМУ) и ги поздравува нивните јавни периодични мониторинг извештаи, усвоените насоки за изборите за распределба на времето за емитување меѓу кандидатите, регулативата за молк на кампањата, доброволниот кодекс на однесување во онлајн сферата и реакцијата за учество на малолетници во политичкото рекламирање на СДСМ и ДУИ. За проблемот со нерегулираните онлајн медиуми, се поздравува формирањето на координативно тело од ААВМУ и ГО, но се забележува дека истото нема овластувања за спроведување. М.С / СМК.мк...

ДРАГАН МИШЕВ / ЦИВИЛ МЕДИА Вкупниот број на евидентирани случаи на лицата со дијабетес, според последниот извештај на Институтот за јавно здравје во државата е 135.690, а само во 2022 година во Македонија биле новодијагностицирани 7.460. Дел од нив што успеале да влезат во квотата според која, покрај инсулинот, ќе примаат и од новиот лек Рибелсус, кој по долго чекање конечно беше одобрен за користење во Македонија, сега имаат уште една причина за загриженост- барем 7 пати во годината, кога во месеците со 31 ден, тој, 31-от ден ќе останат без терапијата. За новововедената терапија со лекот Рибелсус, кој во пакување од 30 таблети, треба да е доволен за еден месец, но само доколку месецот има 30 дена, системско решение за подигање на месечната доза дозволува лекот да се подигне најрано 1 ден пред датумот од подигање за минатиот месец, што доведува до тоа лицето корисник на оваа терапија, следната да ја земе или во последен момент- во 5 до 12, или воопшто да не ја земе тој ден. Дополнително, доколку од низа други причини (гласање на избори, на пример) последниот ден пред подигање на терапијата се прогласи за неработен, тогаш, господар(к)ите на здравјето од инсулинските аптеки го поместуваат за наредниот ден, никако за претходниот, што би било најлогично и во корелација со здравјето на пациентот. Дури и ќе те убедуваат дека нема шанси да сте останале без терапија, и дека можеби сте ја изгубиле таблетата, очигледно не можејќи самите да избројат дека, на пример, од 25 март до 26 април има 31 ден, еден ден повеќе од пакувањето Рибелсус. Па дури и кога ќе им го предочите тоа, тие цврсто се држат на зацртаниот датум (од нив самите) правдајќи се дека така им наложиле од Министерството, А за бирократските одредби, нели, не се дискутира, тие се догма, за нив мора да се држат како слеп за стап, па од таму им иде платичката, регресот…пациентот – .дијабетичар е колатерална штета, па кој го терал да има дијабетес. А доколку пробате да поставите новинарско прашање до Министерството за здравство, на нивната веб страница нема да најдете маил адреса, предходниот маил кој сте го користеле за контакт не е во функција, а на телефонските броеви никој не се јавува, па така читателите се ускратени за објаснување од најрелевантниот извор во случајов. Луѓето со дијабетес се поранливи на стрес. Во оваа категорија, контролата на шеќерот во крвта е веќе проблематична, а зголеменото ниво на кортизол како резултат на стресот доведува до Кушингов синдром. Тоа е предизвикано од продолжено изложување на кортизол и се манифестира со специфично зголемување на телесната тежина (масни наслаги на лицето, вратот, околу половината), проблеми со кожата (стануваат потенки, малку се појавуваат модринки, стрии, рани се потешко се лекува), ментални нарушувања, хормонални нарушувања, остеопороза и мускулни проблеми. Во случај на дијабетичари, стресот исто така може да го забрза појавувањето на кардиоваскуларни компликации како резултат на висок крвен притисок, но и на системски компликации како резултат на висок шеќер во крвта. Ова особено би требало да го знаат медицинските лица кои работат со овие категории пациенти, вклучително и вработените во инсулинските аптеки. Но, се чини дека Хипократовата заклетва се изгубила некаде на пола пат помеѓу комфорот од редовната (државна) плата и останатите поволности и тендерската документација според која за Министерството за здравство, кој и да раководи со него во даден момент, здравјето и животот на лицата со дијабетес се само игра (на тендери)....

Највисокиот суд во Њујорк ја поништи пресудата на Харви Вајнстин од 2020 година за обвиненијата за кривично дело сексуален криминал, пресврт што згрози многу жени чија одлука да зборуваат против Вајнштајн, истакнат холивудски продуцент, го забрза движењето #MeToo. Како што пренесува Њу Јорк Тајмс, од судот изјавија дека судечкиот судија кој раководеше со случајот за сексуални злосторства направил критична грешка дозволувајќи им на обвинителите да повикаат како сведоци неколку жени кои сведочеа дека Вајнштајн ги нападнал, иако ниту едно од тие наводи не доведе до обвинение. Вајнштајн сè уште не е слободен човек. Тој се соочува со 16-годишна затворска казна во Калифорнија, а окружниот обвинител на Менхетен преку портпаролка рече дека планира повторно да го суди случајот во 2020 година. Во Вашингтон, конзервативното мнозинство на Врховниот суд вчера се чинеше подготвено да пресуди дека поранешните претседатели имаат одреден степен на имунитет од кривично гонење, што би можело дополнително да го одложи кривичното дело против Доналд Трамп под обвинението дека тој планирал да ги поништи изборите во 2020 година. Таквата пресуда, како што пишува Њу Јорк Тајмс, најверојатно ќе го врати случајот назад до судечкиот суд, наложувајќи му да направи разлика помеѓу службеното и приватното однесување. Иако имаше навидум консензус меѓу судиите дека кривичното дело на крајот може да продолжи врз основа на приватните постапки на Трамп, дополнителната постапка може да го отежне спроведувањето на судењето пред изборите во 2024 година во ноември. Ако Трамп ја освои Белата куќа, може да му нареди на Министерството за правда да ги отфрли обвиненијата против него. Драган Мишев / Цивил Медиа...

Денот на трудот 1 Мај (среда) и понеделник (6 мај) вториот ден на Велигден според православниот календар се неработни денови за сите граѓани, соопшти Министерството за труд и социјална политика. Исто така, од МТСП информираат дека Велики петок (3 мај) е неработен ден за граѓаните од православна вероисповед во Република Северна Македонија. Од Министерството за труд и социјална политика на граѓаните им ги честитаат престојните празници....

Првата персонализирана mRNK вакцина против меланом, која може да спречи и рак на белите дробови, мочниот меур и бубрезите, се тестира врз пациенти во Велика Британија. Таа вакцина функционира така што го поттикнува телото да ги бара и уништува клетките на ракот за да спречи враќање на смртоносната болест, а може да се прилагоди на секој човек за само неколку недели, пишува „Индипендент“. Според весникот, втората фаза од испитувањето на вакцината, во чие производство учествувале фармацевтските гиганти „Модерна“ и „МСД“, покажала значително намалување на ризикот од повторување на ракот кај пациентите со меланом. Сега е покрената финалната фаза на трите испитувања, кои ги предводи Универзитетската колеџ болница во Лондон (UCLH). Д-р Хедер Шо, координатор на испитувањето, рече дека вакцината има потенцијал да излечи луѓе со меланом и дека се тестира за други видови на рак. Новата вакцина има за цел да го поттикне имунолошкиот систем да се бори со специфичен тип на рак....

Пожар избувна денеска во куќа на улицата „Борка Талески“ зад Универзалната сала. Командантот на противпожарната бригада информира дека при гаснењето на пожарот интервенирале 12 пожарни со пет противпожарни возила. Тој нагласи дека во пожарот што веќе е згаснат нема повредени....

Поплавени се речиси сите лекарски канцеларии на вториот кат, болнички соби на првиот кат, Одделението и сметководство, ходниците на приземјето, чекалната се до амбулантата на ОРЛ и дел од подрумските простории. Штетата дополнително ќе се утврдува, информира денеска медицинскиот директор на Клиниката за токсикологија, Данил Петровски, по поплавата што се случила синоќа. Тој истакна дека поплавата се случила ноќеска во еден часот по полноќ. – Пукна радијатор во една лекарска канцеларија на вториот кат на Клиниката. Дежурната екипа веднаш ја повикала техничката служба за одржување на парно, но не успеале да го допрат истекот на водата во следните четириесетина минути. При што, повикано е лице од клиниката кое помогнало да се сопре водата од главните вентили, додаде Петровски. Вработени од Клиниката претходно изјавија дека ноќеска пукнала цевка од парно поради што биле поплавени простории во обектот. Според нив, повеќе од два часа биле поплавени просториите, а проблем е тоа што Клиниката не е осигурена. Од Министерството за здравство отврдија дека ноќеска имало пукната цевка од парно и дека проблемот е веднаш саниран. – Нема штета, се е повторно вратено во функција, велат од Министерството за здравство за МИА. Во понеделникот лекари од Клиниката алармираат дека се соочуваат со проблеми во работењето и дека главен проблем во моментот е доекипирањето на лабораторијата. Посочија дека било барано да се вработат двајца лаборанти и еден болничар, за да може да се функционира. Истакнаа дека се соочуваат со отпор и несоработка од страна на новоназначената организациска директорка која инсистирала да бидат примени сите 18 лица кои претходно биле примени со договор на дело, а на кои им истекол договорот. Меѓу нив, како што посочија лекарите во понеделникот е и болничар, кој вршел притисок кај лаборант да замени урина во која имало наркотици, со чиста урина. Ставот на лекарскиот колегиум, е дека немаме потреба од толкав број нови вработувања. Министерот за здравство Илир Демири најави дека ќе го разреши медицинскиот директор на Клиниката за токсикологија, Данил Петровски, а во врска со работењето на економската директорка рече дека нема констатирано ниту едно прекршување на право....

Според членот 81 од Уставот, ако во првиот круг ниту еден кандидат за претседател не го добил потребното мнозинство гласови, во вториот круг се гласа за двајцата кандидати кои во првиот круг добиле најмногу гласови. Вториот круг на гласање се одржува во рок од 14 дена од завршувањето на првиот круг на гласањето, во овој случај на 8 мај – заедно со парламентарните избори. За претседател е избран кандидатот кој добил мнозинство гласови од избирачите кои гласале, доколку гласале повеќе од 40% од избирачите (АМАНДМАН XXXI). Доколку и во вториот круг на гласање ниту еден од кандидатите не го добил потребното мнозинство гласови, се повторува целата изборна постапка. Дали е можно да не се постигнат потребните 40% од гласовите и да се повторат претседателските избори? Политичките аналитичари очекуваат албанската опозициска коалиција „ВЛЕН“ да ја поддржи кандидатурата на Гордана Силјановска Давкова, додека според нив коалицијата „Европски фронт“ предводена од ДУИ најверојатно ќе ги бојкотира претседателските избори. – Мислам дека нема да пропаднат претседателските избори. ВМРО ДПМНЕ и СДСМ ќе гласат, а Таравари ќе добие наредба од Мицкоски албансаката опозиција да гласа – ако сакаат влез во новата влада. ДУИ се е поизвесно дека ќе ги бојкотира, изјави за „Фронтлајн“, новинарот Ацо Кабранов. Политичкиот аналитичар Урим Салиу за „Фронтлајн“ вели дека се знае дека резултатот е длабок и Силјановска ја има оваа голема предност преку кампања со националистички тонови и ова е победа против кандидатот кој ги прокламира европските вредности. – Ова е многу сериозна ситуација. Мислам дека цензусот ќе биде постигнат и Македонија ќе има нов претседател по 8 мај, подвлече Салиу. Од двата албански политички табора, коалицијата „Европски фронт“ и опозициската коалиција „ВЛЕН“ велат дека сè уште не одлучиле дали ќе поддржат еден од двајцата кандидати во трката за претседател во вториот округ. Скендер Реџепи-Зејд од „Европскиот фронт“ изјави дека лидерите на Европскиот фронт заеднички ќе одлучат кого ќе поддржат во вториот круг од претседателските избори, но лично тој смета дека не би поддржал ниту еден кандидат, бидејќи, како што истакна, Македонската страна не покажа подготвеност да го поддржи Бујар Османи. Иако опозициската коалиција „Влен“ доби јавна понуда од лидерот на ВМРО ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, за влез во идната Влада, доколку победат, сепак немаат никаква одлука или изјава за поддршка на кандидатката на опозициската ВМРО ДПМНЕ во вториот круг. Според Арбен Таравари, овој предлог на Мицкоски „покажува дека и ВМРО-ДПМНЕ разбрала каде е албанскиот глас“. Сепак, тој рече: „ВЛЕН ќе се фокусира на изборите на 8 мај, за да обезбеди што е можно повеќе пратенички места“. На осми мај ќе се гласа на парламентарни и втор круг претседателски избори. Дестан Јонузи / Фронтлајн...

Денес светот ја одбележува 38-годишнината од најголемата вештачка катастрофа во историјата на човештвото, кога на 26 април 1986 година, во 01:23 часот, силна хемиска експлозија одекна во енергетската единица 4 на нуклеарната централа во Чорнобил, уништувајќи дел од единицата на реакторот и машинската соба, пренесува Укринформ. Како резултат на експлозијата, избувнал пожар кој се проширил на покривот на енергетската единица 3. Пожарникарите го гаснеле огнот до 5:00 часот. Сепак, пожарот беше целосно изгаснат во единицата 4 дури на 10 мај, откако поголем дел од графитот изгоре. АЕЦ Чернобил по екслозијата Фото: Укринформ Како резултат на катастрофата, се формираше радиоактивен облак, кој ги покрива териториите на денешна Украина, Белорусија и Русија, како и областите низ многу европски земји, вклучувајќи ги Шведска, Австрија, Норвешка, Германија, Финска, Грција, Романија, Словенија, Литванија и Латвија. Според Меѓународната скала за нуклеарни настани (INES), несреќата е класифицирана на ниво 7, што е највисоко. Од самиот почеток, Москва и раководството на Украинската ССР го криеја од населението фактот дека се случила голема несреќа и не беа издадени никакви предупредувања за последиците од катастрофата. Шведска беше првата што пријави зголемување на нивото на радијација. Дури на 28 април се појави првото официјално известување во СССР. Во првите денови по несреќата, населението во зона од 10 километри беше евакуирано пред зоната за евакуација да се прошири на периметар од 30 километри. Радиоактивната контаминација зафати 2.293 населби во Украина во кои живееја над 2,6 милиони луѓе. Како резултат на катастрофата, повеќе од 5 милиони хектари земјиште беа повлечени од земјоделскиот промет. Со цел да се спречи понатамошно ширење на радијацијата, на крајот на 1986 година, погодениот реактор беше покриен со специјален саркофаг. Според проценките на експертите, околу 95% од нуклеарното гориво што било во реакторот во моментот на несреќата останало под него, како и значително количество радиоактивни материи во она што останало од уништената зграда. Од безбедносни причини, на 15 декември 2000 година, работата на нуклеарната централа Чорнобил беше прекината. Во исто време, објектот Шелтер, подигнат во 1986 година, постепено пропаѓаше. По тој повод Украинската амбасада во земјава излезе со соопштение на својата Фејсбук страна во кое потсетуваат дека пред 38 години, на 26 април 1986 година, се случи најголемата вештачка катастрофа во историјата на човештвото – несреќата во АЕЦ Чорнобил, која ја наруши безбедноста не само на Украина, туку и на целиот регион. Додека советскиот режим молчеше и отворено лажеше за размерите на трагедијата во АЕЦ Чорнобил, која резултираше со бројни жртви, украинските спасувачи ги ризикуваа своите животи за да ги отстранат последиците. Денес, РФ го продолжува својот нуклеарен терор, а меѓународната заедница мора да сфати дека нуклеарната безбедност на Украина е безбедност на целиот свет. Состојбата во АЕЦ Запорижја, привремено окупирана од РФ од 4 март 2022 година, секој ден се влошува. Запленувањето на АЕЦ Запорижја не е само грубо кршење на меѓународното право, туку и акт на нуклеарна уцена. Единствениот начин да се заштити светот од потенцијална катастрофа е да се постигне повлекување на руските трупи и враќање на станицата под контрола на Украина. Додека се сеќаваме на цената на нашата безбедност во 1986 година и сега, светот мора да стори сé што е можно за да спречи нова нуклеарна катастрофа. Ги повикуваме сите држави и меѓународни организации кои го почитуваат меѓународното право и усогласеноста со нормите и стандардите за нуклеарна и радијациона безбедност да се приклучат на имплементацијата на точка 1 од Формулата за мир на Претседателот на Украина Володимир Зеленски. Драган Мишев / Цивил Медиа...

Клучното прашање е, што ќе одлучи да направи во понеделник 52-годишниот Санчез, еден од европските социјалистички лидери со најдолг стаж. Социјалистичкиот премиер Педро Санчез ја напушти Шпанија во неизвесност откако најави дека може да се повлече од функцијата поради, како што ја нарече „невидена кампања на клеветење“ против неговата сопруга. Санчез, кој е на функција од 2018 година, ја запрепасти нацијата во средата со објавувањето дека ги откажува сите официјални настани до следната недела, кога ќе ги открие своите идни планови. Објавата дојде неколку часа откако судијата на провинцијата Мадрид се согласи да ги проучи наводите за корупција поднесени од десничарска група против сопругата на Санчез, Бегоња Гомез. Што е следно за Санчез? Ако Санчез поднесе оставка, тогаш шпанскиот крал Фелипе Шести ќе се консултира со лидерите на партиите во долниот дом на парламентот за да види дали некој политичар може да собере доволно поддршка за формирање нова влада. Партијата на Санчез би можела да остане на функцијата, но никој од неговите колеги ја нема неговата харизма и почит. Санчез би можел да одлучи да се соочи со гласање за доверба од Долниот дом, што би можел да го добие со просто мнозинство врз основа на поддршката што веќе ја ужива. Ова може да биде стратешки потег пред важните регионални избори во шпанскиот регион Каталонија во мај, како и оние во Европа во јуни. Санчез може да распише предвремени избори, но парламентот не можеше да се распушти пред 29 мај за да се усогласи со уставниот мандат кој мора да помине една година помеѓу распуштањето на парламентот од страна на премиерот. Обвинителите бараат да се отфрли случајот Неколку часа пред Санчез да ја фрли својата бомба во писмо, шпански судија се согласи да ги разгледа наводите за корупција против Гомез, поднесени од приватна група со историја на поднесување тужби главно за десничарски причини. Жалбата се заснова на новински извештаи. Во четвртокот регионалниот обвинител од Мадрид препорача да се исфрли. Судот со седиште во Мадрид на крајот или ќе ја одложи жалбата или ќе отвори целосна истрага со цел судење. Но, сега има овластување да повика луѓе на сведочење, што може да предизвика поголем срам за Гомез. Гомез не е обвинет. Судијата се согласи да ги разгледа наводите дека Гомез наводно ја користела својата позиција за да влијае на деловните зделки. Судот не даде дополнителни информации и рече дека истрагата е под печат. На почетокот на оваа година, шпанското владино тело за судир на интереси отфрли жалба поднесена од Народната партија против Санчез во која опозициската партија тврдеше дека Гомез наводно влијаела на нејзиниот сопруг во одлуката поврзана со авиокомпанија. Гомез (49) не извршува јавна функција и има низок политички профил. Студирала маркетинг и била вклучена во проекти за собирање средства и невладини организации. Извор: Еуроњус Подготви: А. В...

Поранешната новинарка во медиумите во Тижден и Читомо, Ала Пушкарчук, беше убиена во руски ракетен напад на 25 април, објави Институтот за масовни информации (ИМИ) повикувајќи се на воениот службеник, поранешен главен уредник на весникот Тижден, Дмитро Крапивенко. Во коментар за ИМИ, тој појасни дека Ала загинал во регионот на Доњецк како резултат на руски ракетен напад. „Почина Ала Пушкарчук (знак за повик„Рута“). Кревка девојка која отиде во војна во 2014 година, го остави зад себе светот на уметноста и студиите на Универзитетот Карпенко-Кари и нејзината кариера од соништата на театарски експерт“, напиша Дмитро Крапивенко на социјалните мрежи. Според него, во 2018 година, Пушкарчук била примена во тимот на весникот Тижден, каде што од новинарка прераснала во уметничка колумнистка. Имаше фатално гранатирање што го одзеде животот на Рута. Ала беше од таа генерација која порасна за време на војната и со нетрпение правеше планови за иднината ...

Зоран Иванов: Да не се избрзува со филмот претседателка зашто, кажано во оваа една реченица, ако само малку се ѕирне низ изборната клучалката и се види излезноста од 24-ти април и се констатира изборниот интерес на граѓаните, ќе се проектира мошне скромна бројка гласачки интерес, помалку од половината граѓани гласачи кои се упатиле на своите изборни локации, бројка која не достигнува ниту цели 50% . Линк...

ЗОРАН ИВАНОВ / ЦИВИЛ МЕДИА Не умри магаре за зелена трева е двосмислена народна изрека и ако се преведе на првиот круг избори 2024-та, би можело да се заклучи дека Силјановска Давкова е новиот врховен командант на АРМ но има и уште една народна која вели угоре високо, удолу длабоко па, би било умесно толку да не се избрзува со филмот претседателка зашто, кажано во оваа една реченица, ако само малку се ѕирне низ изборната клучалката и се види излезноста од 24-ти април и се констатира изборниот интерес на граѓаните, ќе се проектира мошне скромна бројка гласачки интерес, помалку од половината граѓани гласачи кои се упатиле на своите изборни локации, бројка која не достигнува ниту цели 50% и дека има изборен базен од околу или, попрецизно, од најмалку 300.000 гласови кај граѓаните кои наместо во средата да се наредат простум пред избирачките кутии, денот изборен си го преспаа дома па би било можно, еве нека е само како “на пример”, за вториот круг малку европски да се подразбудат и тогаш, исто така, е многу извесно 8 ми мај да биде изборен шок за актуелната победничка, секако и за партијата нејзин подржувач па АРМ сегашниот врховен командант да си го добие назад за уште пет години или пак, до догледно време, таа чест да му припадне прво на актуелниот времен собраниски спикер, потоа и на редовниот од новиот парламент но, и за едната и за другата претпоставка епилогот, сепак, ќе е во ноќта на 8-ми мај....

Во вториот круг од претседателските избори, што ќе се одржат на 8 мај заедно со парламентарните избори, одат кандидатите на ВМРО-ДПМНЕ и на СДСМ кои освоија најмногу гласови според првичните официјални резултати на Државната изборна комисија. Во тек се роковите за приговори до ДИК, кои можат да ги поднесат кандидатите за постапката на гласање и за сумирањето на резултатите. До денеска до 19 часот истекува рокот за поднесување на приговори за постапката на гласање, а до полноќ рокот за приговори што се однесуваат на сумирањето на резултатите по што ДИК треба да донесе одлука во рок од 72 часа. Како што вчера појасни претседателот на ДИК Александар Даштевски, кандидатите доколку не се задоволни од одлуката на ДИК, имаат право на тужба до Управниот суд кој, пак треба да одлучи во рок од 48 часа по приемот на тужбата. Првичните официјални резултати што вчера ги објави Државната изборна комисија покажуваат дека на гласање излегле 905.971 граѓанин односно дека одѕивот бил 49,93 проценти. За Силјановска-Давкова гласале 363.086 гласови или 40.08 проценти, за Пендаровски 180.500 гласачи или 19,92 проценти, за Бујар Османи од ДУИ 121.088 или 13,07 проценти, за Максим Димитриевски од ЗНАМ 83.856 гласови или 9,26 проценти, за Арбен Таравари од албанската опозиција Вреди 83.393 гласови или 9,2 проценти, за Билјана Ваковска од Левица 41.331 глас или 4,56 проценти и за Стево Јакимовски од ГРОМ – 8.121 глас. Гласањето на трите избирачки места во кумановско каде имаше прекин повеќе од три часа нема да се повтори бидејќи тоа, како што објаснија од ДИК, не влијае на конечните резултати, а ќе бидат разрешени и избирачките одбори на овие избирачки места. – Врз основа на пристигнатите записници од ОИК доставени до ДИК и од увидот во истите и комуникацијата што ја имавме остварено во текот на вчерашниот ден со ОИК Куманово утврдивме дека избирачките одбори на овие три места немаат постапено соодветно на упатствата што ги носи ДИК, истакна Бобан Стојановски од ДИК. Исто така ДИК ја задолжи и правната служба да утврди дали има основи за одговорност на избирачките одбори. На изборите на 8 мај во избирачките одбори ќе има по седум члена наместо сегашните пет со цел подобра ефикасност во организацијата на работа, избегнување гужви на гласачкото место и избегнување на можноста од евентуални грешки. Меѓународната набљудувачка мисија за изборите составена од претставници на ОБСЕ/ОДИХР и Советот на Европа го оцени првиот круг од изборите како позитивен при што во голема мера биле почитувани процедурите за гласање, додека во некои случаи при пребројувањето избирачките одбори не ги завршиле целосно пропишаните процедури. -Основните слободи беа почитувани во кампањата, но како што се приближуваше денот на изборите, а границите помеѓу претседателската и парламентарната трка почнаа да се замаглуваат, реториката стануваше се’ понегативна и во некои случаи дискриминаторска одразувајќи ја политичката фрагментација и етничките поделби, посочи Џилијан Стирк, шеф на мисијата ОБСЕ/ОДИХР на вчерашната прес-конференција. Во однос на распределбата на средствата за кампањата, оценката на ОБСЕ/ОДИХР е дека поврзаноста на распределбата на средствата за кампањата и медиумските можности со партиската припадност несразмерно ги фаворизирала кандидатите кои се поврзани со големите политички партии. Меѓународната набљудувачка мисија ќе го проследи и вториот круг на претседателските избори заедно со парламентарните избори на 8 мај, а конечната оценка за двојните избори во земјава ќе ги објави два-три месеци по завршување на изборите....

Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Тетово донесе Наредба за спроведување истражна постапка против 28-годишен жител на Непроштено, осомничен за разбојништво и поседување автоматска пушка. На 24 април, осомничениот, маскиран со „фантомка“, влегол во казино во Лешок и со автоматска пушка која на граѓаните им е забранета им се заканил на вработениот во обезбедувањето и на уште едно присутно лице. Ја репетирал автоматската пушка и им наредил на оштетените да легнат на подот, по што од фиоките на касите одзел 329.780 денари. На овој начин осомничениот сторил кривично дело – Разбојништво по член 237 став 4 во врска со став 1, како и кривично дело – Неовластено изработување, држење, посредување и тргување со оружје или распрскувачки материи по член 396 став 2 во врска со став 1 од Кривичниот законик. Јавниот обвинител до судијата на претходна постапка од Основниот суд во Тетово достави предлог за определување мерка притвор за осомниченото лице, бидејќи постои опасност од бегство, можност тој да влијае врз сведоците и да го повтори делото. Судот го прифати предлогот и определи притвор во траење од 30 дена....

Четири авиони на авиокомпании кои се дел од групацијата на „Луфтханза“ во наредните недели ќе ја шират европската идеја за со натпис на нивните трупови: „Да за Европа“. Станува збор за авиони од типот „Ербас А320“ на авикомпаниите „Луфтханза“, „Еуровингс“, „Аустриан Ерлајнс“ и „Брисел Ерлајнс“ кои ќе имаа задача да служат како амбасадори на европската идеја непосредно пред изборите за членови на Европарламентот. Четирите авиони на 13 мај „ќе се сретнат“ на аеродромот во Брисел, симболично манифестирајќи го европското единство. Инаку, ова не е првпат „Луфтханза“ да ја манифестира својата посветеност на Европа. Сличен поддршка на Европа „Луфтханза“ организираше и пред евроизборите во 2019 година....

„Престолнина на културата не е саем каде што ние ја изложуваме нашата култура за другите да дојдат и да ја видат. Тоа е процес којшто треба да заврши во 2028 година во којшто градот ќе се реформира културно, не само во содржините, туку и во институциите, програмите што ги нуди и на крајот да направи една годишна програма со којашто треба да ги импресионира и домашните, не само странските луѓе. Загрижен сум за тоа што ќе го направиме, не заради тоа што ќе има некаква реална опасност да ни го откажат или да ни ја земат титулата, тоа до сега се нема случено“, рече на интервју на Слободен печат во соработка со ЦИВИЛ Медиа и Трн. Мк. Тој додаде дека во однос на оваа прилика на Скопје да биде престолнина на културата, останува можноста да не се направи ништо од нешто, без никакви активности и ниту еден денар плус во културните институции, како што тргнала градоначалничката тоа го прави две и пол години. „Градиначалничката ги намалува средствата, ги затвора институциите, како што сега е случајот со МКЦ, речиси целосно е под клуч. Наместо ние да создаваме повеќе и да вклучуваме што повеќе луѓе и уметници и иницијативи во престолнина 28, ние ги десеткуваме луѓето и ги финансираме се посиромашно и посиромашно за на крај во 28ма да немаме речиси ништо. Би сакал да нагласам дека културна престолнина Скопје ќе стане и без Данела да мрдне со мал прст и без да се појави на настаните како што милува да прави. Но, не е поентата дали сме ја добиле титулата туку дали ќе направиме најмногу што можеме со таква прилика којашто ќе ни се даде“ потенцираше Наумоски....

Бројот на Австријците во апсолутна сиромаштија е зголемен за повеќе од 50 отсто, од 201.000 во 2022 година на 336.000 минатата година, соопшти Заводот за статистика на земјата. Според бројките презентирани од Статистика Австрија, погодените луѓе не можеле да си дозволат многу секојдневни работи како кирија, греење или храна. Децата и младите се релативно почесто погодени од сиромаштија отколку возрасните. Во опасност од сиромаштија се 41 отсто од самохраните родители и 31 отсто од семејствата со најмалку три деца. Според податоците, процентот на жители во ризик од сиромаштија би изнесувал дури 42 отсто без државна социјална помош....

Крадците кои краделе ретки први изданија на книги од класиката, од библиотеките низ Европа, од вчера се зад решетки. Се сомничат за исчезнувањето на најмалку 170 стари изданија, вредни вкупно 2,5 милиони евра и препродавање во Русија. Со тоа, книгите сега се изгубени и неповратни, според Европол. Како што соопшти денеска Европската полиција, четворица Грузијци се приведени во Грузија и Лeтoнија. Некои од украдените книги се продадени преку аукциски куќи во Санкт Петербург и Москва. Од бараните, тројца други се уапсени во Естонија, Франција и Литванија, а уште двајца осомничени се под судски надзор во Франција. Утврдено е дека оваа група во текот на 2022. и 2023 година успеала да украде стотици ретки книги во Чешка, Естонија, Финска, Франција, Германија, Летонија, Литванија, Полска и Швајцарија. Крадците најчесто избирале книги од руски писатели, како Александар Пушкин и Николај Гогољ. При испрашувањето на осомничените била откриена и една кражба што не е забележана претходно. Во акцијата, спасени се и повеќе од 150 книги, што би ја имале истата судбина. Кражбите се вршени како по сценарио на филм. Крадците влегувале во библиотека преправајќи се како „научни истражувачи“. Следи „објаснување“ дека „стручњаците“ сакаат лично да ги проверат старите дела оти „постои академски интерес“ за тоа. Сè изгледало како навистина „да ги проучуваат“ овие ретки и бесценети изданија, со мерење, фотографирање итн. Неколку недели или месеци подоцна „истражувачите“ повторно доаѓаат, барајќи ги истите книги. Но, овојпат носат фалсификувани примероци што во погоден миг ги вметнувале на местото на тукушто украдената книга. Копиите биле со исклучителен квалитет, па и потешко било да се откријат кражбите. Имало и случаи кога крадците се решиле на погруб пристап. Тие, во тој случај, откако претходно ќе влезат и проучат предметот на кражбата, едноставно ќе упаднат во библиотеката и ќе ги земат книгите. Меѓународната постапка почна откако Франција го извести Европол за кражбата во една од нејзините библиотеки. Потоа и други земји потврдија дека имало кражби на ретки изданија. Анализата на Европол ги поврза контактите на главните осомничени, а следи и обид да се идентификуваат потенцијалните купувачи....

Верувам дека соработките со новите генерации значат нивно воздигнување во светот на филмот и домашната кинематографија и истовремено придонесуваат за доближување на нивниот свет до нашето општество. Очекувам филмот да го реализираме според предвидената динамика и секако како продуцент, очекувам негов успех, во кино и на фестивали. – изјави Томи Салковски, продуцент на филмот. На локации во Скопје, поточно во Музејот на Македонија, вчера започна снимањето на новиот долгометражен игран филм на режисерката Косара Митиќ, насловен како „17“. Филмот е во продукција на „Црна Мачка Продукција“. “Филмот „17“ е фокусиран на средношколците и тинејџерите, кои се критична и ранлива демографија. Во свет заситен со социјални медиуми, каде што владеат вредности кои шокираат, „17“ ги предизвикува гледачите да се соочат со непријатните вистини за адолесценцијата и потрагата по потврда во дигиталниот пејзаж кој постојано се менува, притоа, оставајќи ги изложени повеќе од било кога досега на притисоците од средината и потребата за истражување на нивната сексуалност, рече Косара Митиќ, режисер на филмот. Од почетокот на снимањето на „17“ на Косара Митиќ Косара Митиќ е родена 1987 година во Скопје. Дипломирала на Факултетот за драмски уметности во Скопје, отсек Филмска и ТВ режија во 2013 година во класата на проф. Столе Попов. Досега режирала неколку кратки филмови, меѓу кои „Црвената соба“ (2016), „Роденден“ (2015) и „Намини бар еднаш“ (2013) кои биле прикажани на повеќе од 20 фестивали ширум светот. “17“е прв долгометражен филм на Митиќ, која во својата филмска биографија како режисер ги запиша краткометражните филмови „Црвената соба“ (2016), „Роденден“ (2015) и „Намини бар еднаш“ (2013). Во своето долгометражно првенче, режисерката фокусот го става на откривање на скриените комплексности на тинејџерскиот живот во општеството во транзиција. Сценариото инспирирано од настан од реалниот живот, ја следи Сара, 17 годишна девојка која се движи низ бурните води на адолесценцијата среде општествените притисоци и личните предизвици. Додека Сара се бори со трауми и тајни, филмот навлегува во темите на идентитетот, сексуалноста и општествените очекувања. Преку суров реализам, „17“ се стреми да поттикне мисловно истражување на суровата реалност со која се соочува денешната младина. Од почетокот на снимањето на „17“ на Косара Митиќ Верувам дека соработките со новите генерации значат нивно воздигнување во светот на филмот и домашната кинематографија и истовремено придонесуваат за доближување на нивниот свет до нашето општество. Очекувам филмот да го реализираме според предвидената динамика и секако како продуцент, очекувам негов успех, во кино и на фестивали. – изјави Томи Салковски, продуцент на филмот. Црна Мачка Продукција e формирана во 2015 година, со првична замисла да развива и реализира дела на млади автори во подем, за почеток фокусирајќи се на кратките играни и документарните филмови. Целта на Црна Мачка Продукција е да им помогне на сценаристи и режисери од поновите генерации да ги прикажат своите креативност и талент, овозможувајќи им да ги реализираат нивните идеи и концепти. До сега, има продуцирано неколку филмови, кои успешно се претставија и беа наградени на некои од најголемите светски фестивали, меѓу кои: малцинските копродукции УЛИШТЕ (2021) во режија на Блерта Башоли, трикратно награден на Филмскиот фестивал Санденс во САД и ЛЕТЕЧКИОТ ЦИРКУС (2019) во режија на Фатос Бериша, краткиот документарен филм КАМЕНА ГРАДИНА (2018) во режија на Даријан Пејовски, и кратките играни филма ЦРВЕНАТА СОБА, режија на Косара Митиќ и ВИДИ ЈА ТИ НЕА на Горан Столевски, прикажан и наградуван на над 30 значајни филмски фестивали во светски рамки. Од почетокот на снимањето на „17“ на Косара Митиќ Филмот се реализира во копродукција со „Арт&Попкорн“ од Србија и „Децембер“ од Словенија, со поддршка од македонската Агенција за филм, Филмскиот центар на Србија и Словенечкиот филмски фонд. Снимањето, кое официјално започна денес, на 25.04.2024 и ќе трае до 18.05.2024 година, е планирано да се реализира на повеќе локации во Скопје и Битола. Од почетокот на снимањето на „17“ на Косара Митиќ „17“ – во фаза на продукција (Македонија, Србија и Словенија) Актерска екипа: Ева Костиќ Мартина Даниловска Ева Стојчевска Петар Маниќ Ирена Димеска Луна Бејков Христијан Ристески Алина Христовска Даме Јовески Јован Тодоров Мина Јелушиќ Тодор Стојковски Иво Јездиќ Ана Стојановска Жаклина Стевковска Сашко Коцев Оливер Митковски Авторска екипа: Режија: Косара Митиќ Сценарио: Косара Митиќ, Огњен Свиличиќ Продуценти: Томи Салковски, Кристијан Буровски Кинематографер: Наум Доксевски Сценографи: Дејан Ѓошевски, Александра Чевреска Костимограф: Жаклина Крстевска Шминка и фризура: Карла Лазиќ / Србија Снимател на звук: Аљаж Лукан / Словенија Монтажа: Дејан Смилески Продуцент Црна Мачка Продукција (MKD) Томи Салковски, Кристијан Буровски Копродуценти Арт&Попкорн (SRB) Мирослав Могоровиќ Децембер (SVN) Владо Булајиќ, Лија Погачник...

Учениците од основните и средните училишта од понеделник, 29 април, заклучно со 6 мај 2024, ќе бидат на пролетен распуст кој е воведен во оваа учебна година. Првпат има промена и во календарот за настава, така што 2023/2024 за основците ќе заврши на 17 јуни, а за средношколците, како и во минатите години – на 10 јуни. Училиштата нема да работат на 8 мај (среда) кога ќе се одржуваат вториот круг од Претседателските избори и Парламентарните избори 2024. Ден претходно, вторник 7 мај, скратени часови и работно време до 11 часот ќе имаат оние училишта каде што утредента ќе се организира гласањето. Како што информираше Министерството за образование и наука, наставата од двата дена кои поради изборите се неработни ќе бидат одработени во работни денови со подолг престој на учениците во училиштата за да се реализираат дополнителни часови. Скопските ученици треба да надоместат и за пропуштеното од наставата на 30 ноември 2023 кога во главниот град беше организиран Советот на министри на ОБСЕ. За планирањето и организирањето на дополнителните часови, МОН ги задолжи директорите на училиштата. -Дополнувањето на нереализираните наставни часови ќе го планираат и организираат директорите на училиштата и ќе се реализира со подолг престој на учениците во денови од работната недела, во рамки на шестчасовното работно време на наставниците, соопшти МОН откако по реакции во јавноста и од синдикатите ја повлече претходната одлука пропуштената настава да се надомести во саботи....

На свечена церемонија на античкиот стадион „Панатенаик“ во Атина, каде што во 1896 година беа одржани првите модерни Олимписки игри, попладнево олимпискиот оган ќе им биде предаден на организаторите на ЛОИ „Париз 2024“. Откако олимпискиот оган минатиот вторник беше запален во античка Олимпија, помина 11 дена низ цела Грција, денеска ќе го преземат организаторите на Летните олимписки игри, а утре ќе тргне за Франција, за првпат, по морски пат и на 8 мај ќе стигне во Марсеј. На атинското пристаниште Пиреас веќе е закотвен историскиот едреник со три јарболи „Белем“, кој е подготвен, утре да го започне патувањето, пренесувајќи го олимпискиот оган. Станува збор за брод стар 127 години, кој на првото патување во 1896 година, како товарен брод пренесувал шеќер од Западна Индија, какао и кафе од Бразил и Француска Гвајана до Нант. Истата година кога бродот го започнал првото патување, во 1896 година, во Атина се одржаа првите модерни Олимписки игри, токму на стадионот каде што попладнево ќе се одржи и свечената манифестација. Според најавите, олимпискиот оган на стадионот „Панатинаик“ ќе го внесе грчката шампионка во брзо одење Антигони Дрисбиоти и последниот штафетен факел ќе му предаде на капитенот на ватерполо репрезентацијата на Грција Јанис Фундулис, која на Олимписките игри во Токио го освои сребрениот медал. Веднаш потоа, претседателот на грчкиот олимписки комитет, Спирос Капралос, официјално ќе му го предаде олимпискиот факел на претседателот на Организацискиот комитет „Париз 2024“ Тони Естанге. Олимпискиот оган пред да пристигне на стадионот, повторно ќе помине низ улиците во центарот на Атина, откако сабајлево ќе пристигне од Коринт. Во изминатите 11 дена, пламенот патуваше низ цела Грција, од најјужната до најсеверната точка, од исток до запад, од Крит до Александруполи и од Крф до Кастелоризо, поминувајќи низ 13 региони, седум острови, 43 градови, 41 општина, пет заедници, 10 археолошки локалитети и два олимписки музеи во Атина и Солун, односно вкупно 5.202 километри и 563 наутички милји. Минатата сабота, на петтиот ден од штафетното пренесување, олимпискиот оган откако во текот на ноќта беше на Акропол, помина низ повеќе локации низ Атина пред да замине кон централна Грција. Манифестациите во Грција, како палењето на огнот во античка Олимпија на 16 април, така и штафетното пренесување низ земјата и предавањето на организаторите во Атина, по пауза од четири години се одржуваат регуларно и се отворени за граѓаните, со оглед на тоа дека во октомври 2021 година и март 2020 година поради пандемијата сите свечености беа без публика, а олимпискиот оган за Зимските Олимписки игри „Пекинг 2022“ и Летните Олимписки игри „Токио 2020“ од Атина замина без штафетното да патува низ Грција, туку директно им беше пренесен на домаќините. Летните Олимписки игри во Париз ќе се одржат од 26 јули до 11 август....

Проф д-р ЦанеТ. Мојаноски на замолница за НОВАтв.мк, а во екот на претседателските и парламентарните избори во Република Северна Македонија, за читателите на порталот да подготви студија, практично анализа за структуралната кадровска понуда за годинешниве парламентарни изборни за новиот четиригодишен состав на македонското собрание закажани за 24-ти април 2024. НОВАтв.мк, во категоријата Тема во 6 последователни продолженија, ќе ја објави студијата на проф. Д-р Цане Т. Мојаноски насловена „Цртички за кандидатската понуда за парламентарните избори во мај 2024 година“. Линк за првото продолжение...

Проф д-р Цане Т. Мојаноски Прво продолжение: Изборното однесување е сложен алгоритам, кој е условен од бројни детерминанти. Тој алгоритам настојува да ги идентификува факторите што го придвижуваат поединецот да излезе на избори, да донесе изборна одлука и да ја изрази сопствената суверена волја. Изборното однесување е сложена равенка со повеќе непознати, која, не е операционализирана во соодветен истражувачки инструмент, кој може да понуди резултат, кој е доволно релијабилен, проверлив и доволно точен за да може да се изведе прогноза, која ќе е надвор од концептот на веројатноста, а ќе е поблизок на условеноста на појавите и процесите. Таа определба, да се пронајде „волшебната“ формула, која ќе ги скрати изборните „маки и тегоби“ на субјектите што учествуваат во изборниот процес, не е пронајдена и дека сегашните сознајни и други помошни содржини и средства, што се на располагање го нудат просторот и дометите на очекувањата, односно на веројатно дозволеното ниво на очекување на резултатот. Без претензија да исцртуваме или нудиме модели за решение на загатките, во овој текст ќе актуализираме дел од дилемите при идентификацијата на детерминантите што на еден или друг начин, повеќе или помалку, влијаат на изборната одлука и на изборното однесување на избирачот. Во овој текст, исто така, се осврнуваме на карактеристиките на предложените и прифатените листи на кандидатите за парламентарните избори кои се закажани за 8 Мај 2024 година. Оттаму, анализата е фокусирана на кандидирањето како значаен елемент на изборната техника и обезбедувањето на останатите претпоставки за реализација на залагањата за непосредни и фер избори. Од тој аспект, треба да се промисли и претпостави колку од сегашната кадровска понуда и кои изборни преференции можат да се идентификуваат од карактеристиките на понудените кадровски потенцијали. Овде треба да укажеме дека податоците што се предмет на анализа имаат неколку обележја, што објективно, не создава можности за сите дилеми да се понудат гледишта кои ќе обезбедат поцелосни или нема доволно основи за изведување заклучоци што ќе можат да се препознаат меѓу граѓанството во македонските средини. Изборите се процес на донесување одлуки, при што најчесто се врзува за состојби во кои граѓаните на општи, непосредни и фер избори, се определуваат за кандидатот или политичката партија и на тој начин го формираат претставничкото тело. Во современите демократски системи изборите се поврзани и со механизмот преку кој се пополнуваат мандатите во законодавните тела и во други органи, како што се извршните и судските органи. Покрај на државно ниво, избори се спроведуваат и во други субјекти, во кои се создаваат можности членовите на организациите и телата да донесуваат одлуки, согласно целите и нивната волја. Кадровското профилирање на кандидатските листи амалгам за изборната одлука – изборна мотивација, изборни модели Кадровското профилирање на политичките партии и другите субјекти што учествуваат во изборниот процес, посебно во фазата на кандидирањето е значајна активност, која влијае на поттикнувањето и мотивирањето на избирачите и фокусирањето на изборот за кандидатска листа и за кандидатите во неа. Има бројни студии што се занимаваат со изборната мотивација. Овде нема да се занимаваме со бројните прашања и дилеми, туку врз основа на понудената емпирија да упатиме на некои од факторите што влијаат на изборната мотивација. Изборната мотивација е поливалентна структура, која е детерминирана од определен број фактори кои влијаат на одлуката да се гласа и, доколку се донесе таква одлука, клучно е да се идентификува кои сѐ преференции влијаеле на гласачот да се определи за определена партија или кандидат, да ѝ го довери својот глас, односно да гласа. Изборната мотивација по правило се однесува на причините поради кои поединецот својот глас го дава на одредена партија или кандидат. Меѓу факторите, во нај општа смисла се потенцира целно-рационална мотивација, која ја поврзуваат со довербата што ја има избирачот во општите цели и политиката на субјектот што го преферира, или со кој се идентификува, таквите цели и политики ги смета за очекувани, прифатливи и му ја зајакнуваат довербата во него. Потоа се зборува за емоционално-афективна мотивација според која избирачот постапува во согласност со одредена политика поради позитивните чувства или наклонетоста што ја има кон политичкиот субјект. Референтната мотивација е поврзана со определена референтна група, затоа тој ја прифаќа политиката и постапува во согласност со неа затоа што верува и ги прифаќа ставовите и однесувањето членовите на групата. инструментално-рационалната мотивација се однесува на поведението на поединецот кој својата согласност со определена политика, се мотивира преку очекувањето на лична корист од неа. Во литературата за изборна мотивација, постојат неколку модели кои се обидуваат да ги објаснат одлуките на избирачите да гласаат за определена партија или кандидат, што е резултанта на различните фактори на изборното однесување. Треба да се има предвид дека не постојат универзални модели и дека секој модел нуди определена веројатност, но не и сигурност, односно детерминираност. Тоа значи, дека на изборната одлука на граѓанинот, на различни групи избирачи, може да се темели на бројни детерминанти, како и тоа дека, постојат настојувања да се идентификуваат модели како доминантни обрасци за донесување изборни одлуки и во врска со изборното однесување. Исто така, се зборува за ефектот на индиректните детерминанти, што условуваат да се конструираат социо-демографските, економските и психолошките модели на изборно однесување. Во тој контекст се и определувањето на непосредните детерминанти врз кои се темели моделот на ставови и на социо-психолошкиот модел на изборно однесување. Економскиот модел на изборно однесување Во литературата се зборува за моделот на социо-демографските детерминанти во истражувањето на изборната мотивација и изборното однесување чии автори се Лазарсфелд и Берелсон, со студија „Изборот на народот“ од 1940 година, всушност го започнале истражувањето на изборното однесување. Своите гледишта тие ги темелеле врз основа на сознанијата на припадниците на определени класи и слоеви, возрасни и полови групи, професии, верски, етнички и расни групи итн., за тоа дека тие со голема веројатност, може да се очекува тие да гласаат за определена партија или кандидат, што било основа за прогнозирање на изборните резултати, во профилирањето на изборни стратегии, во нивното комбинирање, односно во настојувањето да се понуди оптимално и применливо решение за прогнозирање и добивање на изборите. Врз основа на социо-демографските карактеристики на избирачите се определени неколку облици на гласање, поврзани со социјалното потекло, генерациската припадност, семејната партиска идентификација, припадноста на определена група и на тоа слично. Под влијание на економските теории е конструиран економскиот модел на изборно однесување. Овој концепт во фокусот го има рационалниот гласач кој одлучува за кого ќе гласа врз основа на состојбата на економијата во меѓу изборниот период, односно врз основа на проценката на сопствената финансиска состојба. Поддржувачите и промоторите на овој модел сметаат дека прогнозите за изборните резултати, по правило, се изведени од објективни показатели за состојбата на економијата, како што е стапката на невработеност, инфлацијата, потрошувачката кошница, разликите во доходите итн. Овој модел внимание посветува на тоа какви се проценките на избирачите, посебно, дали нивната финансиска состојба и состојбата на економијата се подобри или полоши, дали и колку изборните понуди ги задоволуваат нивните очекувања и потреби. Во овој модел се оди од претпоставката дека економскиот напредок на земјата и подобрувањето на положбата на општествената група на која припаѓа избирачот се најдобра гаранција за гласање за партијата на власт и обратно, дека периодите на економска нестабилност ги намалуваат изборните можности на партиите и кандидатите на власт, т.е. ги зголемуваат можностите на опозициските партии и нивните кандидати. Бројни автори го истражуваат „рационалното“ однесување на избирачите. Имено според овој концепт избирачот постапува рационално кога гласа за партијата за која верува дека ќе му обезбеди повеќе „бенефиции“, при што повеќе привилегии, материјална корист, зголемување на приходите, стекнување можност да се учествува во трошокот на буџетските пари. Според овој модел избирачот може да учествува на избори само доколку очекуваната добивка ги надмине трошоците. Тие сметаат дека се зависи од проценката на избирачот, дали промената на власта може да му донесе профит тоа е основата за кого ќе гласа на денот на изборите. Основниот проблем на „рационалниот“ пристап во објаснувањето на изборното однесување е во тоа што овој модел премногу верува на „ладната објективност“ и каматната пресметка на избирачот, а ја запоставува „ирационалноста“ на поединецот, која обично е условена од вкусовите и афинитети, верувањата и припаѓањето на различни групи. Во литературата внимание му се посветува на психолошкиот модел на изборно однесување, кој во основа, поаѓа од гледиштето дека избирачот е инспириран од афективни, дури и несвесни пориви кои ја определуваат неговата изборна одлука, тие пориви најчесто се врзани со стравот, желба за сигурност, љубомората и агресивноста кон кандидатот итн. Мичигенскиот социо-психолошки модел на изборно однесување Овие модели на изборна мотивација се засноваат на т.н. индиректни детерминанти на изборно однесување. Така се смета, ако избирачот е млад, работник, верник итн., треба да се очекува да гласа за определена политичка партија која ги има преференции кои ги задоволуваат неговите очекувања. Искуството покажува дека мнозинството работници, млади, верници, (христијани, православни, католици, протестанти, муслимани и други), од град или село, гласаат за определена партија затоа што припаѓаат на различни групи, се придружуваат кон различни тенденции, оценуваат што определена партија или нејзиниот кандидат претставува, колку може да му верува и што може од нив да очекува. Моделот на ставови на изборното однесување се јавува во неколку варијанти. Најзачестен е моделот на дистанца , според кој секој граѓанин избирач има идеја и претстава за партијата, односно за кандидатот и доколку разликата меѓу неговите перцепции за идеално и фактичкото се помали, толкава е и веројатноста тој да гласа за определена партија, односно кандидат. Овој модел се заснова на претпоставката за конзистентност на ставовите. Мичигенскиот социо-психолошки модел на изборно однесување претставува поразвиена варијанта на моделот на ставови, кој како непосредни детерминанти на изборното однесување ги зема партиската идентификација, партискиот имиџ и темите покренати во кампањата. Според овој модел, партиската идентификација е клучна детерминанта за донесување одлука на изборите. Сликата на лидерот, односно кандидатот се смета за една од особено значајните детерминанти на изборната ориентација Концептот на партиска идентификација е недоволно дефиниран, како што, впрочем, не се доволно дефинирани и другите концепти со кои таа е поврзана. Како фактор на изборната мотивација, партиската идентификација и имиџот на кандидатот, се сметаат за основни при прогнозирањето на изборното однесување, односно се претпоставува дека партиите комуницираат со електоратот и затоа нивната стратегија е насочена кон градење на соодветна слика за оние делови од електоратот на чии гласови се надеваат, односно имиџот на Партијата го набљудуваат како клучен фактор во детерминирањето на одлуката на избирачите. Сликата за партијата се формира и се менува во контекст на сеопфатната понуда на политичкиот пазар, што би значело дека имиџот на одредена партија, поточно „партискиот диференцијал“ е разликата што може да се идентификува во однос на другите партии. Сликата на лидерот, односно кандидатот се смета за една од особено значајните детерминанти на изборната ориентација, а гласањето во кое овој фактор е пресуден се нарекува гласање за кандидатот. Важноста на имиџот на кандидатот за изборната одлука на гласачите произлегува од фактот што на избирачите во поголема мера влијае верувањето во способноста на кандидатот да спроведе определена политика, отколку самата политика за која тој се залага, односно кандидатот и партијата му влеваат сигурност дека се подготвени да ги остварат залагањата. Во овој контекст е значаен и моделот на тематското определување, односно носење изборна одлука како резултанта на понуда на прашања за кои избирачот е особено заинтересиран, односно тој се определува за партија или кандидат што му нудат прифатливи решенија. Овој облик на гласање, по определено прашање, подразбира рационален избор на избирачот помеѓу алтернативите што му се понудени и проценката за потенцијалните придобивки, односно загубите што ќе настанат во случај на победа на еден од учесниците на изборите. Покрај горенаведеното, постојат и други фактори што влијаат врз формирањето на изборната одлука на избирачите, а тие се поврзани со системските фактори, како што е моделот на изборен систем; видот на изборите, дали се претседателски, парламентарни или локални, како што се општите политички и институционални услови, како што се положбата и улогата на партиите во политичкиот живот, видот на кампањата и нејзиниот однос актуелните прашања и проблеми....

Во тек се роковите за приговори до ДИК, кои можат да ги поднесат кандидатите за постапката на гласање и за сумирањето на резултатите. До денеска до 19 часот истекува рокот за поднесување на приговори за постапката на гласање, а до полноќ рокот за приговори што се однесуваат на сумирањето на резултатите по што ДИК треба да донесе одлука во рок од 72 часа. Како што вчера појасни претседателот на ДИК Александар Даштевски, кандидатите доколку не се задоволни од одлуката на ДИК, имаат право на тужба до Управниот суд кој, пак треба да одлучи во рок од 48 часа по приемот на тужбата. Првичните официјални резултати што вчера ги објави Државната изборна комисија покажуваат дека на гласање излегле 905.971 граѓанин односно дека одѕивот бил 49,93 проценти....

Мирен изборен ден, демократски и фер изборен натпревар и висока излезност се главните карактеристики на изборниот ден. Институциите обезбедија коректен изборен процес во кој граѓанкитe и граѓаните можеа слободно да гласаат. Политичките партии и претседателските кандидати имаа можност непречено да ги претстават своите програми и концепти во јавноста, а медиумите немаа пречки во известувањето. Тоа е прелиминарната оценка на ЦИВИЛ на Претседателските избори што се одржаа на 24 април. ЦИВИЛ – Центар за слобода спроведува сеопфатен долгорочен изборен мониторинг на Претседателските и Парламентарните избори, од моментот на нивно распишување 14 февруари. Посебно внимание во долгорочниот мониторинг на организацијата се посветува на дезинформациите, говорот на омразата и странското малигно влијание, како и на политичкото финансирање, медиумите и почитувањето на законските стандарди во текот на изборниот процес. ЦИВИЛ спроведе мониторинг на Претседателските избори на 24 април со 51 акредитиран набљудувач. Сите набљудувачи на ЦИВИЛ се мобилни, односно посетуваат поголем број избирачки места, но го набљудуваат поширокиот регион во кој се распоредени. Мониторингот на терен се спроведе преку мобилни краткорочни теренски набљудувачи во Скопје, Куманово, Пробиштип, Штип, Кочани, Велес, Кавадарци, Прилеп, Битола, Охрид, Струга, Кичево, Тетово, Гостивар. Набљудувањето на терен се спроведува во 13 категории (плус „друго“), што обезбедува целосна информација за тоа што се случува. Набљудувачите регистрираа повеќе од 60 случаи на нерегуларности во текот на гласањето на 24 април. Поголем дел од тие нерегуларности беа од техничка природа. Поточно, во повеќе случаи се работеше за неисправност на фингерпринт апаратите или за неможност да се вчитаат податоците на поединечни гласачи. Изборната администрација успешно се справи со овие технички предизвици. Сепак, во два случаи, гласачите се откажаа од гласањето поради должината на чекањето. Посериозно нарушување на стандардите се бележи во десетина случаи во кои поединци од изборната администрација (избирачките одбори) сугерираа, односно вршеа влијание врз гласачите – за кого да гласаат. МВР извести за пет, а ЦИВИЛ за еден случај на фотографирање на гласачкото ливче. Регистрирани се и неколку случаи на нарушување на тајноста на гласањето, како и повреда на правото на глас. Кршењето на изборниот молк беше регистрирано во неколку случаи, како на терен, така и на социјалните мрежи и во дел од медиумите. Иако беа пријавени неколку сомнежи за изборен поткуп, не беа обезбедени докази за такви дејствија. ЦИВИЛ подготвува целосен извештај со сите поединечни случаи и избирачки места, односно локации каде што се регистрирани изборни нерегуларности на денот на гласањето, како и целосен извештај од долгорочниот мониторинг. Целосниот извештај, заедно со анализите и препораките што произлегуваат од мониторингот, ќе биде објавен по завршувањето на изборниот процес. ЦИВИЛ е на располагање на јавноста, институциите и медиумите за детали и согледувања поврзани со претседателските и парламентарните избори, како и за сите останати прашања поврзани со демократските процеси. На парламентарните избори на 8 мај, ЦИВИЛ ќе распореди околу 100 акредитирани набљудувачи. https://civilmedia.mk/preliminaren-izveshtaj-na-tsivil-za-pretsedatelskite-izbori-miren-izboren-den-demokratski-i-fer-izboren-natprevar/...

Артан Груби од ДУИ на денешната прес-конференција пред Општина Чаир се појави со куфер. Тој со стихови од рап песна објасни дека куферот е за албанската опозиција од која побара да ги депонираат оставките. -Песната вели дека им ја разбираме позицијата во која што се ден денес. Актуелниот и формален градоначалник Изет Меџити, како и неговиот нотар кој е овластен потписник Висар Ганиу и му ги потпишува неговите одлуки кој тој ги носи, „им ја знаеме позицијата, но мора да ја види топ листата“. А, на топ листата број еден се луѓево што се тука и граѓаните на Чаир. И затоа нека си го земе куферчето, мало е затоа што толкави му се работите, нека се отпакува и да си замине и да ја ослободи окупираната Општина Чаир, рече Груби. На новинарско прашање дали стравува дека овој настан од албанската опозиција ќе го проценуваат како провокација и оти ќе може да има тензии, Груби рече дека воопшто нема тензии и посочи дека граѓаните се определиле за европска иднина. -Тие треба да го одржат својот збор кој го кажаа јавно дека нотаризирале изјави за оставка во случај на пораз со само еден глас, а изгубија со 40 илјади гласови кои ќе станат 80 илјади гласови на 8 мај затоа што граѓаните не сакаат изолација, не сакаат слуги на Мицкоски и на Апасиев, туку сакаат да бидат претставувани од силна партија и силна коалиција која е европски ориентирана, рече Груби. Скендер Реџепи-Зејд од коалицијата „Европски фронт“ нагласи дека денеска се пред Општина Чаир и посочи дека наредните денови ќе одат и во другите четири општини кои се менаџираат од коалицијата „Влен“ за да побараат оставка. -Тука сме пред Општина Чаир и ќе бидеме и во другите четири општини во кои што членовите на „Влен“ ги менаџираа досега. Тука сме за да побараме оставка на секој претседател од „Невреди“ оти тие дадоа збор и пред нотар поднесоа потписи дека ќе си поднесат оставка сите четири доколку изгубат на претседателските избори. Сите сме сведоци дека вчера изгубија и изгубија длабоко и барем загубата машки да успеат да си одговараат и да поднесат оставка, рече тој. На новинарско прашање кого ќе поддржат од двајцата претседателски кандидати во вториот круг, Зејд рече дека тој лично не би гласал за ниту едниот од нив двајца. Потенцира дека за ова прашање допрва ќе донесат одлука сите претседатели на коалицијата „Европски фронт“. -Јас лично не би гласал ниту за едниот, ниту за другиот. Таква перспектива досега не научивме од Македонците да бидат спремни да гласаат за Албанец. Меѓутоа, крајната одлука ќе ја донесе фронтот. Тоа личното нека остане мое лично мислење, рече тој. Коментирајќи го вчерашниот повик на претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски за коалицирање со Коалицијата „Вреди“, Зејд -Вчера беа претседателски избори и нормално е Мицкоски ќе се обиде со послабиот и сервилниот да си направи влада. Меѓутоа, суверенот во оваа ситуација се граѓаните кои живеат во општините во кои што мнозинството се Албанци и ако тие одлучат дека на 8 мај ние ќе ги предводиме Албанците и немакедонците од овие општини, бездруго ние ќе можеме да одлучиме што ќе се случи со иднината. Воопшто нема да вреди таа изјава. Доколку, а така ќе биде, на 8 мај ние си славиме длабока победа, двојна повеќе од вчерашната на претседателските избори, рече Зејд....

Првиот круг од претседателските избори беше конкурентен и гласачите можеа да направат информиран избор. Денот на изборите севкупно беше оценет позитивно при што во голема мера се почитуваа процедурите за гласање, додека во некои случаи при пребројувањето избирачките одбори не ги завршија целосно пропишаните процедури. Ова се прелиминарните заклучоци на меѓународната набљудувачка мисија за изборите составена од претставници на ОБСЕ/ОДИХР и Советот на Европа изнесени денеска на прес-конференција. Џилијан Стирк, шеф на мисијата ОБСЕ/ОДИХР во контекст на законската рамка истакна дека таа е основа за демократски избори, но оти не регулира во доволна мера некои од важните елементи на претседателската трка. Посочи дека неодамнешните измени во Изборниот законик беа воведени преку процес на кој му недостасувало транспарентност и консултации со јавноста. -Основните слободи беа почитувани во кампањата, но како што се приближуваше денот на изборите, а границите помеѓу претседателската и парламентарната трка почнаа да се замаглуваат, реториката стануваше се’ понегативна и во некои случаи дискриминаторска одразувајќи ја политичката фрагментација и етничките поделби, посочи Стирк. Таа се осврна и на недоволната застапеност на, како што вели, жените во кампањата, како и на тоа дека ограничениот ангажман со жените гласачи покажал потреба од поголема посветеност на обезбедување нивна вклученост во политичкиот живот. Во извештајот има наводи и за распределбата на средствата за кампања. – Поврзаноста на распределбата на средствата за кампања и медиумските можности со партиската припадност несразмерно ги фаворизираше кандидатите кои се поврзани со големите политички партии, наведе Стирк. Во однос на изборната администрација таа нагласи дека и покрај нејзините ограничени човечки и технички ресурси, таа генерално уживала доверба на јавноста во поглед на нејзиниот технички капацитет и ефикасно управување со процесот во целост. Меѓународната набљудувачка мисија ќе го проследи и вториот круг на претседателските избори заедно со парламентарните избори на 8 мај, а конечната оценка за претседателските и парламентарните избори ќе бидат објавени два-три месеци по завршувањето на изборите....

Претседателскиот кандидат на албанската опозициска коалиција „Вреди“, Арбен Таравари преку соопштение ја демантира веста објавена од албанскиот „Топ-ченел“ оти вчера тајно се сретнал и добил понуда од претседателот на Демократската унија за интеграција Али Ахмети по резултати од претседателските избори. Во веста на „Топ-ченел“ се вели дека „Таравари добил сериозна понуда од Ахмети да се приклучи на „Европскиот фронт’“, за која велат дека самиот Таравари ја потврдил информацијата за средбата“. -Неколку часа по поразот на вчерашните претседателски избори, претседателот на Алијансата за Албанците, Арбен Таравари одржал тајна средба со претседателот на ДУИ, Али Ахмети и техничкиот премиер на Северна Македонија, Талат Џафери. Самиот Таравари ја потврди средбата за домашните медиуми, но не сакаше да даде повеќе детали. Прашан дали ќе ја прифати понудата што му ја дал првиот човек на ДУИ, Али Ахмети, Таравари изјави дека наредните денови јавно ќе проговори. Медиумите објавија дека на средбата на која присуствувал и еден министер од ДУИ во владиниот кабинет, Ахмети му дал сериозна понуда на Арбен Таравари да се приклучи на „Европскиот фронт“ и сега се очекува неговиот конечен одговор, објави „Топ-ченел“. Таравари во вели дека оваа вест е лажна и посочува дека не би било изненадување доколку дојде Ахмети со некаква понуда до него. -Со жалење денеска од еден многу сериозен албански медиум како што е Топ-ченел дознав дека синоќа сум се сретнал со господинот Ахмети и други функционери на ДУИ, за да слушнам понуда од него. Не, не е вистина. Кој и да ја дал оваа вест на Топ-ченел, лаже. Синоќа му честитав на мојот тим и мирно денеска продолжуваме со нашата работа Кон промената! Навикнат сум на понудите на Ахмети и мислам дека не би било изненадување доколку дојде до мене, но оваа вест е лажна, истакнува Таравари. На вчерашниот прв круг од претседателските избори претседателскиот кандидат на „Влен“, Таравари е на четврто место од седуммината кандидати со освоени 83.356 или 9,21 отсто од гласовите, додека претседателскиот кандидат на „Европскиот фронт“, Бујар Османи е на третото место со освоени 120.903 гласови или 13,36 проценти. Бујар Османи победи во Арачиново (53,51 отсто), Боговиње (55,33 отсто), Врапчиште (58,02 отсто), Дебар (49,88 отсто), Долнени (32,95 отсто), Желино (49,45 отсто), Липково (56,83 отсто), Пласница (66,91 отсто), Сарај (55,49 отсто), Струга (39,38 отсто), Студеничани (50,54 отсто), Теарце (41,30 отсто), Тетово (37,91 отсто), Чаир (40,65 отсто), Центар Жупа (35,03 отсто) и Шуто Оризари (37,11 отсто). Арбен Таравари освои најмногу гласови во Гостивар (32,26 отсто). Првичните резултати што Државната изборна комисија ги објави изутрината на својата веб-страница покажуваат дека од обработени речиси 100 проценти од гласачките ливчиња, најмногу гласови на вчерашните претседателски избори освои кандидатката на ВМРО-ДПМНЕ Гордана Силјановска Давкова, 362.682 (40,08 отсто), пред Стево Пендаровски од СДСМ со 180.306 (19,93 отсто)....

Иако Пари Сен Жермен допрва треба да ја обезбеди титулата во Лига 1, францускиот хегемон продолжува да испишува историја во својата домашна лига. Парижаните со вчерашниот успех против тимот на Лориен со 4:1 ја продолжија низата без пораз на гостински терен на 22 последователни натпревари, што до сега не го направила ниту една екипа во тамошниот шампионат. Пари Сен Жермен последен пат загуби на гостински терен на 11 февруари 2023 година во натпреварот од 23. коло на Лига 1 минатата сезона, кога беа поразени со 1:3 од Монако. Претходниот подвиг му припадна на Лион, кој беше непоразен на гостувањата од март 2005 до април 2006 година. Големата ѕвезда на тимот, Килијан Мбапе, исто така се запиша и асистираше во мечот против Лориен, со што се искачи на 43 гола во сезоната и го подобри својот личен максимум во однос на постигнувањето голови во една сезона. Парижаните во моментов имаат 11 бода предност пред второпласираниот Монако, а доколку победат на претстојниот меч против тимот од Ле Авр на 27 април (сабота) ќе ја обезбедат и титулата....

На психијатриско вештачење се испратени во Специјалната затворска болница во Белград осомничените С.Ј. и Д.Д, за убиството на двегодишната Данка Илиќ во Бор, јави Н1. Двете лица, вработени во Водовод Бор, на возраст од 50 години беа уапсени на 4 април под сомнение дека го убиле двегодишното девојче. Двајцата осомничени, како што тогаш информираа од полицијата, во целост го признале извршувањето на тоа кривично дело. Тие беа сослушани на 5 април во Обвинителството во Заечар, кога Д.Д. во целост го признал извршувањето на делото, додека Ј.С. бранеше со молчење. Тогаш на осомничените им беше изречена мерка притвор од еден месец. Телото на двегодишното девојче до денеска не е пронајдено....

Два гранта за стручно образование и обуки во областа на медицинските науки, ИТ, машинската и електро индустријата, вредни околу еден милион евра, им беа доделени денеска на два конзорциума, формирани од висообразовни институции и компании. Грантовите ќе се искористат за набавка на опрема и надградба на инфраструктурата во високо-образовните институции за поефикасно спроведување на дуалното образование. Средствата се доделени во рамки на Регионалниот фонд за предизвици. Како што оцени извршниот директор на Стопанската комора, Антони Пешев, во конзорциумите има многу компании што значи дека тие почнале да размислуваат конструктивно, додека голем дел од учениците кои минуваат низ процесот на дуално образование, наоѓаат работа веднаш по завршување на школото. Полека научивме, истакна Пешев, дека компаниите не треба да се грабаат само за себе, туку дека треба да работат заеднички на профилирање на новата работна сила. -Два гранта вредни околу еден милион евра им беа доделени денеска на два конзорциума. Вклучени се многу компании и образовни системи. Полека научивме дека компаниите не треба да се грабаат само за себе, туку дека треба да работат конструктивно, заеднички, околу профилирањето на новата работна сила. Така може да се соберат пари. Лани имавме осум проекти кои добија грантови, годинава се два, се надфевам дека трендот нема да биде вака негативен и дека ќе биде мотив идната година да се биде покоснтруктивен и да се размислува за тоа што да се понуди за да користиме и натаму средства од овие фондови. Убава вест, добро е сите да размислуваат во таа насока – училиштата да станат убаво место за младите и од нив да излегуваат подготвени кадри, изјави Пешев по доделувањето на грантовите. Дуалното образование, додаде, е како лавина, тргна како мала грутка снег, а сега има големи димензии. -Но, зошто да не биде вистинска лавина, нашето образование да биде адаптирано на потребите на индустријата. Тоа би било „вин – вин“ комбинација. Учениците уживаат повеќе кога низ теоретската едукација стекнуваат и практични знаења, особено кога се работи за технологии кои прв пат можат да ги видат во живо, не само на видео или пропаганден материјал, напомена Пешев....

Бизнисот е уверен дека земјава е пред политичка промена. Очекува поголема излезност на 8 мај, за време на парламентарните и вториот круг претседателски избори, а на новата влада и порачува – она што е договорено со стопанството пред изборите, доследно да се спроведе за да можат компаниите да го прилагодат своето функционирање на новите услови. Како што изјави денеска извршниот директор на Стопанската комора, Антони Пешев, во овој момент нема индикатори кои укажуваат на евентуален нов ценовен бран. -Се наоѓаме пред политичка промена во управувањето со државата. Сигурно ќе има промени. Се радувам на тоа да видам какви ќе бидат првите потези на некоја нова влада ако се формира. Треба да не радува дека имавме мирен изборен ден. Излезноста не беше огромна, но, сепак, се работеше само за претседателски избори. Очекувам излезноста на 8 мај да биде поголема. Важно е дека сите позначајни политички партии беа во Стопанската комора, добро подготвени, со економски програми, некои подобри. Ги искомунициравме пред да дојдат на власт. За нас беше пријатно сознание дека сакаат да слушаат тоа што имаме да кажеме. Она што не сакаме да се повтори е – ништо да не видиме од тоа што сме го договориле, на пример, каде треба да биде упатен фокусот или што треба да се направаи промптно. Овојпат се надевам дека ќе биде таква добитната комбинација која ќе излезе од парламанетраните избори особено, зашто таа ни е посебно битна – она што сме го договориле, па макар и не било 100 отсто во интересите на економијата, да се спроведе доследно и да биде предвидливо за да можат компаниите да го прилагодат своето функционирање на новите услови, истакна Пешев, одговорајќи на новинарски прашања во врска со вчерашниот изборен ден. За промените на цените на нафтата во светски рамки и можноста тие да повлечат евентуални нови поскапувања, Пешев смета дека засега нема индикатори кои говорат во тој правец. Тој и во оваа прилика напомена дека е многу побитно тоа што земјава се помалку произведува храна, а увозот се зголемува. -Во овој момент нема индикатори кои говорат во тој правец. Битно е дека за разлика од минатите бранови, државните резерви на САД се на највисоки ниво. Македонија одмана го следи ритамот на пазарите во светот, но е небитен играч, а ионака објективно храната во изминатиот период се повеќе доаѓа од надвор и тоа е поклучно прашање. Македонија има се помалку производство , а се повеќе увоз на храна. Во тој сегмент, цената на нафтата би имала значење. Ако се работи за увоз на храна, тогаш ја делиме судбуната на регионот. Обично храната, дури лани доаѓаше од Египет, не верувам дека и оваа година, а се дистрибуираше низ целиот Балкан што е апсолутно генерален принцип на снабдување во регионот и мислам дека за ова новата влада ќе треба да направи доста, објасни Пешев. Минатиот месец, пред почетокот на изборниот процес, Стопанската комора имаше средби со лидерите на најголемите партии. Ги слушна нивните економски програми и ветувања, но и уште еднаш ги повтори своите барања – отчет за секој потрошен денар, максимална реализација на капиталните инвестиции без пренамена на планираните средства, постигнување општ консензус за враќање на правната држава, за почитување на пазарните механизми, за борба против корупцијата и за намалување на администрацијата....

Од 1955 година Гете-институт, еднаш годишно го доделува Гете-медалот како официјално почесно одликување на Сојузна Република Германија и е најважната награда на надворешната културна политика. Кандидатите/кандидатките се номинирани од Гете-институтите ширум светот во координација со германските амбасади. Комисијата за доделување на Гете- медалот, која се состои од личности од областа на науката, културата и уметноста, од овие номинации прави избор, кој го потврдува Извршниот одбор на Гете-институт. Со доделувањето на Гете-медалот, германската публика се запознава со светски релевантни културни теми и актери/актерки како и ја поддржува интернационализацијата на германскиот културен пејзаж. Наградата ќе биде доделена на 28 август 2024 година, денот на раѓањето на Гете. Од првото доделување во 1955 годинa наградени се вкупно 380 личности од 70 земји, меѓу кои Јури Андрухович, Даниел Баренбоим, Дејвид Корнвел алиас Џон ле Каре, принцезата Софија Губаидулина, Агнес Хелер, Петрос Маркарис, Ширин Нешат, Ирина Шиер. Хорхе Семпрун, Роберт Вилсон и Хелен Волф. Комисијата за доделување на Гете-медалот 2024 година ја сочинуваат Рене Агуига (модератор и раководител на одделот „Литература, филозофија, религија“ Дојчландфунк Култур, Берлин), Олга Грјаснова (писателка, Виена), Јулија Гросе (уметничка директорка Контемпорари Енд, Берлин), Ана Хенкел- Донерсмарк (кураторка и директорка на Берлинале Шортс, Берлин), Матијас Лилиентал (драматург и интендант, Минхен/Берлин), Томас Оберендер (автор и куратор, Берлин), Антје Равик Струбел (авторка, Потсдам), Андреа Жшунке ( раководителка Music WDR3, Келн); застапник на германската амбасада: Ралф Бесте (раководител на Одделот за култура и комуникација); застапничка на Гете-институт: Карола Ленц (претседателка на Гете-институт) и Јоханес Еберт (генерален секретар на Гете-институт). Гете медалот за 2024 година, го добиваат историчарката на уметност и културна менаџерка Искра Гешоска од Северна Македонија, литературната преведувачка и толкувачка Клаудија Кабрера од Мексико и Кармен Ромеро Кверо, основачка и директорка на чилеанскиот театарски фестивал од Чиле „Teatro a Mil“. Гете-медалот ќе го додели претседателката на Гете- институт Карола Ленц на церемонија на 28 август 2024 година во Вајмар. Карола Ленц, претседателката на Гете-институт, во своето соопштение истакна: „Токму во време на различни кризи и поларизирачки дебати како денес, потребна ни е отвореност за различни перспективи во светот, подготвеност да учиме едни од други и да градиме доверливи врски во општеството, но и меѓу различни општества. Овогодинешните добитнички на извонреден начин се залагаат токму за вакви поврзувања и меѓународно разбирање. Клаудија Кабрера, преку сопствените преводи и нејзината посветеност на професионализацијата на преведувачката работа, истакнува дека литературата на германски јазик во Латинска Америка добива видливост. Искра Гешоска ја промовира самодовербата и европското вмрежување на младата уметничка сцена во Северна Македонија преку невладината организација што ја основала како и бројни фестивали. И Кармен Ромеро Керо, како основачка на театар и кураторка, им дава на децата и младите особено пристап до театарот, а со тоа и пристап до другите светови. Сите три добитнички на наградата не се обесхрабрени од противничките струи и пречки. Затоа, многу сум среќна што оваа година со Гете-медалот го наградуваме енергичниот и неуморен ангажман на овие три жени “. Томас Оберендер, претседател на комисијата за доделување на Гете- медалјата, изборот на добитниците го објаснува вака: „Заедничко им е што тие се основачки и раководителки на фестивали, здруженија или медиуми кои ги уриваат јазичните и мисловните бариери и поставуваат револуционерни импулси во однос на културната политика. Тие се пронаоѓачки на креативни формати за настани и веќе неколку децении ја рефлектираат локалната социјална и политичка ситуација во Латинска Америка и Источна Европа на храбар и иновативен начин“....

ДРАГАН МИШЕВ / ЦИВИЛ МЕДИА Српскиот претседател Александар Вучиќ уште еднаш, како и многу пати до сега, ги злоупотребува институциите каде што ќе се појави. Овој пат, на седницата на Советот за безбедност на ОН, зборувајќи на тема за шестмесечниот извештај за работата на УНМИК во Косово, сосема вон темата изјави дека (косовскиот премиер) Албин Курти не е во Њујорк, туку е зафатен со поткопување на регионалната стабилност, бидејќи тој лично води тајна кампања за изборите во Македонија, потенцирајќи при тоа дека Србија не се меша во внатрешните работи на Северна Македонија, а тој самиот, иако, како што се самопофали, е најпопуларен политичар во Македонија, не води никаква кампања во соседната ( како што често милува да ја нарече, братска) земја. Настрана што и самото изнесување на тврдењето дека не тој, туку Курти води кампања во Македонија е токму водење на кампања во Македонија, српскиот претседател или има амнезија, или намерно ги заобиколува малициозните дејствија и изјави на разно разни српски емисари и политичари, како Живаљевиќ, Дачиќ, Вулин. За првиот, ајде и да му веруваме дека го подзаборавил, одамна беше 27 април 2017 година, кога советникот за безбедност во амбасадата на Србија во Македонија и припадник на Безбедносно-информативната агенција (БИА), Горан Живаљевиќ се фотографираше во Собранието при упадот и бруталното насилство на „Крвавиот четврток“, кога толпата упадна во Собранието на Република Македонија со цел да го спречат изборот на Талат Џафери за претседател на Собранието и да извршат рушење на уставниот поредок на земјата. По ваквото „не мешање“ во внатрешните работи на земјава , Живаљевиќ беше повлечен од службувањето во српската амбасада во Скопје. Но, изјавите на Дачиќ и Вулин не се толку одамна, од пред само една недела, па е малку чудно како Вучиќ не ги земал предвид при неговото ламентирање за немешање во нашите внатрешни работи, или пак, тоа не го сфаќа така, и за него е сосема нормално високи српски политичари да го навредуваат својот сосед и да се закануваат. Да го потсетиме Вучиќ, но и македонските медиуми кој очигледно го заборавиле тој чин, откако истиот и не го осудија, а исто така некритички ги пренесуваат манипулациите на Вучиќ, кога Александар Вулин, поранешниот шеф на безбедносната агенција БИА и поранешен министер за одбрана и лидерот на Движењето на социјалистите кој, според објавата на Цивил, изјави: „Северномакедонците знаат дека нивниот глас не значи ништо, дури ни кога станува збор за нивното име или јазик, а уште помалку за Србите, па затоа можеле барем да се воздржат, доколку не можат да ја поддржат Србија“ и побара Северна Македонија навистина треба да го смени јазикот заедно со името и историјата, како што бараат Бугарите.. На иста линија беше и министерот за надворешни работи на Србија, Ивица Дачиќ, откако и двајцата, што може да се види и кај дел од македонските медиуми кој некритички, без грам осуда, и може да се каже со задоволство ги пренесоа нивните изјави, фокусот го насочија кон македонскиот министерот за надворешни работи и претседателски кандидат Бујар Османи, не случајно во пресрет на претседателските и парламентарните, во обид да ја насочат „водата на воденицата„ на една, ним блиска политичка опција каде главен коалиционен партнер е другарот по русофилство на Вулин, претседателот на Демократската партија на Србите во Македонија, Иван Стоиљковиќ, главната карика на делувањето на руската малициозна пропаганда, во државава и кој, исто така, во неколку наврати има упатено навреди кон македонската држава и нејзините граѓани. И секако, на крајот, Вучиќ на заборави да посее уште малку од семето на раздорот, па како зачин во манџата, упати „извинување“ до луѓето во Македонија за мешањето во нивните внатрешни работи, од, како што го нарече косовскиот премиер, „нашиот неодговорен државјанин“. Се чини дека е подобро за него и неговото „кратко паметење“, тука да не се навраќаме на изјавите на темава од неговите предходници Милошевиќ, Шешељ … Текстот е личен став на Авторот....

Врховниот суд на Република Северна Македонија ја уважи жалбата на таткото на Вања, Александар Ѓорчевски, ја укина определената мерка притвор и за обвинетиот определи мерка куќен притвор и мерка на претпазливост. – Врховниот суд на Република Северна Македонија ја известува јавноста дека по одржаната јавна седница на ден 25.04.2024 година, Советот за казниви дела донесе Решение со кое жалбата на обвинетиот А. Ѓ., изјавена преку неговиот бранител Владимир Туфегџиќ, адвокат од Скопје, ја уважи, a решението на Апелационен суд Скопје КСЖ-320/24 од 02.04.2024 година, го преиначи на начин што определената мерка притвор против обвинетиот А.Ѓ. ја укина и за обвинетиот определи мерка куќен притвор и мерка на претпазливост, соопштија денеска од Врховен. Денешната седница беше втора јавна седница пред Врховниот суд по мерката притвор на таткото на Вања, откако во март годинава Врховен ја одби како неоснована жалбата против мерката притвор на Ѓорчевски, по решението на Апелациониот суд Скопје. Таткото на Вања е осомничен за помагање во грабнување на неговата ќерка, малолетната Вања Ѓорчевска, која беше пријавена за исчезната на 27 ноември, а беше пронајдена мртва во близина на Скопје на 3 декември, кога во близина на Велес беше пронајден мртов и велешанецот Панче, кој, пак, беше пријавен за исчезнат на 24 ноември. За двете убиства, за две кривични дела „грабнување“ и „убиство на свиреп начин“ првообвинет е Љубомир Палевски Палчо, за кого се чека екстрадиција од Турција, а за соучество се товарат и Велибор Манев, Влатко Кешишов и Боре Видевски кои се во притвор во Скопје. По предлог на надлежен обвинител беше укинат притворот на Стефан Димовски, возачот на Љупчо Палевски-Палчо, кој е осомничен за помагање при бегството. На Димовски му се определени мерки на претпазливост – забрана за напуштање на живеалиште, одземање патна исправа и обврска за јавување во суд....

Францускиот претседател Емануел Макрон, денеска, за време на говор на Универзитетот Сорбона во Париз изјави дека „постои ризик оваа наша Европа да умре“, пренесоа британските медиуми. Францускиот претседател потенцира дека битката за изградба на силна Европа е далеку од завршена и дека ризикува во следната деценија да заостане зад светските ривали. Европа, оцени Макрон, е на пресвртна точка и мора да стори повеќе за да се натпреварува со забрзаното вооружување на своите глобални ривали. Тој истакна дека мора да дојде до промена на моделот на економски раст на ЕУ бидејќи сегашниот е неодржлив и дека ЕУ заостанува во глобален контекст во кој се доведуваат во прашање принципите на слободната трговија. Макрон додаде дека Брегзит е „експлозијата чии негативни ефекти значат дека денеска никој не треба да се осмели да предложи напуштање на Европа“....

Португалија ја одбележува 50-годишнината од револуцијата на каранфилите со славење на надреализмот и револуционерната ревност на фестивалот базиран на филмот „Фантомот на слободата“ на шпанскиот режисер Луис Буњуел. Португалија денеска ја одбележува 50-годишнината од револуцијата на каранфилите, мирната транзиција на земјата од една од најдолгите авторитарни влади во Европа кон демократија. Клучен момент во историјата на земјата, го доби своето име затоа што луѓето им делеа каранфили на војниците во бескрвен државен удар предводен од група левичарска група армиски офицери кои ја соборија владата на Антонио де Оливеира Салазар, која владееше со земјата оттогаш во 1932 година. Тоа го означи и крајот на португалската колонијална војна во која Лисабон се бореше против движењата за независност во колониите во Ангола и Мозамбик. За да го прослави ова, Биеналето за современа уметност „Анозеро“ ја зема својата тема од филмот „Фантомот на слободата“ од 1974 година на шпанскиот надреалистички режисер Луис Буњуел. Изложбата ќе ги испита револуционерните движења во овие африкански држави. Сметани од критичарите за еден од најважните режисери на 20-тиот век, делата на Буњуел биле познати по нивниот авангарден надреализам, кој исто така бил надополнет со политички коментари. Уметниците се поканети да учествуваат на биеналето од Ангола, Аргентина, Бразил, Франција, Германија, Мозамбик, Португалија, Шпанија, ОК и САД, а некои создаваат дела на местото на фестивалот во Коимбра, во северна Португалија. Изложбата, исто така, се совпаѓа со 100-годишнината од објавувањето на Надреалистичкиот манифест од Андре Бретон, кој ги постави начелата на движењето кое беше огромно влијателно во уметноста во 20 век. И Револуцијата на каранфилот и идеите околу надреализмот им нудат на уметниците можност да истражуваат теми поврзани со слободата и револуционерната ревност и како современата уметност може да ги предизвика двата концепта. Концепти на надреализам и слобода Кураторите Ангел Калво и Марта Местре сакаат биеналето и неговите уметници да се осврнат на оваа тема: „Ако хранењето на слободата (и уметноста) содржи своја минлива несигурност, која е смислата на создавање реалност во која слободата е невозможна? И двајцата куратори веруваат дека самиот концепт на слободата е „фантом“. „Слободата е фантом, неизбежно и спектрално присуство кое… исто така укажува на нецелосен процес, неверување во некогаш сигурна вистина, повеќе ветување отколку нешто реално“, додаваат тие. Сепак, според Калво и Местре, идејата за надреализмот може да претставува „апсолутна слобода“. „Надреализмот е чувар на енигмата во доктрината за апсолутна слобода, оспорувајќи го секое потчинување на мислата и уметноста на политичките императиви. Нередуциран на генеративниот алгоритам, тој е неприлагодлив на моќта и историјата, бранител на незамисливото, непредвидливото и енигматичното“. Меѓу 35-те уметници поканети да учествуваат е и Британецот Џереми Делер кој ќе создаде ново дело на фестивалот. Десет проекти кои се специјално замислени за биеналето вклучуваат дела на Јонамин од Ангола, Патриша Гомез и Марија Хесус Гонзалес од Шпанија. Португалија ја претставуваат Присила Фернандеш, Даниел Барока, Фелипе Феијао и Жоао Марчал, додека Сузане С.Д. Темлиц потекнува од Германија. Нераскажани приказни од глобалниот југ Уметничката изложба ќе се фокусира и на уметничката продукција на глобалниот југ и има за цел да раскаже досега нераскажани приказни кои го поттикнуваат револуционерниот дух. Овој дух беше присутен во земји како Ангола и Мозамбик, двете поранешни португалски колонии. Имајќи го ова на ум, дел од кураторскиот тим се Жоао Фернандес, уметнички директор на Art of Instituto Moreira Salles во Бразил, и Паула Насименто, архитектката и кураторка прославена за освојувањето на Златниот лав на 55-то Биенале ди Венеција за Ангола. Сместен во локалитетите за светско наследство на УНЕСКО во Коимбра, шоуто трае до 30 јуни со настани што се одржуваат на осум различни места во градот. Тие ќе ги вклучуваат Манастирот Санта Клара-а-Нова, Círculo de Artes Plásticas de Coimbra, Градското собрание на Коимбра, Ботаничката градина, Colégio das Artes и Pátio das Escolas на Универзитетот во Коимбра. Извор: Еуроњус Подготви: А. В....

Кралството Норвешка денеска ѝ ја предаде донацијата од 76 неборбени моторни возила на земјава. На предавањето на возилата во касарната „Илинден“ во Скопје свои обраќања имаа министерката за одбрана Славјанка Петровска, началникот на Генералштабот Васко Ѓурчиновски, амбасадорката на Норвешка за Северна Македонија, Кристин Мелсом и командантот на логистика на Вооружените сили на Кралството Норвешка Андрес Јернберг. Министерката за обрана Петровска во своето излагање посочи дека Армијата минува низ сеопфатен процес на модернизација и секоја дополнителна поддршка од сојузниците е добредојдена. Таа истакна дека донацијата ќе придонесе за зголемување на борбената готовност на Армијата. – Нашиот одбранбен буџет континуирано расте, но секоја дополнителна поддршка од нашите сојузници е добродојдена. Оваа норвешка донација од 76 неборбени моторни возила значително ќе придонесат за зголемување на транспортните можности на единиците на Армијата односно за нивната борбена готовност, рече Петровска. Министерката се осврна на бројните проекти кои се реализираат со поддршка на Кралството Норвешка. Со поддршка на Кралството Норвешка, Петровска вели, земјава го изгради Регионалниот центар за односи со јавност, кој во моментов е во фаза на интензивен развој во НАТО школа за односи со јавност, за кој рече, придобивки ќе имаат двете земји, но и НАТО сојузниците. – Со ваша поддршка го изградивме Регионалниот центар за односи со јавноста кој во моментов е во фаза на интензивен развој во НАТО школа за односи со јавност од кој придобивка ќе има и Македонија и Норвешка, но и нашите НАТО сојузници. Вие сте земја партнер во рамките на Балканските медицински сили чие постојано седиште е во Република Северна Македонија, рече Петровска. Амбасадорката на Кралството Норвешка за Северна Македонија, Кристин Мелсом, истакна дека дипломатските врски меѓу двете земји се зајакнуваат последните 30 години, особено по приемот на земјава во НАТО Алијансата во 2020 година. – Во последните години уште повеќе ја зајакнавме нашата врска со посетата на Командантот на Гардата на Неговото височество кралот и нашиот началник за одбрана г. Ајрик Кристоверсен, распоредувањето на македонскиот хируршки тим во Авганистан, меѓусебната размена на кадети, посетите на ваши офицери и на нашата бригада Север и на Здружениот оперативен штаб и уште неколку други проекти, рече Мелсом. Дополнително ја истакна програмата за размена на кадети како еден од поважните заеднички проекти и посочувајќи на посветеноста на Северна Македонија кон Алијансата. – Ја видовме посветеноста што ја покажавте кон Алијансата. Ја гледаме не само воената опрема што ја дадовте на Украина, туку и зголемениот број војници што ги имате распоредено во различни мисии. Вашата цел да распоредите 10 проценти од вашата армиска структура е импресивна, истакна Мелсом. Бригадниот генерал Андрес Јернберг рече овој ден е од историско значење, бидејќи ја одбележува најголемата донација на воена опрема што Кралството Норвешка воопшто ја има направено за земја од Западен Балкан. – Точно е дека 36-те лесни пешадиски возила и 40-те камиони од Норвешка кои штотуку пристигнаа во Северна Македонија ќе ги зајакнат вашите вооружени сили, но тие исто така се и доказ за нашата заедничка посветеност на поддршката на Украина и на сојузничкото одвраќање и одбрана. Всушност ова е одличен пример за тоа како треба да се врши одвраќање и одбрана преку логистичка соработка во рамките на НАТО, рече Јернберг. Началникот на Генералштабот, генерал-потполковник Васко Ѓурчиновски, во своето излагање истакна дека во Алијансата не се членува само заради придобивки и бенефиции, туку заради вредности и принципи. Ѓурчиновски истакна дека земјава ја поддржала вистинската страна во војната во Украина, и како што рече, тоа го препознала Норвешка. – Бевме конкретни и јасно детерминирани и се определивме и ја поддржавме вистинската страна во војната. Свесни бевме за одговорностите. Не се членува само заради придобивките и бенефиции, туку заради вредности и принципи. Кралството точно ги воочи нашите заложби, направивме координација со ГШ и со началникот во мојата официјална посета на Норвешка и во седиштето во Брисел и како што беше истакнато ова е голем историски ден за нашите вооружени сили каде што сме сите сведоци и можеме да ги воочиме 76-те возила кои од утре ќе бидат на македонските патишта за потребите на вооружените сили, меѓутоа и за сите граѓани на нашата татковина, истакна Ѓурчиновски....

Зоран Иванов: Гледано низ призмата на граѓаните ДУИ објективно беше камен околу вратот на СДСМ посебно на мистиката со темата Бехтел и Енка, па Соравија и внуците на лидерот на ДУИ дури и со бизарноста за па петардите во џипот и слични случки. Башка, рејтингот на судството, перцепцијата за корупцијата, последниот извештај на Стејт департментот за состојбите во земјава со човековите права и слично. Кумулативно, целата општа состојбата вчера се сруши и врз претседателскиот кандидат што СДСМ го подржува. Линк...

Ненад Јовановиќ: Госпоѓата Силјановска ги собра најголемите „вмроовски“ гласови, а нејзините претпоставени рекоа дека тоа биле „гласови на граѓаните“. Јок, море! Тоа се гласови спремни за нова власт, поточно тоа се гласови кои ќе ја „конституираат“ новата власт во земјата на граѓаните и граѓанките. Линк...

Италијанскиот град Венеција денеска стана првото туристичко место во светот коешто воведе систем за влезни такси за туристите, во обид да се намали гужвата за време на сезоната на празници. Секој посетител кој нема да преноќи во градот, денеска, 25 април – италијански државен празник, мора да купи на интернет влезница што чини пет евра, за да влезе во „Градот на Лагуната“. Од тоа се ослободени лицата со попреченост, помладите од 14 години и оние кои престојуваат во хотел. Ова е прв од вкупно 29 дена во годината кога ќе се наплаќа влез. Сезоната трае од мај до јули. Дали ваквата мерка ќе даде резултати, ќе се следи и во други туристички градови ширум светот што се борат со проблемот со масовен туризам. Туристите кои немаат влезница на почетокот ќе добијат упатства како да купат. Натаму, казните се движат од 50 до 300 евра. Околу 20 милиони луѓе ја посетиле Венеција лани, а околу половина од нив престојувале во хотели или апартмани. Во градот живеат околу 49.000 луѓе....

Перките на црвената кула-ветерница над кабаре-клубот „Мулен руж“ во Париз, паднале на земја сабајлево, меѓу два и три часот по полноќ. Во настанот нема повредени, пишуваат француските медиуми. Притоа, откршен е и дел од натписот, поточно буквите „MOU“ (од „Moulin Rouge“). Засега не е позната причината за откршувањето и нема опасност од нова несреќа, соопштија надлежните служби. Според известувањето на „Мулен руж“, првпат се случува вакво нешто откако познатиот клуб е отворен од 6 октомври 1889 година. Единствената посериозна несреќа во можеби најпознатиот кабаре-клуб во Франција, е пожар при работа што се случил во 1915., по што „Мулен руж“ подолго време бил затворен....

„Портретот на госпоѓица Лизер“, сликан но недовршен од австрискиот сликар Густав Климт, вчера е продаден на наддавање во Виена, за 30 милиони евра. Климт не го завршил своето дело бидејќи починал. Само една година пред неговата смрт во 1918 година, богатиот еврејски индустријалец Адолф Лизер го нарачал овој портрет. Долго време се мислеше дека ова дело е изгубено, но всушност со десетлетија било изложено во приватна вила во близина на Виена, објави порталот „Еуроњуз Србија“.. Долго време се разговарало и за тоа која е всушност жената на сликата и што се случило со сликата за време на нацистичкиот период, па мислењата и претпоставките посочуваат дека таа е една од ќерките на Адолф или неговиот брат Јустус Лизер. Во јануари годинава, аукциската куќа „Им Кински“ го изложи „Портретот на госпоѓица Лизер“ со проценета вредност од 30 до 50 милиони евра....

ЗОРАН ИВАНОВ – новинар Секој изборен дебакл е последица на дебакл во времето на владеењето. Гласачкото тело на СДСМ на овие избори се подели на три дела. Кај Пендаровски, кај СДСМ и кај Максим. Најлојалните, преку претседателскиот кандидат на партијата ѝ дадоа речиси 200 илјади гласови но да не заборавиме дека кандидатот постојано имаше повисок рејтинг од партијата па сепак гласовите за него вчера беа главно од корпусот на сдсмовските гласачи. Згора, некои, би ги нарекол „случки“ на власта, го срозаа изборниот рејтинг на СДСМ. Посебно партијата како да ги игнорираше реакциите за функционерските плати, за кривичниот законик, за европското знаменце, за проблемот со патните исправи. Дополнително, гледано низ призмата на граѓаните ДУИ објективно беше камен околу вратот на СДСМ посебно на мистиката со темата Бехтел и Енка, па Соравија и внуците на лидерот на ДУИ дури и со бизарноста за па петардите во џипот и слични случки. Башка, рејтингот на судството, перцепцијата за корупцијата, последниот извештај на Стејт департментот за состојбите во земјава со човековите права и слично. Кумулативно, целата општа состојбата вчера се сруши и врз претседателскиот кандидат што СДСМ го подржува. Тука, секако е и темата за уставните измени, товар што ова раководство на СДСМ го носи за време на целиот свој мандат, а дополнително медиумите, посебно највлијателните, националните телевизии, за цело тоа време, заедно со ВМРО-ДПМНЕ, кампањски ја враќаа „гордоста на нацијата“ и сето главно врз грбот на СДСМ. Дека СДСМ секогаш самиот се поразува себе е доказ и феноменот Максим кој, да не речам националистичка но ајде национал романтичарска или како доминантно и кај ВМРО-ДПМНЕ, квази патриотска структура, вчера беше факторот кој дополнително или дури доминантно, сеедно, го порази СДСМ. Епилогот, сепак, ќе го каже 8-ми мај но веќе е извесно дека СДСМ веројатно почнува да размислува па дури и да се подготвува за конгрес. Па, нели, народот е во право и кога греши. Преземено: Цивил Медиа Текстот е личен став на авторот...